Ашы? саба? Неке ж?не отбасы ??ымы

Тобы: 12.13.11
П‰ні: JaKыK негіздері
ТаKырыбы: Неке ж‰не отбасы aCымы
МаKсаты
Білімділік: Студенттерді отбасы, неке туралы білімдерін кеSейтіп, жан-жаKты
aлттыK Kасиеттерін Kалыптастыру.

ДамытушылыK : ой-™рісін дамыту, ойлау Kабілетін арттыру, теориялыK білімін практикада Kолдана білу даCдысын Kалыптастыру.

Т‰рбиелік: шапшандыKKа, ізденімпаздыKKа, тиянаKтылыKKа, aKыптылыKKа
баулу, aжымдыK ауыз біршілікке т‰рбиелеу.

К™рнекіліктер: Слайд, компьютер, интерактивті таKта, Kaжат _лгілері

СабаKтыS т_рі: Аралас сабаK


СабаK Kaрылымы:

`йымдастыру б™лімі

^й тапсырмасын тексеру
JР Конституциясы Kашан Kабылданды?
АзаматтыK KaKыK т_сінігі.
АзаматтыK KaKыKтыS ж_йесі.
АзаматтыK KaKыKтыS принциптері.
АзаматтардыS KaKыK Kабілеттілігі ж‰не ‰рекет Kабілеттілігі.
Азаматтарды хабар-ошарсыз кетті деп ж‰не ™лді деп жариялау.

ЖаSа сабаK

Біз ™ткен сабаCымызда азаматтыK KaKыKтыS жалпы KаCидаларымен, ‰дістерімен, ж_йесімен, п‰німен танысKан болатынбыз. Ал ендігі біздіS жаSа таKырыбымыз Неке ж‰не отбасы aCымы. JР «Неке ж‰не отбасы» заSымен танысып, ондаCы жаSа м‰ліметтерді баяндайтын боламыз.
ЖаSа таKырып жоспары
Неке ж‰не отбасылыK KaKыKтыK Kатынастар aCымы.

Некеге отыру ж‰не оны тоKтатудыS шарттары.
Отбасы aCымы, ерлі-зайыптылардыS KaKыKтары мен міндеттері
Неке ж‰не отбасылыK KaKыKтыK Kатынастар aCымы.

      ОтбасылыK KaKыKтыK Kатынастар дегеніміз – KaKыK нормасымен реттелген отбасы м_шелерініS арасындаCы Kатынастарды айтамыз.
Неке отбасы заSдары:
Некеге тaрудыS шарттары мен т‰ртібін, некені тоKтату ж‰не оны жарамсыз деп тануды белгілейді;
Отбасы м_шелерініS: ерлі-зайыптылардыS, ата-аналар мен балалардыS арасындаCы азаматтыK KaKыKтар мен міндеттерді, м_ліктік емес ж‰не м_ліктік жеке Kатынастарды реттейді;
Ата-анасыныS KамKорынсыз KалCан балаларды отбасына орналастырудыS нысандары мен т‰ртібін айKындайды;
АзаматтыK хал актілерін тіркеу ж‰не заSдарда белгіленген т‰ртіппен аKылы Kызмет к™рсету т‰ртібін реттейді.
Бaл м‰селелер негізінен «JР неке ж‰не отбасы туралы» 1998 жылCы заSымен реттеледі.
ОтбасылыK KaKыKтыK KатынастардыS субъектілеріне мыналар жатады:
ерлі-зайыптылар;
балалар;
басKа отбасы м_шелері мен жаKын туыстары;
заSмен белгіленген басKа да адамдар.
ОтбасылыK KaKыKтыK KатынастардыS объектілеріне жататындар:
отбасы м_шелері арасында туатын ™зіндік ж‰не м_ліктік Kатынастар;
некені KиюдыS т‰ртібі мен шарттары ж‰не оны жою;
ата-анасыныS Kарауынсыз KалCан балаларды басKа отбасыCа орналастыру ж‰не т.б.
Неке отбасы заSдары мына KаCидаларCа негізделген:
Еркек пен ‰йелдіS некелік одаCыныS еркіндігі;
Отбасында ерлі-зайыптылар KaKыCыныS теSдігі;
Отбасы ісіне басKа біреулердіS орынсыз араласуына жол бермеу;
ОтбасылыK м‰селелерді екі жаKты келісім арKылы шешу;
Балаларды отбасында т‰рбиелеу, олардыS дамуына жаCдай жасау;
ОтбасыныS барлыK м_шелерініS салауатты ™мір салтын Kалыптастыру.
Неке дегеніміз – ерлі-зайыптылар арасындаCы м_ліктік ж‰не м_ліктік емес Kатынастарды тaCызатын, отбасын Kaру маKсатымен заSдарда белгіленген т‰ртіппен тараптардыS ерікті ж‰не толыK келісімі негізінде жасалCан еркек пен ‰йелдіS арасындаCы теS KaKыKты одаCын айтамыз.
Неке Kию т‰ртібі бойынша некеге отырCысы келген азаматтардыS арыздары алдымен азаматтыK хал актілерін жазатын (АХАЖ) мемлекеттік органдардыS кітабына жазылады да, арыз берген к_ннен бастап 1 ай мерзім ™ткен соS ж_ргізіледі.
Ерекше м‰н-жайлар болCан кезде (ж_кті болу, бір тараптыS ™міріне тікелей Kауіп т™нуі ж‰не т.б. жаCдайларда) неке ™тініш берген к_ні Kиылуы м_мкін.
Некеге отырудыS шарттары: некеге отыратын еркек пен ‰йелдіS екі жаKты келісімі ж‰не олардыS неке жасына толуы болып табылады. Неке жасы еркектер мен ‰йелдер _шін 18 жастан бастап белгіленген. Д‰лелді себептер болCан жаCдайда азаматтыK хал актілерін жазу органдары неке жасын екі жылCа дейін т™мендете алады. БарлыK жаCдайда неке жасын т™мендету тек некеге отырушылардыS келісімімен ж‰не ата-аналардыS немесе KорCаншылардыS келісімімен м_мкін болады.
Некеге тaрCан адамдардыS Kалауынша неке шарты жасалуы м_мкін. Неке шарты нотариуспен расталCан, некеге тaрушылардыS KaKыKтыK жаCдайын аныKтайтын шарт болып табылады.

2. Некеге отыру ж‰не оны тоKтатудыS шарттары 
Некеге тaрCан адамдардыS Kалауынша неке шарты жасалуы м_мкін. Неке шарты нотариуспен расталCан, некеге тaрушылардыS KaKыKтыK жаCдайын аныKтайтын шарт болып табылады.
Некеге отыруCа мынадай жаCдайларда жол берілмейді:
бірі болса да басKа адаммен некеде тaрса;
ата тегі бойынша;
бала асырап алушылар мен бала болып алынCандардыS бір-бірімен некеге отыруына;
біреуі болса да сот психикалыK ауыру немесе аKыл-есі кемдігініS салдарынан ‰рекетке Kабілетсіз деп танылCан адамдар арасында.
бір жыныстыларCа
Неке мынадай жаCдайларда тоKтатылады:
Ерлі-зайыптылардыS біреуініS немесе екеуініS ™тініштері бойынша;
Ерлі-зайыптылардыS біреуініS Kаза болуы кезінде.
€йелініS ж_кті кезінде ж‰не бала д_ниеге келгеннен кейін бір жыл бойы, ‰йелініS рaKсатынсыз некені бaзу туралы ерініS іс KозCауCа KaKыCы жоK.
Неке мынадай жаCдайларда бaзылады:
АзаматтыK хал актілерін жазу органдарына жазCан ерлі-зайыптылардыS біреуініS ™тініші бойынша, егер екінші адам:
сотпен хабарсыз кеткен деп танылса;
сотпен ‰рекетке Kабілетсіз деп танылса;
Kылмыс жасаCаны _шін _ш жылдан артыK мерзімге сотталса бaзылады.

3. Отбасы aCымы, ерлі-зайыптылардыS KaKыKтары мен міндеттері     
Отбасы - некеден, туыстыKтан, бала асырап алудан немесе балаларды т‰рбиеге алудыS ™зге де нысандарынан туындайтын м_ліктік ж‰не м_ліктік емес жеке KaKыKтар мен міндеттерге байланысты ж‰не отбасы Kатынастарын ныCайту мен дамытуCа ж‰рдемдесуге тиісті адамдар тобы.
Бала деп он сегіз жасKа толмаCан тaлCа танылады.
Ата-аналар ™з балаларына Kатысты бірдей KaKыKтар мен міндеттерді орындайды. Олар ™з балаларыныS денсаулыCы _шін жаCдай жасауCа, оларды т‰рбиелеуге KaKылы ж‰не міндетті. Ата-аналар ™з балаларын т‰рбиелеуде барлыK басKа тaлCалардыS алдында артыK KaKыKтарCа ие. Баланы т‰рбиелеуші ата-аналар ™з Kабілеттері ж‰не Kаржылай м_мкіндіктері шеSберінде табиCи психикалыK ж‰не рухани даму _шін Kажетті ™мір салтын Kамтамасыз ету _шін жауап береді.
БаланыS aлты ата-ананыS aлтымен белгіленеді. Егер ата-анасыныS aлты т_рліше болса, баланыS aлты оныS Kалауы бойынша к‰мелетке толCан кезде ‰кесініS немесе шешесініS aлтымен жазылады.
Ата-аналар немесе олардыS біреуі ата-аналыK KaKыKтан айырылуы м_мкін, егер олар (біреуі):
Ата-аналаK міндеттерін орындаудан бас тартса (алимент т™леуден);
Д‰лелсіз себептермен басласын перзентханадан алудан бас тартса;
БалаCа Kатал Kараса, оныS ішінде оларCа к_штеп немесе психикалыK зорлыK к™рсетсе;
Белгіленген т‰ртіппен маск_немдікпен, нашаKорлыKпен ауырады деп танылса.
JР Конституциясына с‰йкес неке мен отбасы, ата мен ‰ке ж‰не бала мемлекеттіS KорCауында, балаларына KамKорлыK жасау ж‰не оларды т‰рбиелеу – ата-аналардыS KaKыCы ‰рі міндеті. К‰мелетке толCан, еSбекке Kабілетті балалар еSбекке жарамсыз ата-анасына KамKорлыK жасауCа міндетті. 
Ерлі-зайыптылардыS отбасындаCы теSдігі
1. Ерлі-зайыптылар теS KaKыKтар пайдаланады ж‰не теS міндеттер атKарады.
2. Ерлі-зайыптылардыS ‰рKайсысы Kызмет т_рін, к‰сібін ж‰не діни сенімін таSдауCа ерікті.
3. Ерлі-зайыптылар ана болу, ‰ке болу, балаларды т‰рбиелеу, оларCа білім беру, ерлі-зайыптылардыS тaрCылыKты, болатын жерлері м‰селелерін ж‰не отбасы ™мірініS басKа да м‰селелерін бірлесіп шешеді.
4. Ерлі-зайыптылар отбасындаCы ™з Kатынастарын ™зара сыйластыK пен ™зара к™мек негізінде KaруCа, отбасыныS игілігі мен ныCаюына ж‰рдемдесуге, ™з балаларыныS денсаулыCына, ™сіп-жетілуіне ж‰не олардыS ‰л-ауKат жаCдайына KамKорлыK жасауCа міндетті.    
Ерлі-зайыптылардыS тектерді таSдау KaKыCы
Неке Kию (ерлі-зайыпты болу) кезiнде ерлi-зайыптылар ™з тiлектерi бойынша ортаK тегі ретiнде ™здерiнiS бiреуiнiS тегiн таSдайды не ерлi-зайыптылардыS ‰рKайсысы ™зiнiS некеге дейiнгi тегiн саKтап Kалады, не біреуі (екеуі де) ™з тегiне екiншi жaбайдыS тегiн Kосып алады. Егер ерлi-зайыптылардыS бiреуiнiS болса да некеге тaрCанCа дейiнгi тегi Kосарлас болса, олардыS тектерін KосуCа жол берiлмейдi.Неке Kиюды (ерлі-зайыпты болуды) мемлекеттік тіркеу кезінде тегі ™згерген жаCдайда, азамат бір ай мерзімде жеке басын ку‰ландыратын Kaжаттарды ауыстыруCа міндетті.
Ерлi-зайыптылардыS бiреуiнiS тегiн ™згертуi екiншiсініS тегiн міндетті т_рде
™згертуiне ‰кеп соKпайды.
3. Неке (ерлі-зайыптылыK) бaзылCан жаCдайда ерлi-зайыптылар неке Kию (ерлі-
зайыпты болу) кезінде таSдаCан тектерін саKтауCа немесе ™здерiнiS некеге дейiнгi
тектерін Kалпына келтiруге KaKылы.

ІV. Jорытындылау

ПысыKтау сaраKтары:

1. ОтбасылыK KaKыKтыK Kатынастар дегеніміз не?
2. Отбасы заSдары Kандай Kатынастарды реттейді?
3. ОтбасылыK KaKыKтыK KатынастардыS субъектілеріне кімдер жатады?
4. ОтбасылыK KaKыKтыK KатынастардыS объектілерін атаSыз.
5. Неке отбасы заSдары Kандай KаCидаларCа негізделген?
6. Неке дегеніміз не?
7. Некеге отыру жасы неше жас?
8. Некеге отыруCа Kандай жаCдайларда жол берілмейді?
9. Неке Kандай жаCдайларда тоKтатылуы м_мкін?
10. Неке Kандай жаCдайларда бaзылуы м_мкін?

^й тапсырмасы
Ерлі-зайыптылардыS м_ліктік KaKыKтары мен міндеттері ж‰не олардыS міндеттемелер бойынша жауапкершілігі.
БаCалау
СабаKKа белсене KатысKан оKушыларды баCалаймыз.
«5» -
«4» -
«3» -
СабаCымыз аяKталды. Сау болыSыздар!
Заголовок 115