«Т?здарды? жіктелуі, алынуы,химиялы? ?асиеттері ж?не ?олданылуы»
№ 63 Күні сынып 8 химия
Тақырыбы: §48 «Тұздардың жіктелуі, алынуы,химиялық қасиеттері және қолданылуы»Мақсаты: а) Оқушыларға тұздар, тұздардың жіктелуі, алынуы,химиялық қасиеттері, қолданылуы туралы мағлұматтар беру. б)Оқушыларды адамгершілікке,имандылыққа,инабаттылыққа, жауапкершілікке,Отансүйгіштікке тәрбиелеу.
в) Оқушылардың ақыл ойын, сөйлеу мәдениетін,өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын дамыту.
Көрнекілігі: сызбанұсқалар, парақшалар.т.б
Түрі:Аралас.(Топпен жұмыс)
Әдісі:Түсіндіру,сұрақ –жауап,иллюстративті, ойын.
Сабақ барысы:
I.Ұйымдастыру
II.Үй тапсырмасы.Сұрақ – жауап
№ Сұрақ Жауап
1 Қышқылдар деген не? Сутек атомы мен қышқыл қалдығынан тұратын қосылыстар
2 Құрамындағы сутектің санына қарай қышқылдар нешеге бөлінеді? Құрамындағы сутектің санына қарай 3-ке бөлінеді:Бір негізді,Екі негізді,Үш негізді.
3 Құрамындағы оттек атомының болу, болмауына байланысты қышқылдар нешеге бөлінеді? 2-ге бөлінеді: 1.Оттекті.2.Оттексіз.
Жаңа сабақ.(Сынып 2- топқа бөлінеді)
1.Тұздардың жіктелуі.
2.Тұздарды алу жолдары.
3.Тұздардың химиялық қасиеттері.
4.Тұздардың қолданылуы.
Барысы: «Химиялық ой жинау»
Жаңа сабақ басталмас бұрын оқушыларға сұрақтар қойылады.
1.Адамдардың, жануарлардың өмір сүруі және өсімдіктердің өсуі үшін тұздардың маңызы бар ма?
2.Қандай тұздарды білесіз?Мысал келтіріңіз.
3.Тұздардың өздерің білетін қолдану салаларын атап беріңдер?
Жүрісі: I .Тұздардың жіктелуі.
Орта
қышқыл құрамы барлық сутек атомы металл атомдарына алмасқан:
KNO3,K3PO4,Na3PO4,K3CO3.
Қышқыл
қышқыл құрамындағы сутек атомдарын металл атомдары түгел алмастырмаған.
NaHCO3,CaHPO4,
KHSO4.
НегіздікНегіздердің құрамындағы гидроксид топтарын, қышқыл қалдықтары түгел алмастырмаған:
Zn(OH)CI, AI(OH)SO4
II.Тұздарды алу жолдары.Тұз алудың 10- тәсілін ұсынуға болады.
1.Металл мен бейметалдың әрекеттесуі.Mg + CI2
2.Негіздік оксид пен қышқылдық оксидтің әрекеттесуі.MgO + SO2
3.Негіздік оксид пен қышқылдың әрекеттесуі.CaO + HCI
4.Қышқылдық оксид пеннегіздің әрекеттесуі.CO2 +Ca(OH)2
5.Қышқыл мен негіздің бейтараптануы.H2SO4 + NaOH …+…
6.Тұз бен қышқылдың әрекеттесуі.Na2CO3 + H2SO4 … + … + …
7.Тұз бен тұздың әрекеттесуі.NaCI + AgNO3 … + …
8.Тұз бен негіздің әрекеттесуі.CuSO4 +NaOH … + …
9.Металдың қышқылмен әрекеттесуі.Zn + HCI … + …
10.Белсендірек металл мен тұздың әрекеттесуі.Cu + HgCI2 … + …
III.Тұздардың химиялық қасиеттері.Тұздарға тән ортақ 5- түрлі химиялық қасиет бар.1.Тұздардың металдармен әрекеттесуі.Zn + Hg(NO3 )2 … + …
2.Тұздардың сілтілермен әрекеттесуі. CuCI2 + NaOH … +…
көгілдір ерітінді тұз көк ірімтік тұнба
3.Қышқыл мен тұздың әрекеттесуі.CuSO4 + H2S … + …
тұз қышқыл
4.Тұздардың бірімен – бірінің әрекеттесуі.CaCI2 + Na2CO3 … + …
5.Тұздардың ыдырауы.CaCO3 t … + …
Тұз + сілті жаңа тұз + ерімейтін негіз
Тұз + металл жаңа тұз + металл
Тұз + қышқыл жаңа тұз + қышқыл(су + газ)
Тұз + тұз жаңа тұз + ерімейтін тұз.
IV.Тұздардың қолданылуы.. Қолданылуы.Адам ағзасында- 5,5%Табиғи су мен теңізде- 0,5-3,5%HgCI2 – сулема- ақ түсті, тіс қақсағанда, теміреткіге қарсы.NaCI – ас тұзыAgNO3 – ляпис-түссіз кристалды зат. Тері, көз, тері ауруында.HgS – киноварь. Бас айналу мен жүйке ауруларында қолданылады.
Бекіту тапсырмалары: 1- тапсырма топтық жұмыс
1- Топ.- 4- стандартты тапсырма.131- бет.Мына тұздардың фориулаларын жазыңдар.кальций хлориді, барий динитраты, темір(III) суьфаты,натрий гидросульфаты, кальций фосфаты
2- топ.
6- стандартты тапсырма.131- бет.- Мына тұздарды:CuSO4,CaCI2,NaCI, BaSO4,AgCI алуға болатын реакция теңдеулерін жазыңыздар.
2- тапсырма – жеке жұмыс. Сәйкестілік тест.
1.KNO3 a)калий сульфаты.
2.K3PO4 б)калий нитраты.
3.K2S в)калий сульфиді.
4.K2CO3 г)калий фосфаты.
5.K2SO4. д)калий карбонаты.
Қорытынды сұрағы.«Кім жылдам?»
1.Тұздар дегеніміз не?
2.Қандай тұздарды білесіз?
3.Тұздар нешеге жіктеледі?
4.Тұздар ерігіштігіне байланысты нешеге жіктеледі?
5.Тұздарды алудың неше тәсілі бар?
6.Тұздарға тән неше химиялық қасиет бар?
7.Тұздардың қолданылуы туралы не білесіз?
Бағалау
Үйге тапсырма§48.8-9 тапсырма.131- бет.
Бекіту тапсырмалары: 1- тапсырма топтық жұмыс
1- Топ.- 4- стандартты тапсырма.131- бет.Мына тұздардың фориулаларын жазыңдар.кальций хлориді, барий динитраты, темір(III) суьфаты,натрий гидросульфаты, кальций фосфаты
2- топ.
6- стандартты тапсырма.131- бет.- Мына тұздарды:CuSO4,CaCI2,NaCI, BaSO4,AgCI алуға болатын реакция теңдеулерін жазыңыздар.
2- тапсырма – жеке жұмыс. Сәйкестілік тест.
1.KNO3 a)калий сульфаты.
2.K3PO4 б)калий нитраты.
3.K2S в)калий сульфиді.
4.K2CO3 г)калий фосфаты.
5.K2SO4. д)калий карбонаты.
Қорытынды сұрағы.«Кім жылдам?»
1.Тұздар дегеніміз не?
2.Қандай тұздарды білесіз?
3.Тұздар нешеге жіктеледі?
4.Тұздар ерігіштігіне байланысты нешеге жіктеледі?
5.Тұздарды алудың неше тәсілі бар?
6.Тұздарға тән неше химиялық қасиет бар?
7.Тұздардың қолданылуы туралы не білесіз?
Бекіту тапсырмалары: 1- тапсырма топтық жұмыс
1- Топ.- 4- стандартты тапсырма.131- бет.Мына тұздардың фориулаларын жазыңдар.кальций хлориді, барий динитраты, темір(III) суьфаты,натрий гидросульфаты, кальций фосфаты
2- топ.
6- стандартты тапсырма.131- бет.- Мына тұздарды:CuSO4,CaCI2,NaCI, BaSO4,AgCI алуға болатын реакция теңдеулерін жазыңыздар.
2- тапсырма – жеке жұмыс. Сәйкестілік тест.
1.KNO3 a)калий сульфаты.
2.K3PO4 б)калий нитраты.
3.K2S в)калий сульфиді.
4.K2CO3 г)калий фосфаты.
5.K2SO4. д)калий карбонаты.
Қорытынды сұрағы.«Кім жылдам?»
1.Тұздар дегеніміз не?
2.Қандай тұздарды білесіз?
3.Тұздар нешеге жіктеледі?
4.Тұздар ерігіштігіне байланысты нешеге жіктеледі?
5.Тұздарды алудың неше тәсілі бар?
6.Тұздарға тән неше химиялық қасиет бар?
7.Тұздардың қолданылуы туралы не білесіз?