Мероприятие на тему Наурыз — жыл басы

Наурыз - жыл басы
МаKсаты: 1.Наурыз мейрамыныS пайда болу тарихымен таныстыру, KазаK халKыныS салт-д‰ст_рімен таныстыра отырып, халKымыздыS ‰дет–Caрып, м‰дениетін т_сініп, Kaрметтеуге т‰рбиелеу.
2.ОKушыларды халKымыздын д‰ст_ріне, ‰дет–Caрпына арналCан жаKсылыK пен аK ниетке толы бабалар жолын жалCастыруCа баулу.
3.ОKушылардыS танымдыK Kабілетін дамыта отырып, психологиялыK іс-‰рекеті арKылы жеке тaлCаны т‰рбиелеу.
К™рнекілігі: Сынып б™лмесі мерекеге сай безендірілген. «Наурыз тойы мереке», «Наурыз к_ні KазанныS ортаймасын, ел той тойласын» атты aлаCатты с™здер KабырCаCа ілінген.

Барысы:
МaCалім: `лттыK мерекелер мен тойлардыS т‰рбиелік м‰ні зор. « ТойдыS болCанынан боладысы KызыK» деп халыK тойCа дайындыK кезінде балаларды енбекке баулиды,салттарды Kалай ™ткізу жолдарын _йретеді. Наурыз с™зі парсы тілінен енген. «Нау» -жаSа, «руз» - к_н деген aCымды білдіреді. JазаKстанда наурыз мейрамы 1926 жылCа дейін тойланды да тоKтап Kалды. Тек 1988 жылдан бастап ресми т_рде Kайта тойлана бастады. ХалKымыздыS мифологиялыK т_сінігі бойынша 21 наурыз Jыдыр ата Jыдырады деп айтады. Сол себепті, осы т_н –Jыдыр т_ні деп аталады. Осы т_ні жалCыз шала с‰уле болмас деп т™рге Kос шыраK жаCылып Kойылыды. К_н с‰улесі жер шарыныS шыCыс б™лігінен таSCы саCат 3-ке тaспа-тaс келеді. СондыKтан да KазаK халKы жаSа жылды 22 наурыз т_с уаKытында Kарсы алады. `лыс к_ні наурыз к™же пісіреді. «БaлаK к™рсеS к™зін аш» деп, KаумаласKан жігіттер айнала т™Sіректегі бастаулардыS к™зін ашса, «АтаSнан мал KалCанша, тал Kалсын», «Бір тал ексен он тал ек!» дескен Kариялар бaлаK басына тал егеді.
ОртаCа aлттыK киім киген екі ж_ргізуші шыCады.
1-ж_ргізуші: Jaрметті KалайыK ! Наурыз мерекесіне арналCан ойын- сауыK кешімізге Kош келдіSіздер.
2-ж_ргізуші: МерекелеріSіз Kaтты болсын!
1-ж_ргізуші: Наурыз -‰н к_й, би, достыK, ынтымаK мерекесі. Бaл к_ндері адамдар біріне-бірі Kошемет к™рсетіп, тартуын тартады.
2-ж_ргізуші: Наурыз шыCыс елдері _шін бірліктіS, татулыKтыS, еSбектіS, к™ктемніS, ізгіліктіS, баKыттыS мерекесі ретінде тойланады.
1- оKушы: Наурыз айы- ШыCыс к_н есебі бойынша жылдыS алCашKы айы. Бaл айда жылдыS алCашKы айы есебінде к_н мен т_н теSеледі, сол себептен наурыз жыл басы болып саналады.
2- оKушы: Наурыз той – бaл к_н _лкен болсын, кіші болсын осы мейрамCа келіп, к™Sілді ойын-сауыKтарCа Kатысады. Тойда ат жарыс, палуан к_рес, айтыс, т_рлі ойындар aйымдастырылады. €н, ™лен айтылып, би биленеді.
3- оKушы: Наурыз к™же – наурыз тойына Cана т‰н к™пшілікке арналCан мерекелік таCам. Оны ‰р _й жеті т_рлі таCамнан пісіреді. Наурыз к™же с_т, ет, су, тaз, тары, Kaрт, жеміс таCы басKа таCамдарды Kосып пісіріліп, келгендерге aсынылады.
4- оKушы: Наурыз к™к – наурыз айында aшып келетін к™ктем Kaсы. Jарасы шаCын Cана осы Kaсты ШыCыс елі к_тіп ж_реді. Оны алCаш к™ргенде «Наурызк™гім келдіS бе?» деп шаKырып, жем шашады.
5- оKушы: ХалыKта батаныS т_рлері к™п, сонын бірі – наурыз бата. Мaнда наурыз той ™ткізгендерге, тойда ™нер к™
·рсеткен аKын, ‰нші, палуандарCа, жас талапкерлерге _лкендер бата береді.
6-оKушы: Салт-д‰ст_рім жараса,
Jайта Kaрып жаSаша.
К™Sіл Kошын іздесеS жаKсы-жайсаS,
ТамашаCа келіSіз,тамашаCа!
2-ж_гізуші: Б_гінгі Наурыз тойымен Kатар баланы бесікке б™леу р‰сімі ™тілуде.
Бесікке б™леу р‰сімі
1-‰же: Бесік-Kасиетті, киелі, Kaтты м_лік. С‰бидіS алтын aясы. Бесікті отпен аластап, «тыштырма» жасап алады да, баланы бесікке салады. Бесік _стіне жеті Kадірлі зат жабады. ЖабылCан ‰р н‰рсеніS ™зіндік м‰ні бар.
БалаCа деген ана махаббаты бесік жыры арKылы айтылады. Ана бала болашаCына жаKсы тілекпен жыр айтады. Ана баланы бесігіне б™лер кезінде:

Наурыз туралы ‰н-жырлар айтылады.
1-ж_ргізуші: Ертеде бaл мейрамCа халыK жаппай жаSа аK к™йлектерін киіп, шаштарын, саKал-мaрттарын ж™ндеп дайындалCан екен.
2-ж_ргізуші: Наурыз мейрамыныS осы aстанымын бaзбай, біздіS KонаKтарымыз да aлттыK киімдерін киіп келіпті. ОртаCа aлттыK киім киген к™рермендерді шаKырайыK. Jарсы алыSыздар!
`лттыK киімдер шеруі к™рсетіледі.
1-ж_ргізуші: Той тойCа aласуда, б_гінгі Kыз aзату тойына Kош келдіSіздер, аCайын!
Jыз aзату р‰сімі к™рсетіледі.
2-ж_ргізуші: Jыз aзату тойында ата-ана ренжиді ж‰не Kуанады. JaшаCында м‰пелеп ™сірген Kызын шыSCа aшырып, aясына Kондыру міндет болCанмен KиынCа соCады.
Jыз aзату тойына жігіт жаKтан Kызды алуCа 7-8-ден астам келеді. Бaл KонаKтар Kaдалар болып есептеледі. JыздыS _лкен туыстары бас Kaда болады. JыздыS aзатылган жігіті KыздыS туыстарына к_йеу бала болады.
1-ж_ргізуші: Салт-д‰ст_р бойынша Kызды Kaдаларымен бірге таSертеS шыCарып салады. К_н шыCатын кезді жаSа к_н, жаSа ™мір жолы деп ырым етеді.
2-ж_ргізуші: ЖиналCан мынау халыKKа,
Жыр маржанын шашайыK.
Батысын алып KарттардыS,
Наурыз к™же беру р‰сімін жасайыK.
Наурыз к™жесі таратылады.
1-ж_ргізуші: Алтын к_н нaрCа б™леп ерменен,
Самал жел кеS далаCа еркелеген.
Балуса тaсау кесер жырларымды,
К™ктем к™зімен ерте келгем.
€н: «ШаKырады к™ктем»
2-ж_ргізуші: К™птен к_ткен Наурыз тойы арайлы,
НaрCа толтырып жатыр міне маSайды.
Мал біткенніS бал татыCан уызы,
Jуат болып KанымызCа тарайды.
1-ж_ргізуші: Т™рт-т_лік мал халKымыздыS с_йері,
К™SілімніS к_мбірлеген к_й еді.
«Аман ба,-деп,мал-жаныS?»,
Бірін-бірі Kуанышпен с_йеді.
2-ж_ргізуші: Наурыз тойы-береке,
Наурыз тойы-жыр,аSыз.
JызыK дулы мереке,
JызыK думан Kaрамы!
К_н ‰келген жыл к™рім,
К_ллі д_ние жайдары.
Желкілдеген г_лдерін,
Жер-Анамыз жайнайды.
Наурыз-шаттыK ‰німіз,
Салтанатты с‰німіз.
€н салып жас-к‰ріміз,
Би билейік б‰ріміз. JазаK биі орындалады.
1-ж_ргізуші: К_н мен айCа ‰лемніS,
БердіS ыстыK с‰лемін.
Jарттарыма с_йеніп,
С‰лем бердік иіліп.
Орындалды ойларыS,
Jaтты болсын б_гінгі,
Наурыз атты тойларыS, -деп б_гінгі тойCа _лкендерден бата сaрайыK.
Бата
Армысыздар жамаCат!
`лыс оS болсын,
АK мол болсын.
Jайда барсаS жол болсын.
`лыс береке берсін.
Б‰ле-жала жерге енсін!
`лы халKым теS болсын.
JайCы-уайым жоK болсын,
JуанышыS к™п болсын. €умин!