С?лам?тлек м?мкинлекл?ре чикл?нг?н 8 нче сыйныф балалары ?чен татар теле ??м ?д?биятенн?н эш программасы.
Татарстан Республикасы Тукай муниципаль районы
«Сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән балалар өчен Теләнче-Тамак мәктәп интернаты» дәүләт бюджет гомуми белем учреждениесе
КАРАЛДЫ
Педагогик киңәшмә утырышында
1 нче номерлы беркетмә,
2016 ел 29 август
КАБУЛ ИТЕЛДЕ
Теләнче- Тамак сәламәтлек
мөмкинлекләре чикләнгән
балалар интернат мәктәбе директоры
____________/Н.М.Вәлиев
5нче номерлы боерык, белән
гамәлгә кертелде 2016 ел 29 август
8 нче сыйныф өчен
татар теле һәм әдәбиятыннан
эш программасы
(атнага 3 сәг., елга 100 сәг.)
Төзүче: Юсупова Альмира Атлас кызы
беренче квалификацион категорияле
укытучы-дефектолог
Килешенде
Директор урынбасары ________________ Р.Н.Насибуллина
Каралды
МБ утырышында 1 нче номерлы беркетмә, 2016 ел 27 август
МБ җитәкчесе ______________И.Э.Гильмиярова
Теләнче-Тамак авылы
2016 ел
Белем һәм күнекмәләргә төп таләпләр
- программага кертелгән һәм өйрәнелгән темага гади - җөмләләр кертеп, күрсәтмәлелек һәм терәк сүзләр ярдәмендә, кечкенә хикәя төзеп сөйләү;
- төрле типтагы сорау һәм җавап репликаларын кулланып, көндәлек тормыш белән бәйле ситуацияләргә диалог төзү;
- татар сөйләменә, этикетына караган танышу, исәнләшү, саубуллашу, рәхмәт әйтү, гафу үтенү, котлау сүзләрен урынлы куллана белү;
- укылган яки тыңланган текстның эчтәлеге буенча , әңгәмәдә катнашып, үз фикереңне әйтә белү;
- русча-татарча, татарча-русча сүзлекләр һәм белешмәләр белән эш итә белү;
- төшеп калдырга хәрефләрне куеп, сүзләрне күчереп язу;
- басма хәрефләр белән язылган 75-85 сүздән торган текстны дөрес итеп күчереп язу.
Уку предметының эчтәлеге
Бүлекнең исеме Кыскача эчтәлек Сәгатьләр саны
Яңа уку елы котлы булсын. Дәрес расписаниесен атна көннәре белән әйтә белү, әти – әниеңнең уку әсбапларын алуын үтенә белү, әңгәмәдәшеңнең нинди өй эшләре башкаруын сорый белү. Сәгать ничә? соравын аңлап, дөрес җавап бирү. Контроль күчереп язу. Хаталар өстендә эш. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 10
Мин өйдә булышчы. III затның эшне яңа гына яисә элегрәк башкаруы турында мәгълүмат бирү, IIIзатның өйдә нинди эшләр башкаруын сөйли, чисталык саклауга өнди, башкарган эшләренә нигезләнеп, кешене характерлый, эшне башкарырга теләвең, теләмәвең турында сөйли белү. Контроль күчереп язу. Хаталар өстендә эш. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 14
Ничек эндәшсәң, шулай җавап бирерләр. Ситуациягә карап, әдәпле сүзләрне куллана, эшне башкаруны сорапүтенә, эшне башкарырга боера, телефоннан аралашу әдәбен белү. Контроль күчереп язу. Хаталар өстендә эш. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 9
Бергә эшлә, бергә аша. Үзеңнең кемгә ничек ярдәм итүең турында, әйбернең кем өчен икәнен әйтә, иптәшеңнең укуын бәяли белү. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 12
Минем туган көнем. Туган көнең турында хәбәр итеп, кунакка чакыра, табын янында үзеңне ничек тотуыңны сөйли, кунакларны чакыра, каршы ала, иптәшеңнең сәхнәләштереп уйнаган роленә бәя бирә белү. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 15
Минем дустым бар. Дус булыр өчен, нинди сыйфатлар кирәклеген әйтә, ни өчен дуслашу турында, үзеңнең дустың турында хәбәр итә, рөхсәт сорау формаларын, иптәшеңнең эшенә бәя бирә белү. Контроль күчереп язу. Хаталар өстендә эш. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 13
Дүрт аяклы дусларыбыз. Үзеңнең дүрт аяклы дустыңның гадәтләрен тасвирлый, аңа карата мөнәсәбәтеңне белдерә, хайван кушаматларын белү, әңгәмәдәшең белән дүрт аяклы дуслар турында сөйләшә белү. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 7
Без спорт яратабыз. Иптәшеңне тасвирлый, авырткан җирең турында хәбәр итә белү. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 5
Туган ягым -Татарстан. Татарстан Республикасы турында сөйли, иптәшеңнең нинди милләттән икәнен ачыклый, Татарстанда яшәүче милләт атамаларын, предметтагы билге күләменең башка предметтагыга караганда күбрәк булун әйтә, Татарстан елгалары турында сөйли Сабантуйга мөнәсәбәтеңне белдерә, бу бәйрәм турында сөйли белү. Кабаталау, йомгаклау дәресе. 11
Үткәннәрне кабатлау. Үзеңне тикшер. Бирелгән текстны күчереп язу. Еллык контроль эш. Хаталар өстендә эш. 4
Календарь- тематик планлаштыру
Программа материалын өйрәнү өчен тәкъдим ителгән дәреслек: Р.З. Хәйдәрова, Л.Д. Белоусова, Э.Н. Хәбибуллина Татар теле. 5 нче сыйныф (рус телендә сөйләшүче балалар өчен),- Казан: Мәгариф, 2003.
№ т/б Өйрәнелә торган бүлек, дәрес темасы Сәгатьләр саны Календарь срогыПланлашты-
рылган вакытҮткәрү вакыты
Яңа уку елы котлы булсын
1 Исәнләшү-саубуллашу формалары. 1 01.09 2 Бүген көн гаҗәп матур. Текст өстендә эш. 1 05.09 3 Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. 1 07.09 4 Боерык фигыль. 1 08.09 5 Безнең сыйныф. Текстны контроль күчереп язу. 1 14.09 6 Хаталар өстендә эш. Хәзерге заман хикәя фигылнең зат-сан белән төрләнеше 1 15.09 7 Хәзерге заман хикәя фигылнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше. 1 19.09 8 Олегның кәефе юк. Текст өстендә эш. 1 21.09 9 Саннар. Саша “дүртле” алды. 1 22.09 10 Без мәктәптә. Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 26.09 Мин өйдә булышчы
11 Л.Лерон. Хәерле иртә. 1 28.09 12 Сәгать ничә?
Б.Рәхмәт. Белдем! Белдем! 1 29.09 13 Билгеле үткән заман хикәя фигыль. 1 03.10 14 Билгеле үткән заман хикәя фигылнен зат-сан белән төрләнеше. 1 05.10 15 Рәсим һәм Илнур. Текст өстендә эш. 1 06.10 16 Фигыльнең инфинитив формасы. 1 10.10 17 Ләйлә белән Наил. Текст өстендә эш. 1 12.10 18 М.Газизов. Ботка. Шигырь өстендә эш. 1 13.10 19 Табын янына чакыру формалары. 1 17.10 20 “Ашыйсы килэ” төшенчәсе . Ашау вакытлары (иртәнге, кичке, көндезге) 1 19.10 21 А.Әсәдуллин .Рәсимнен эше бармы. 1 20.10 22 Укытучы. Контроль күчереп язу . 1 24.10 23 Хаталар өстендә эш. “Фигыльләр”темасын кабатлау. 1 26.10 24 Мин өйдә булышчы.Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 27.10 Бергә эшлә, бергә аша
25 Исемнәрнең юнәлеш килеше. 1 07.11 26 Юнәлеш килеш кушымчалары кулланып диалог төзү. 1 09.11 27 Ю.Ермолаев. Ике пирожный. Хикәя өстендә эш. 1 10.11 28 Үз фикереңне әйтергә өйрән. 1 14.11 29 Ипи ничек пешә. 1 16.11 30 Көнкүрештә куллана торган фигыльләрне искә төшерү. 1 17.11 31 Тавык,тычкан һәм көртлек. Әкият өстендә эш. 1 21.11 32 Хәзерге заман, III зат, берлек сандагы фигыльләр. 1 23.11 33 Нишли? Нишли ала? сораулары. 1 24.11 34 Супермалай. Текст өстендә эш. 1 28.11 35 III зат берлек сандагы фигыльләрне дөрес куллану. 1 30.11 36 Бергә эшлә, бергә аша. Кабатау, йомгаклау дәресе. 1 01.12 Ничек эндәшәсең, шулай җавап бирерләр
37 Сыйфатлар . 1 05.12 38 Ә.Бикчәнтәева. Тәмле сүз. Хикәя өстендә эш. 1 07.12 39 Сыйфат дәрәҗәләре. 1 08.12 40 Фигыльләр . 1 12.12 41 Язгы каникул. Текст өстендә эш. 1 14.12 42 Туган ил кайдан башлана? Контроль күчереп язу. 1 15.12 43 Хаталар өстендә эш. Билге белдергән сүзләр. 1 19.12 44 Телефоннан озак cөйләшмиләр. 1 21.12 45 Ничек эндәшәсең,шулай җавап бирерләр. Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 22.12 Минем туган көнем
46 Тиздән минем туган көнем. 1 09.01 47 Туган көн – иң күңелле бәйрәм. Текст өстендә эш. 1 11.01 48 Сан.Кибет ничәгә кадәр эшли? 1 12.01 49 Гүзәл Ләйсәннәрдә. Текст өстендә эш. 1 16.01 50 Өстәлне ничек әзерлибез? 1 18.01 51 Туган көнгә чакыра беләсезме? 1 19.01 52 Саша табын әзерли төзелмэсе . 1 23.01 53 Табын янында. Текст өстендә эш. 1 25.01 54 Хикэя фигыльнен заман формалары. 1 26.01 55 Д.Аппакова. Рөстәм.Текстын уку. 1 30.01 56 Д.Аппакова. Рөстәм. Текст өстендә эш. 1 01.02 57 Текст буенча диалоглар төзү. 1 02.02 58 Кунакларны каршылау. 1 06.02 59 Табында үз-үзеңне тоту кагыйдэлэрен өйрән. 1 08.02 60 Минем туган көнем. Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 09.02 Минем дустым бар
61 Дус нинди була? 1 13.02 62 Минем дусларым бар. Темага хикәя төзү 1 15.02 63 Зат алмашлыкларының төрләнеше . 1 16.02 64 Билгесез үткән заман хикәя фигыльнен зат-сан белән төрләнеше. 1 20.02 65 Куркак юлдаш. Әкиятне уку. 1 22.02 66 Куркак юлдаш. Әкият өстендә эш. 1 27.02 67 Билгесез үткән заман темасын ныгыту. 1 01.03 68 Схема буенча җөмләләр төзү. 1 02.03 69 Табигатьнең язгы яме.Контроль күчереп язу. 1
06.03 70 Хаталар өстендә эш. Сүз тәртибе. 1 09.03 71 Кемнеке? соравы. 1 13.03 72 Н.Мәдьяров. Инде мактанмас. 1 15.03 73 Минем дустым бар. Кабатлау, йомгаклау. 1 16.03 Дурт аяклы дусларыбыз
74 Минем этем бик акыллы. 1 29.03 75 Дүрт аяклы дусларыбыз, аларның гадәтләре. 1 30.03 76
Дүрт аяклы дусларыбыз. Аларның токымнары. 1 03.04 77 Зат алмашлыгынын килеш белэн төрләнүе. 1 05.04 78 Х.Гардановның. Акыллы Карабай. Хикәяне уку. 1 06.04 79 Акыллы карабай. Хикәя өстендә эш 1 10.04 80 Дүрт аяклы дусларыбыз. Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 12.04 Без спорт яратабыз
81 Тән әгъзалары. 1 13.04 82 Табиб янында. Диалогны уку. 1 17.04 83 Спорт төрләре. 1 19.04 84 Ж. Дэрзаман. Физкультура. Шигырьне уку. 1 20.04 85 Без спорт яратабыз. Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 24.04 Туган ягым- Татарстан
86 Туган як турында әңгәмә. 1 26.04 87 Татарстан минем Республикам! Кроссворд чишү. 1 27.04 88 Г.Бәширов.Безнең Татарстан. 1 03.05 89 Татарстан табигате. 1 04.05 90 Татар милли уеннары . 1 08.05 91 Хәзерге һәм үткән заман фигыльләре. 1 10.05 92 Азат белэн Руслан. Текст өстендә эш. 1 11.05 93 Сабантуйга рәхим итегез . 1 15.05 94 Дустыгызны Сабантуйга чакырыгыз. 1 17.05 95 Боерык фигыль. Юклык формасы. 1 18.05 96 А.Нуриева. Юл бир. 1 22.05 Үткәннәрне кабатлау. Еллык контроль эш.
97 Яңгырдан соң. Еллык контроль күчереп язу. 1
24.05 98 Хаталар өстендә эш. 1 25.05 99 Үзеңне тикшер.Кабатлау дәресе. 1 29.05 100
Туган ягым – Татарстан. Кабатлау, йомгаклау дәресе. 1 31.05 Укучыларның дөрес язу күнекмәләрен тикшерү
Контроль күчереп язу өчен текстлар
Тиешле күләме 75-85 сүз
1нче чирек
Укытучы
Кеше олыгая барган саен, аның укытучысына булган мәхәббәте, хөрмәте дә арта бара. Ул тормыш юлында укытучының нинди зур эш эшләвен тирәнрәк аңлый.Тирә - якка бер күз сал, нинди гүзәл корылмалар, биналар, бакчалар, завод – фабрикалар! Һәрберсендә укытучының хезмәте бар, чөнки шунда эшләүче кешеләрне укытучы тәрбияләгән. Шуңа күрә укытучы – һәркемнең күңел түрендә.
Укучылар никадәр югары үрләсәләр, укытучы да шулхәтле югары күтәрелә. Беренче космонавт Юрий Гагаринны да укытучы хәреф танырга өйрәткән. Аннары Гагарин белән бергә йолдызлар дөньясына күтәрелгән.
Җирдә һәрбер һөнәр кадерле, кирәкле. (80 сүз)
Миләш тәлгәшләре.
Мин көзге урманда йөрим. Агачлар яфрак коя. Юллар һәм сукмаклар алсу, карасу-кызыл яфраклар белән түшәлә. Тирә-якта яфрак оча.
Соры болытлар арасыннан ара-тирә кояш карый. Урман эче яктырып китә. Төз буйлы каеннар тагын да аграк булып күренә.
Шуларның берсенә миләш сыенган. Көзге кыраулардан, беренче кардан соң әчкелтем җимешләренә бал тәме кергән.
Урман эченәрәк атлыйм. Күзем түгәрәк Кызыл төймәләрен таккан тагын бер миләшкә төшә. Ботакларына купшыл чыпчыклар кунган. Җәйнең соңгы җимеше белән сыйланалар алар. (73 сүз.)
2 нче чирек
Туган ил кайдан башлана?
Кыш белән язның да , җәй белән көзнең дә үзенә генә хас булган матурлыклары бар. Бу матурлыклар бер-берсен кабатламыйлар да һәм бер-берсенә охшамыйлар да. Елның фасыллары һәммәсе дә матур, һәммәсе дә сокланып туймаслык гүзәл.
Туган илебез, туган туфрагыбыз әнә шулай карап туймаслык матур, сокланып бетмәслек бай!
Менә шушы туган туфрак, менә шушы туган ил кайдан башлана соң?
Ул син яши торган шәһәрдән, син тора торган авылдан, син укый торган мәктәптән башлана. Аны беркайчан да онытма, кечкенә дустым! (80 сүз.)
3 нче чирек
Табигатьнең язгы яме.
Яз җитте. Һавалар җылынды. Кар һәм яңгыр сулары җирне дымга туендырды. Язгы табигать күңелле һәм матур төскә керде.
Яз инде канат җәйде. Сабан тургайлары да, сыерчыклар да туган якларына кайтты. Тюльпаннар да, аксыл-зәңгәр миләүшәләр дә чәчәк ата башлады.
Көннәр бер-бер артлы үтә торды. Табигатькә ямь өстенә ямь өстәлде. Зәңгәр күктә аксыл болытлар йөзде. Анда берөзлексез сабан тургае сайрады. Елга, күлләрнең әйләнә-тирәсен зифа камышлар урады. Аларда көнозын каз, үрдәкләр йөзде.
Туган ил табигате мең төрле ямьгә күмелде. (75 сүз.)
\
4 нче чирек
Еллык контроль күчереп язу
Яңгырдан соң.
Кояшлы җәйге көннәрдә күгелҗем күк йөзен карасу болыт каплап ала. Ара-тирә җылымса яңгыр явып уза. Ул киң кырларны, яссы тугайларны шифалы дымга туендыра.
Әле генә карасу-кучкыл төстә айкалган куе болып катлавы күксел төскә әверелә. Ул энҗедәй җемелдек яңгыр тамчылары белән юылган төсле була. Бераздан ерак урманнар, текә кыялы таулар артына китеп югала.
Яшькелт уҗым басуы калку үрләр артындагы зәңгәрсу офыкка тоташа. Ул әкрен җилдә салмак кына тирбәлә. Җәйнең дымлы һавасы аны шулай иркәли.
(75 сүз.)