АЙЫР?ЫШТАР Ж?НЕ ОЛАРДЫ? Т?РЛЕРІ (КОЛЛЕДЖ)
АйырCыштар ж‰не олардыS т_рлері
Электр KондырCыларында Kауіпсіз жaмыс істеуді Kамтамассыз ететін маSызды шаралардыS бірі – жaмыс істеуге тура келетін KондырCы б™ліктерін, кернеуде тaрCан басKа KондырCы б™ліктерінен сенімді ажырату болып табылады. М_мкін болатын Kателіктерге жол бермеу _шін мaндай ажырату тізбектіS _зілген тaсын аныK к™рсететін аппаратпен орындалуы тиіс. Мaндай каппаратKа айырCыштар жатады.
АйырCыштардыS доCа ™шіретін KaрылCысы болмайды, сол себепті онымен тоKты ажыратуCа болмайды, ™йткені мaндай жаCдайда олардыS т_йіспелерінде элект доCасы пайда болады. Мaндай ашыK доCа тек жабдыKтарCа Cана емес, жaмыс істейтін адамдарCа да ™те Kауіпті.
Орнатылу т_ріне Kарай – ішкі ж‰не сыртKы орнатылу болып белгіленеді.
Орнатылу ‰дісіне Kарай – пышаCы тік ж‰не к™лденеS орналасады.
АйырCыштар конструкциясы бойынша мынадай типтерге б™лінеді:
Кескіш тип – пышаKтардыS изолятор осініS жазыKтыCында айналуы,
(1-сурет);
Бaрылмалы тип - пышаKтардыS изолятор осініS жазыKтыCына перпендикуляр айналуы;
Штепсельді тип – KосKанда ж‰не ажыратKанда изолятордыS ™з осі бойынша KозCалуы.
АйырCыштарды жaмыстыK пышаKтар мен Kоса жерге Kосылатын пышаKтар да болуы м_мкін, ал мaныS ™зі ж™ндеу жaмыстары кезінде KондырCы боліктерініS фазасын KысKа тaйыKтау жерге KосуCа пайдаланады.(1-сурет)
ТЕД заводтары барлыK кернеуде ішке ж‰н,е сыртKа орнатылатын айырCыштар жасайды.
Ішке орнату _шін заводтар пышаKтары изоляторлар жазыKтыCында айналатын кескіш типпегі тік айырCыштарды жасайды.
СыртKа орнатылатын айырCыштардыS сыртKы ортадаCы Kолайсыз ауа-райында /шаS, ылCал/ жaмыс істеуге арналCан, сондай-аK механикалыK т™зімділігі жоCары тиісті изоляциясы болуы тиіс, ™йткені т_йіспелерге/контактілерге/ мaз пайда болCан кезде де онда жaмыс істеуге тура келеді.
Энергетика ™ндіріс орындары шыCаратын сыртта орнатуCа арналCан айырCыштардыS еS к™п тараCаны – пышаKтары изолятор жазыCында айналып тaратын кескіш типі.
РЛН – сыртта орнатуCа арналCан линиялыK т_йіспелі/контактілі /айырCыш
РЛНЗ – жерге Kосылатын 1 немесе 2 пышаCы бар айырCыш
РВО – ішке орнатылатын 1 полюсті айырCыш
РВ - ішке орнатылатын 3 полюсті айырCыш
ПайдаланылCан ‰дебиеттер:
Неклепаев Б. Н. Электр станциялары мен KосалKы станцияларыныS электр б™лігі. Энергоатомиздат. 1989 ж.
Васильев А. А. Ж‰не басKалар. Электр станциялары мен KосалKы станцияларыныS б™лігі. 1990 ж.
Хожин Г. Электр станциялары мен KосалKы станциялар. 1998 ж.
15