Рус телле укучылар ?чен татар теле предметы буенча эш программасы 1-4 нче сыйныфлар
Рус телле укучылар өчен татар теле предметы буенча эш программасы
1-4 нче сыйныфлар
1 нче сыйныф
Татар теле предметы буенча укучылардан көтелгән нәтиҗәләр:
Укытуның шәхси нәтиҗәләр:
татар теленең дәүләт теле буларак ролен аңлау;
аралашуда татар телен куллануга уңай караш булдыру;
татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге формалаштыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау.
тел аша әйләнә-тирә тормышка игътибарлы караш, дөрес мөнәсәбәт булдыру;
укучыларның фикерләү сәләтен үстерү;
баланың үзенә һәм башкаларга бәя бирүенә, үз-үзен тәрбияләвенә ирешү.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:
Танып-белү нәтиҗәләре:
Хәрефләрне танып, текстны (хикәя, шигырь, әкиятне) сәнгатьле итеп, аңлап уку.
Текстта очраган таныш сүзләргә таянып, яңа сүзләрнең мәгънәсен төшенү.
Текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап бирү.
Укытучының авыр булмаган сорауларына җавап бирә, тиешле мәгълүматны дәреслектән таба белү.
Предметларны, чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү.
Язмача эшләрне грамоталы башкара белү.
Укылган яки тыңланган зур булмаган текстның эчтәлеген язма сөйләмдә куллана белү.
Регулятив нәтиҗәләр:
Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.
Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү.
Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү.
Эш сыйфатына бәя бирә белү.
Эш барышында гади генә эш приборлары белән эш итә белү.( линейка, бетергеч, карандаш,).
Коммуникатив нәтиҗәләр:
Дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша белү
Укытучының, классташларның сорауларына җавап бирү;
Сөйләм этикеты нормаларын үтәү: исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү.
Башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.
Парларда эшли белү.
Укытуның предмет нәтиҗәләре:
Татар теленең фонетик үзенчәлекләрен, татар теленә хас булган фонемаларның дөрес әйтелешен гамәли үзләштерү.
Татар телендә сүз басымын дөрес куя белү.
Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес уку һәм язу.
Өйрәнелгән грамматик, лексик материаллар нигезендә мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү.
Язмача эшләрне грамоталы башкара белү.
Җөмлә төзи белү күнекмәләрен булдыру.
1 нче сыйныф укучыларына татар теленнән белем бирүнең лексик-грамматик минимумы:
1. Исемнәрнең берлек һәм күплек саны.
2. Исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын куя белү.
3. Исемнәрнең 1, 2,3 затта берлектә тартым белән төрләнеше белән таныштыру.
4. Исемнәрнең урын-вакыт, юнәлеш, чыгыш килешләре белән танышу.
5. Зат алмашлыкларын берлектә сөйләмдә куллану.
6. -мы/-ме, түгел, -мый/-ми кисәкчәләрен сөйләмдә куллану.
7. Кайда? Кая? Кайдан? сорауларын кулланып төзелгән сорау жөмләләр белән таныштыру.
8. Микъдар һәм тәртип саннары белән таныштыру (1-20 саннары).
9. Ничә? ничек?нинди? нишли? сорауларына җавап бирә белү.
10. Белән бәйлеген исем белән сөйләмдә куллануны таныштыру.
11. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1,2,3 зат формаларын берлектә сөйләмдә куллану.
12. Боерык фигыльне II затта берлек һәм күплек сан формалары белән таныштыру.
13. Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану.
14. Сыйфат+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.
15. Һәм теркәгечен сөйләмдә куллану.
16. Сан+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.
Орфографик и орфоэпик минимум.
1. Сузык һәм тартык авазлар, аларның аермасы. Калын һәм нечкә сузыклар. Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аерырга өйрәнү.
2. Татар һәм рус телләрендәге сузык һәм тартык авазларны чагыштырып, дөрес әйтә белү, транскрипция билгеләре белән таныштыру.
3. Сүзләрне иҗекләргә бүлү, иҗекләп икенче юлга күчерү. Иҗек калыпларына нигезләнгән уку кагыйдәләрен гамәли үзләштерү.
4. Озын һәм кыска сузыкларны сүзләрдә дөрес итеп әйтә белү.
5. Татар хәрефләренең кабул ителгән формаларын дөрес язу.
6. Сүз басымы. Сүзләрдә басымны дөрес кую.
7. Хикәя һәм сорау җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтергә гадәтләндерү. Җөмлә ахырында дөрес тыныш билгеләрен куеп язарга күнектерү.
8. Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап язарга өйрәтү.
9. Матур һәм дөрес язу күнекмәләре булдыру.
10. Боеру максаты белән әйтелгән җөмләләрне аңларга өйрәтү
Уку предметының эчтәлеге
Әйдәгез, танышабыз!
Кем? Нәрсә? сораулары. Синең исемең ничек? соравы. Сузык авазлар, аларны дөрес әйтү. -мы/-ме, түгел кисәкчәләрен сөйләмдә куллану. Раслау һәм инкярь җөмләләр. Исемнең күплек саны. Кайда? соравы. Авыл, шәһәр исемнәрен атау. Микъдар саннары (1-10 га кадәр саннар). Ничә? соравы. Сан+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.
Йорт хайваннары һәм кошлар, кыргый хайваннар
Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану. Исемнең берлек һәм күплек саны. Нинди? соравы. –мы, -ме сорау кушымчаларын куллану. Хикәя фигыльнең III зат берлек сан формасы. Ничәнче? соравы. Аа, Әә,Оо, Өө, Нн, ң, Ии, Ыы, Уу, Үү, Тт, Кк, Лл, хәрефләре, алар белән белдерелгән авазлар белән танышу.
Мәктәптә
Хәзерге заман хикәя фигыльне 1,2,3 затта куллану. Исемнең тартым белән төрләнеше. Ничек? соравы. Кайда? соравын сөйләмдә куллану. Өстендә, астында бәйлек сүзләре. Мм, Сс, Рр хәрефләре, алар белән белдерелгән авазлар белән танышу.
Бакчада, базарда
Кая? Кайдан? сораулары. Исемнең 1 зат берлек сан тартым белән төрләнеше. Син нәрсә яратасың? төзелмәсе. Вв, Гг, Дд, Зз, Пп, Ээ,Йй, Ее, Жж, Җҗ хәрефләре, алар белән белдерелгән авазлар белән танышу.
Кыш
Мин яратам/яратмыйм төзелмәсе. Нишли? соравы, аңа җавап формасы. Матур һәм дөрес язу күнекмәләре. Кайчан? соравы. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1 зат берлек, күплек сан формалары. Белән бәйлеген сөйләмдә исем белән куллану. Шш, Щщ, Чч, Хх, Һһ, Фф , Цц, Яя, Юю, ь, ъ хәрефләре, алар белән белдерелгән авазлар.
Сәламәт бул!
Татар һәм рус телләрендәге сузык һәм тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау тартыклар. Татар алфавитындагы хәрефләр тәртибе. Татар хәрефләрен дөрес язу. Исемнең 2, 3 зат берлек санда тартым белән төрләнеше. Кай җирең авырта? төзелмәсе. Боерык фигыльнең II затта берлек һәм күплек сан формалары.
Гаилә, өйдә булышу
Гаиләдә кемнәр барлыгын әйтү, сорау. Кем нишли? соравы һәм аңа җавап формасы. Без зат алмашлыгының сөйләмдә кулланылышы. Ялгызлык исемнәрне дөрес язу. Котлау язу.
Кунакта
Исемнең юнәлеш килештә төрләнеше. Туган көнгә чакыру язу.
Кибеттә
Эч, аша фигыльләрен 1,2, 3 затта берлек санда куллану. Мин пычак белән кисәм. Мин кашык белән ашыйм төзелмәләре. Ничә сум? соравы
Киемнәр кибетендә
Исемнең 1,2,3 затта берлек санда тартым белән төрләнеше. Нинди? соравын киемнәргә карата куллану.
Яз
Сыйфат+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану. Һәм теркәгечен сөйләмдә куллану.
Без шәһәрдә яшибез
Исемнең юнәлеш, урын-вакыт килеше. Сүз басымы. Сүзләрдә басымны дөрес кую. Хикәя һәм сорау, боеру җөмләләр. Җөмлә ахырында тыныш билгеләре.
Җәй
Уенга чакыра белү. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1,2,3 зат формаларын берлектә сөйләмдә куллану.
Тематик планлаштыру
№ Тема Сәгать саны
1. Әйдәгез, танышабыз! 9
2. Йорт хайваннары һәм кошлар, кыргый хайваннар 16
3. Мәктәптә 7
4. Бакчада, базарда 12
5. Кыш 16
6. Сәламәт бул! 9
7. Гаилә, өйдә булышу 5
8. Кунакта 3
9. Кибеттә 4
10. Киемнәр кибетендә 3
11. Яз 3
12. Без шәһәрдә яшибез 8
13. Җәй 4
Барлыгы 99
Язма эшләр саны(темалар саны буенча, эш төрен укытучы үзе билгели ала)
Күчереп язу Сүзлек диктанты
БСҮ дәресләре саны
котлау
язу чакыру хикәя язу диалог монолог
2 2-4 1 1 1 2 2
Календарь-тематик план
№ Дәрес темасы Сәгать саны Үткәрү вакыты
план факт
1 2 3 4 5 ... ... .... .... 96 97 98 99 2 нче сыйныф
Татар теле предметы буенча укучылардан көтелгән нәтиҗәләр:
Укытуның шәхси нәтиҗәләре:
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык, кеше кадерен белү кебек хисләр формалашу.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:
Танып белү нәтиҗәләре:
фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив нәтиҗәләр:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
парларда һәм күмәк эшли белү;
мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.
Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре:
программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза белү;
аралашу өчен бирелгән темаларга караган сүзләрнең дөрес әйтелешенә һәм язылышына ирешү;
төрле калыптагы диалоглар төзеп яза белү;
өйрәнелгән грамматик, лексик материаллар нигезендә мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү.
язмача эшләрне грамоталы башкара белү.
конкрет бер тема буенча хикәя төзеп яза белү;
прагматик текстларны (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.) дөрес язу;
тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.
2 нче сыйныф укучыларына татар теленнән белем бирүнең лексик-грамматик минимумы:
Исемнең төшем килеше белән таныштыру.
Исемнәрнең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешләрен сөйләмдә куллануны камилләштерү.
Исемнәрнең берлек санда 1,2 затта тартым белән төрләнешен сөйләмдә куллануны камилләштерү.
Исемнәрнең берлек санда 3 затта тартым белән төрләнеше белән таныштыру (аның китабы, сумкасы).
Сыйфатның гади дәрәҗәсен сөйләмдә куллану.
11дән 20 кадәр саннарны сөйләмдә куллану.
Мин, син зат алмашлыкларын юнәлеш килешендә сөйләмдә куллану.
Зат алмашлыкларын күплектә сөйләмдә куллану.
Кайчан? сорау алмашлыгы белән таныштыру.
Кем? Нәрсә? кайда? кая? кайдан? нинди? ничек? ничә? ничәнче? сорауларына җавап бирә, аларны кулланып, сорау бирә белүне камилләштерү.
Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1,2,3нче зат юклык формасы белән таныштыру.
Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта берлек сан 1,2,3нче зат формасы белән таныштыру.
Боерык фигыльнең барлык һәм юклык формалары белән таныштыру.
Кирәк, кирәк түгел, ярый, ярамый хәбәрлек сүзләрен сөйләмдә куллану.
Чөнки теркәгечен сөйләмдә куллану.
Орфографик һәм орфоэпик минимум
1. Сузык авазлар. Калын һәм нечкә сузыклар, аларны дөрес әйтү һәм язу күнекмәләрен камилләштерү. Сингармонизм законы. Татар теленең үзенчәлекле сузыклары һәм аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы. Сүзләрне транскрипция билгеләре белән яза белү.
2. Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау авазлар. Алар кергән сүзләрне дөрес әйтә һәм язу күнекмәләрен камилләштерү.
3. Татар алфавитын яттан белү.
4. Сүзләрне иҗекләргә бүлү. Укылган иҗекләр санын билгели белү.
5. Аралашу өчен бирелгән темаларга караган сүзләрнең дөрес әйтелешенә ирешү.
6. Җөмлә ахырында тыныш билгеләрен интонациягә бәйле рәвештә кую.
Уку предметының эчтәлеге
Без мәктәпкә барабыз
Татар телен өйрәнүнең әһәмиятен аңлату, дәреслек белән танышу. Яңа уку елы белән котлау. Кем? Нәрсә? Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Хәзерге заман хикәя фигыльне барлык-юклык формасында зат-сан белән төрләндерү. Уку-язу зсбапларының барлыгын-юклыгын, кирәклеген хәбәр итү, уку хезмәте турында сорау, сөйләү. Сорау белдерүче аффикслар. Татар алфавиты. Татар теленең хәреф-аваз системасы. Татар телендә сингармонизм законы. Тәртип саннары. Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? сораулары. Раслау җөмләләр. Исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше.
Базарда
Көз билгеләре. Нинди? соравына җавап бирүче сүзләр. Чөнки теркәгече белән җөмләләр төзү. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Сүзнең нигезе һәм кушымчасы. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта берлек сан 3 зат формасы. Хәзерге заман хикәя фигыльнең I, III зат берлек, күплек сан формалары. Боерык фигыльнең барлык һәм юклык формасы. Исемнәрнең төшем килеше. Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? сораулары, аларга җавап бирү. Җиләк- җимеш, яшелчә исемнәре.Үзеңнең режимың турында сөйләү. Ничә? Ничәнче? Ничә сум? Ничек? сорауларына җавап бирү. 1-100 гә кадәр саннар, аларны сөйләмдә дөрес куллану. Базарга барырга чакыру, базарда җиләк-җимеш сатып алуны белдергән сөйләм үрнәкләре.
.
Мин чисталык яратам
Чисталык һәм сәламәтлек турында диалог һәм монологлар төзү. Без, сез, алар алмашлыкларын сөйләмдә куллану. Сабын белән юына төзелмәсе. Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1, 2, 3 зат күплек формасы. Кемгә? Нәрсәгә? сорауларына җавап бирү кушымчалары. Мин, син, ул алмашлыкларының юнәлеш килешендә кулланылышы. Шәхси гигиена предметларының атамалары, аларны сөйләмдә куллану. Табибка кайсы җирең авыртуны әйтү, авыруга киңәш бирү.
Безнең гаилә
Гаилә әгъзаларын атау. Аш вакытлары. Өй эшләрендә булышу турында сөйләү. Исемнәрнең төшем килешендә төрләнеше, кушымчалары. Кайчан? соравына җавап бирү. Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше. Бер-береңне табынга чакыру, кыстау формалары. Боерык фигыльнең барлык-юклык формасы. Үткән заман хикәя фигыльнең барлык-юклык формасы.
Кыш җитә
Кышкы табигатьне сурәтләү. Ел фасыллары, ай исемнәре. Сыйфатның гади дәрәҗәсе. Кирәк, кирәк түгел, ярый, ярамый сүзләрен сөйләмдә куллану. Җөмлә ахырында тыныш билгеләре. Антоним сүзләр белән танышуны дәвам итү. Калын, нечкә сузыкларны дөрес әйтү, язу. О-Ө хәрефләренең беренче иҗектә генә язылышын белү. Тартык авазларны дөрес әйтү, язу. Бәйрәм белән котлау язу.
Яз килә
Язгы табигатьне сурәтләү. Ел фасыллары, ай исемнәрен искә төшерү. Кайчан? соравына җавап бирү. 10-20 саннарының төзелеше, язылышы.
Минем туган ягым
Татарстан шәһәрләре, елга исемнәре. ... шәһәре, ... урамы төзелмәсен сөйләмгә кертү. Исемнәрнең иялек килеше белән төрләнеше, кушымчалары. Зат алмашлыкларын төрле килешләрдә куллану. Астында,өстендә сүзләрен сөйләмдә куллану.
Кибеттә
Кием, ашамлык исемнәре, аларның бәяләрен сорау формалары. Үткән заман хикәя фигыльнең барлык-юклык формасын сөйләмдә дөрес куллану. Ә теркәгечен сөйләмдә дөрес куллану. Бирегез әле төзелмәсе, аны сөйләмдә куллану.
Җәй
Җәй билгеләре. Сабантуй бәйрәме. Ничә? Ничәнче?сораулары, аларга җавап бирү. Әле, бик кисәкчәләрен сөйләмдә куллану. Татар теленең үзенчәлекле сузыкларын белдерүче хәрефләр, аларны дөрес язу.
Тематик планлаштыру
№ Бүлекләр Сәгать саны
1. Без мәктәпкә барабыз 15
2. Базарда 14
3. Мин чисталык яратам 9
4. Безнең гаилә 11
5. Кыш җитә 12
6 Яз килә 6
7. Минем туган ягым 15
8. Кибеттә 9
9. Җәй 11
Барлыгы 102
Язма эшләр саны - 9 (язма эш төрен укытучы үзе билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи, бу план үрнәк формасында гына бирелә)
№ Дәрес темасы Сәгать саны Үткәрү вакыты
план факт
Без мәктәпкә барабыз.15 сәг. 1. Без мәктәпкә барабыз. Кем? Нәрсә? сорауларына җавап формасы. 1 2.09 2 Сорау белдерүче кисәкчәләр: –мы/-ме..“Минем дәфтәрем бар (юк, кирәк,кирәк түгел)” төзелмәләре 1 5.09 3 Кереш язма эш 1 7.09 4 Татар телендә хәреф-аваз системасы, сингармонизм законы. Транскрипция билгеләре 1 9.09 5 1-10 га кадәр саннар. Исемнең күплек сан кушымчасы.Тәртип саны 1 16.09 6 Микъдар һәм тәртип саннары. 1 17.09 7 Фигыльнең башлангыч формасы. Сүзнең тамыры 1 19.09 8 Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше 1 23.09 9 Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 1 24.09 10 Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклык формасы 1 26.09 11 Исемнең урын-вакыт килеше 1 30.09 12 Исемнең юнәлеш килеше.Укучының уку хезмәтенә бәя бирү. БСҮ 1 1.10 13 Исемнәрнең чыгыш килеше. “Мин 2нче сыйныфта укыйм” төзелмәсе . БСҮ 1 3.10 14 Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыль. 1 7.10 15 Без мәктәпкә барабыз- д/с. БСҮ 1 8.10 Көзге уңыш. 14 сәг. 16 Яшелчәләр.Бир(бирегез) әле төзелмәләре. Әле кисәкчәсенең мәгънәсе 1 10.10 17 Җиләк- җимешләр. Яратмыйм фигыле 1 14.10 18 Чөнки теркәгече. Сүзлек диктанты. 1 15.10 19 Хәзерге заман хикәя фигыль. Нишли? соравы 1 17.10 20 Нинди? соравы. БСҮ 1 21.10 21 Бик кисәкчәсенең мәгънәсе 1 22.10 22 Нишли? Нишләми? сораулары 1 24.10 23 Язма эш 1 28.10 24 Кая? Кайдан? сораулары 1 29.10 25 Базарда, кибеттә җиләк-җимеш сорап алу. Ничә сум? соравы. БСҮ 1 26 Көз билгеләре. 1 27 О,ө хәрефләренең дөрес язылышы 1 28 Син көзне яратасыңмы?-д/мс 1 29 “Көзге уңыш” темасы буенча алган белемнәрне ныгыту. Язма эш 1 Мин чисталык яратам. 9 сәг. 30 Шәхси гигиена предметлары. Нинди? соравы 1 31 Хикәя фигыльнеңхәзерге һәм билгеле үткән заман формалары. 1 32 Исемнәрнең I за т берлек санда тартым белән төрләнеше. 1 33 Исемнәрнең II зат берлек санда тартым белән төрләнеше. 1 34 ИсемнәрнеңI,II,III затлард атартым белән төрләнеше. 1 35 Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклык формасы 1 36 Сүзлек диктанты. Мин,син зат алмашлыкларының юнәлеш килеше. 1 37 . Хәл сорау- кирәк эш 1 38 “Мин чисталык яратам” темасын буенча язма эш 1 Кыш. 12 сәг. 39 Кышкы табигать . Һава торышын сорау. 1 40 Яңа ел бәйрәме белән котлау язу 1 41 Кая? Кайда? Кайдан? сораулары 1 42 Исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнүе 1 43 Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше 1 44 Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклык формасы 1 45 Хәзерге заман хикәя фигыльнең I зат күплек сан формасы 1 46 Антоним сүзләр. Инфинитив+ярый (ярамый) төзелмәләре
1 47 Язма эш 1 48 Мин җимлек ясадым төзелмәсе 1 49 Без кошларга булышабыз. Диалогик сөйләм. 1 . 50 Инфинитив+тиеш(тиеш түгел) төзелмәләре
“Кыш” темасыбуенча язма эш 1 Гаилә.Өйдә булышу. 11 сәг.
51 . Гаилә әгъзалары. 1 52 “Мин әнине яратам” төзелмәсе 1 53 Өй эшләренә булышу. Кемне?Нәрсәне? сораулары. 1 54 Татар халык ашлары. Нишләде? соравы 1 55 Утыр, чәй эчәбез төзелмәсе 1 56 Нәрсәне? Нәрсә белән?сораулары, җавап формасы 1 57 Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык, юклык формалары . 1 58 Китапны сумкага салам(сумкадан алам) төзелмәләре 1 59 “Минем гаиләм” темасы буенча язма эш 1 60 “Минем әнием авырый” текст төзү 1 61 “Гаилә”темасы буенча лексик –грамматик күнегүләр. 1 Яз. 6 сәг. 62 Ел фасыллары.Яз билгеләре. 1 63 Татар телендә ике авазга билге булган хәрефләр 1 64 Язгы һава торышы. Кайчан? соравы 1 65 1-20 гә кадәр саннар. 1 66 8 нче март бәйрәмендә - диалогик сөйләм 1 67 8 нче Март белән котлау язу. 1 Туган җирем. 15 сәг. 68 Татарстандагы шәһәрләренең, елгаларының атамалары 1 69 Син кайда яшисең? 1 70 Туган ягым -текст алды эше. 1 71 Кайда? Кайдан? сораулары. 1 72 ХӨЭ. Җөмләдә сөйләм яңалыгының урыны. 1 73 Кая? Кайда? Кайдан? сораулары 1 74 “Туган ягым” д/м с 1 75 Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык, юклык формалары 1 76 Хәзерге заман хикәя фигыльнең берлек санда зат белән төрләнеше 1 77 Хәзерге заман хикәя фигыльнең күплек санда зат белән төрләнеше 1 78 Исемнәрнең иялек килеше белән төрләнеше. 1 79 Мин авылда яшим .Йорт хайваннары.БСҮ 1 80 Безнең шәһәр – д/мс 1 81 “Туган җирем” темасын ныгыту. 1 82 “Мин шәһәрдә яшим” темасы буенча язма эш 1 Кибеттә . 9 сәг. 83 Киемнәр кибетендә. Кием исемнәре. 1 84 “Матур киемнәр” хикәясен укуга әзерлек. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык-юклык формалары. 1 85 Исемнәрнең берлек сан тартым белән төрләнүе. Мактау сүзләре 1 86 Ашамлыклар кибетендә.Кемгә? соравы . БСҮ 1 87 Хикәя фигыльнең хәзерге һәм үткән заман формалары 1 88 Кибеттә ашамлыклар сатып алу. Ә, һәм теркәгечләре 1 89 Туган көн белән котлау язу 1 90 “Кибеттә”темасы буенча күнегүләр . 1 91 “Без кибеткә барабыз” темасы буенча язма эш 1 Җәй -11 сәг. 92 Җәй билгеләре. 1 93 Хәзерге заман хикәя фигыльнең IIIзат күплек сан формасы 1 94 Әле,бик кисәкчәләре.. 1 95 Әйдә урманга барабыз- диалогик сөйләм 1 96 Фигыль формаларын кабатлау. 1 97 Исем. Исемнең берлектә зат белән төрләнеше 98 “Җәй җитә” темасы буенча язма эш 1 99 Аша бәйлеге. 1 100 Кая?Кайдан?Кайда? сораулары 1 101 Татар алфавиты.Без Сабантуйга барабыз –д/мс. 1 3 нче сыйныф
Татар теле предметы буенча укучылардан көтелгән нәтиҗәләр:
Укытуның шәхси нәтиҗәләре:
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык, кеше кадерен белү кебек хисләр формалашу.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:
Танып белү нәтиҗәләре:
фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив нәтиҗәләр:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
парларда һәм күмәк эшли белү;
мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.
Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре:
программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза белү;
аралашу өчен бирелгән темаларга караган сүзләрнең дөрес әйтелешенә һәм язылышына ирешү;
төрле калыптагы диалоглар төзеп яза белү;
өйрәнелгән грамматик, лексик материаллар нигезендә мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү.
язмача эшләрне грамоталы башкара белү.
конкрет бер тема буенча хикәя төзеп яза белү;
прагматик текстларны (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.) дөрес язу;
тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.
3 нче сыйныф укучыларына татар теленнән белем бирүнең лексик-грамматик минимумы:
Исем – сүз төркеме белән таныштыру.
Исемнең иялек килеше белән таныштыру.
Чы/-че – исем ясагычкушымчалары белән таныштыру.
Сыйфат – сүз төркеме белән таныштыру.
Чагыштыру дәрәҗәсендәге сыйфатлар белән танышу.
Синоним һәм антоним сыйфатларны сөйләмдә куллану.
21дән 100 кадәрсаннарны сөйләмдә куллану.
Аннан соң рәвешеһәм һәр, һәркем, барлык, алмашлыклары белән таныштыру.
Фигыль – сүз төркеме, аның хәзерге һәм үткән заман формалары белән таныштыру.
Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта күплектә 1,2,3 зат формалары белән таныштыру.
–гына/-генә, -кына/-кенә кисәкчәләре белән таныштыру.
Янында, алдында, артында, турында бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану.
Ләкин, чөнки, шуңа күрә теркәгечле җөмләләрне сөйләмдәкуллану.
Казан шәһәре, киемнәр кибете – төзелмәләре белән таныштыру.
Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? сорауларын һәм аңа җавапларны сөйләмдә куллана белү.
Орфографик һәм орфоэпик минимум
Өйрәнелгән лексик берәмлекләрне орфоэпия нормаларына туры китереп әйтүне ныгыту.
Алынма сүзләрнең дөрес әйтелешен саклап, сөйләмдә кулланырга күнектерү.
Укучыларның язуһәм язма сөйләм күнекмәләрен камилләштерү эшен дәвам итү.
Ике бертөрле тартык янәшә килгән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу күнекмәләрен булдыру (китте, кайтты).
Янәшә килгән ике бертөрле тартык булган сүзләрне икеләтеп әйтергә өйрәтү.
я, ю, е хәрефләре, алар белдергән авазларның әйтелешен һәм язылышын истә калдыруны булдыру.
О, өхәрефләренең беренче иҗектә генә язылуы.
Уку предметының эчтәлеге
Белем бәйрәме
Яңа уку елы белән котлау. 2 зат берлек һәм күплек сандагы зат алмашлыкларының юнәлеш һәм төшем килеше. Кайда? Кая? Кайдан? сораулары. Исемнәрнең юнәлеш һәм төшем килешләре. Уку-язу әсбапларының аталышы. Хикәя фигыльнең башлангыч формасы. Билгеле үткән заман хикәя фигыль. О-ө хәрефләренең 1нче иҗектә генә язылышы. Сорау кисәкчәләре –мы,-ме. Исем төшенчәсен кертү. Исемнең күплек сан кушымчасы. Сан+исем төзелмәсе. Чөнки, ләкин теркәгечләре, иде ярдәмче фигыле. Фигыльнең инфинитив формасы, юклык формасы. Турында бәйлеге. Тәртип саннары. Җыю саны. Исемнәрнең берлектә тартым белән төрләнеше. [к][п] тартыкларына тәмамланган исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше. Яңа уку елы белән котлау. Раслау җөмләләр. Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? соравы. Татар телендәге рус алынмалары. Көндәлек режим.
Ашханәдә
Мәктәп ашханәсе турында сөйләү. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Кайчан? нинди? сораулары. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Билгесез үткән заман хикәя фигыльләр.Табын янында үзеңне тоту кагыйдәләре. Алынма сүзләр. Хәзерге заман хикәя фигыльнең I,III зат берлек, күплек сан формалары. Исемнәрнең төшем килеше. Боерык фигыль формасы. Янында, артында, алдында бәйлек сүзләре. Уйный башлады грамматик төзелмәсе. Нинди? соравы. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклык формалары..
Көндәлек режим
Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Раслау җөмләләр. Сыйфатларның чагыштыру һәм артыклык дәрәҗәләре. Көндәлек режим турында сөйләү. Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? сораулары, аларга җавап бирү.
Без әти- әниләргә булышабыз
Гаилә әгъзалары турында сөйләү. Г.Тукай – бөек татар шагыйре. Сорау җөмләләр. Гади, тәртип, җыю саннары. Исемнең 3 зат тартым кушымчалары. -чы/-че сүз сүз ясагыч кушымчалары. Антонимнар һәм синонимнар. Рәвеш турында төшенчә, аларны сөйләмдә куллану. Рәвешләрнең җөмләдәге урыны. Туры сөйләм. Парлы һәм кушма сүзләр. Аның әнисе төзелмәсе. Исем һәм алмашлыкның иялек килештә кулланылуы. Үз алмашлыгының 3 зат тартым кушымчалары. Ни өчен? соравы, чөнки, шуңа күрә теркәгечле җөмләләр. Ия белән хәбәр арасында сызык. ”Минем гаиләм” темасына хикәя язу.
Туган якка кыш килде
Кышкы һава торышы. Кышкы каникуллар. Уйнарга яратам төзелмәсе. Сыйфат төшенчәсе бирү. Яңа ел бәйрәме төзелмәсе. Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше. Хикәя фигыльнең хәзерге заман һәм үткән заман формаларын чагыштыру. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Нәрсә бара? Кая бара? сораулары, аларга җавап формасы. “Кыш җитте”, “Кышкы уеннар” темалары буенча лексик-грамматик материал, диалогик һәм монологик сөйләм.
Шәһәрдә һәм авылда
Татар телендә сингармонизм законы. -чы/-че сүзъясагыч кушымчалары. Эчендә, бер ягында, башында бәйлек сүзләре. Ике бертөрле тартык янәшә килгән сүзләр. Исемнең юнәлеш, урын-вакыт, чыгыш килешләре. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше. Шәһәр исемнәре. Казанга автобуста барам конструкциясе. ...урамында,...шәһәрендә төзелмәсе. Үзең яшәгән шәһәр турында мәгълүмат. Безнең йорт, безнең фатир. Ничәнче? Кайсы? сораулары. “Авылда” темасы буенча лексик-грамматик материал. Хәзерге заман хикәя фигылнең 3 зат барлык һәм юклык формалары. Белән, турында, өчен бәйлекләре. Сүзнең тамыры һәм кушымчасы. -лы, -ле, -сыз, -сез сүз ясагыч кушымчалары. Антоним сыйфатлар. Сыйфатның гади, чагыштыру дәрәҗәләре. 8 март белән котлау язу. Алдында, артында, янында бәйлек сүзләре. Һәр, барлык билгеләү алмашлыклары. “Без шәһәрдә (авылда) яшибез” темасы буенча диалогик, монологик сөйләм.
Әдәпле булыйк!
Тәмле сүзләр. Телефоннан сөйләшү әдәбе. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Рус һәм татар телләрендәге грамматик аермалар. Җәенке җөмләләр. Туган көнгә чакыру әдәбе. “Туган көндә” темасы буенча бәйләнешле сөйләм үстерү. Кем? Кемгә? сораулары, аларга җавап формасы. Исем+сы/се кушымчалары. Ике аваз белдерүче хәрефләр. Кемне? Нәрсәне? сораулары, аларга җавап формасы. Ләкин, чөнки, шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләр. Алмашлыкларның килеш белән төрләнеше.
Кечкенә дусларыбыз
Җөмлә төрләре. Татар теленә генә хас авазлар. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр. Ул алмашлыгының килешләрдә төрләнеше. Җөмләгә сораулар кую күнегүләре. Теркәгечле кушма җөмләләр. Барасы килә төзелмәсе. Кебек, турында бәйлекләре, чөнки теркәгече. Кышлаучы кошлар. Төрле дәрәҗәдәге сыйфатлар. Кечкенә дуслар турында сөйләү. “Минем песием (этем)” темасы буенча диалогик, монологик сөйләм.
9. Күңелле җәй
Җөмләдә сүзләр тәртибе. Табигатьтә җәй билгеләре. Сыйфат дәрәҗәләрен кабатлау, артыклык дәрәҗәсе. Кушма сүзләр. Җөмләдә сүзләр тәртибе. Сабантуй - күңелле бәйрәм. “Минем җәйге ялым”-диалогик сөйләм. Уеннар. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык, юклык формасы. 3 нче курс материалын кабатлау.
3.Тематик планлаштыру
№ Бүлекләр Сәгать саны
1. Белем бәйрәме 14
2. Ашханәдә 12
3. Көндәлек режим 7
4. Без әти- әниләргә булышабыз 12
5. Туган якка кыш килде 12
6. Шәһәрдә һәм авылда 11
7. Әдәпле булыйк! 11
8. Кечкенә дусларыбыз 11
9. Күңелле җәй 12
Барлыгы 102
Язма эшләр – темалар саны буенча (эш төрен укытучы үзе билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи, бу план үрнәк формасында гына бирелә)
№ Дәрес темасы Сәгать саны Үткәрү вакыты
план факт
Яңа уку елы котлы булсын! (14 сәг.) 1. Яңа уку елы белән котлау. 1 2.09 2 2нче зат алмашлыкларының берлек һәм күплек санда, исемнәрнең ю.к һәм т.к дә төрләнеше 1 5.09 3 Кайда? Кая? Кайдан? сораулары.
О,ө хәрефләренең язылу урыны 1 7.09 4 Язма эш 1 9.09 5 Сорау кисәкчәләре –мы,-ме. 1 14.10 6 Исем төшенчәсен кертү.Исемнең күплек сан кушымчасы.Сан+исем төзелмәсе 1 17.09 7 [к][п] тартыкларына тәмамланган исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнеше. 1 19.09 8 Хикәя фигыльнең башлангыч формасы. 1 21.09 9 Хикәя фигыльнең хәзерге, үткән заман формалары. 1 24.09 10 Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше
1 26.09 11 Чөнки, ләкин, теркәгечләре, иде ярдәмлек сүзе, үзе алмашлыгы 1 28.09 12 Турында бәйлеге, янында бәйлек сүзе 1 01.10 13 Тәртип саннары.
“Яңа уку елы котлы булсын!” темасы буенча мөстәкыйль эш. 1 03.10 14 “Яңа уку елы котлы булсын!” темасын гомумиләштерү 1 05.10 15 Раслау җөмләләр.Сәгать ничә? соравы. 1 08.10 16 Исемнең юнәлеш, урын-вакыт килеше. 1 10.10 17 Сәгать ничәдә?соравы. 1 12.10 18 Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше 1 15.10 19 Үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше 1 17.10 20 Татар телендәге рус алынмалары 1 19.10 21 Көндәлек режим. 1 22.10 Ашханәдә. (12 сәг.) 22 Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. 1 24.10 23 Хәзерге заман хикәя фигыльнең I,III зат берлек, күплек сан формалары 26.10 24 Кайчан? соравы. Сүзлек диктанты. 1 29.10 25 Язма эш 26 ХӨЭ. Исемнәрнең төшем килеше. Боерык фигыль формасы. 1 27 Янында,артында,алдында бәйлек сүзләре. 1 28 Б.С.Ү.Табын янында үзеңне тоту кагыйдәләре 1 29 ХӨЭ. “ Уйный башлады” грамматик төзелмәсе . 1 30 Нинди? соравы 31 Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлык формасы. 1 32 Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Мөстәкыйль эш.
Кушымта №2 1 33 “Ашханәдә” темасын буенча язма эш 1 Без әти –әниләргә булышабыз. (12 сәг.) 34 Гаилә әгъзалары.Г.Тукай турында мәгълүмат. 1 35 Исем һәм алмашлыкның иялек килештә кулланылуы 1 36 Б.С.Ү.”Минем гаиләм” темасына хикәя язу 1 37 ХӨЭ.Гади, тәртип, җыю саннары 1 38 -чы/-че сүз сүз ясагыч кушымчалар 1 39 Парлы сүзләр. Аның әнисе төзелмәсе 1
40 Ни өчен? соравы, чөнки, шуңа күрә теркәгечле җөмләләр. Сүзлек диктанты 1 41 Исемнең, үз алмашлыгының 3 зат тартым
кушымчалары 1
42 Антоним , синоним сүзләр. Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше 1
43 Исемнең берлек санда тартым белән төрләнеше. 1 44 “Мин – булышчы” (язма эш) 1 45 ХӨЭ. “Безнең гаилә” монологик сөйләм 1 Туган якка кыш килде. (12 сәг.)
46 Кыш җитте- лексик материал 1 47 “Уйнарга яратам” төзелмәсе . 1 48 Сыйфат төшенчәсе бирү 1 49 Кышкы һава торышы 1 50 Хикәя фигыльнең хәзерге заман һәм үткән заман формаларын чагыштыру 1 51 Хәзерге заман хикәя фигыльне зат-санда төрләндерү.(барлыкта) 1 52 Кая? Кайда? Кайдан? сораулары 1 53. “Яңа ел бәйрәме” – грамматик констукциясе . Кышкы каникуллар. 1 54 Нәрсә бара? Кая бара? сораулары, аларга җавап формасы 1 55 ХӨЭ. “Туган якка кыш килде” темасы буенча лексик- грамматик материалны кабатлау 1 56 “Кышкы уеннар” д/м сөйләм 1 57 “Мин кышны яратам” (язма эш) 1 Без шәһәрдә (авылда) яшибез. (11 сәг.) 58 “ ... урамында”, “... шәһәрендә” конструкциясе. Шәһәр исемнәре. 1 59 Сүзлек диктанты –шәһәр исемнәре. Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше 1 60 Б.С.Ү.Безнең фатир.
Ничәнче? Кайсы? сораулары 1 61 Б.С.Ү.Изложение.Авылда
Кушымта №2 1 62 ХӨЭ.. Антоним сыйфатлар. 1 63 “Казанга автобуста барам” конструкциясе ! 64 ХӨЭ. Сыйфатның гади, чагыштыру дәрәҗәләре 1 65 Алдында, артында, янында бәйлек сүзләре 1 66 Һәр, барлык билгеләү алмашлыклары 1 67 Контроль күчереп язу.Безнең авыл. 1 68 “Без әшәһәрдә (авылда) яшибез” темасын кабатлау, д/с 1 Әдәпле булыйк! (11 сәг.) 69 Тәмле сүзләр. Телефоннан сөйләшү әдәбе. 1 70 Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.Рус һәм татар телләрендәге грамматик аермалар. 1 71 Җәенке җөмләләр.Туган көнгә чакыру әдәбе. 1 72 Бәйләнешле сөйләм үстерү. Туган көндә 1 73 8нче март бәйрәме. Котлау язу. 1 74 Кем? Кемгә? сораулары, аларга җавап формасы 1 75 Исем +сы/се кушымчалары. Ике аваз белдерүче хәрефләр 1 76 “Әдәпле булыйк”темасы буенча язма эш 1 77 ХӨЭ. Кемне? Нәрсәне? сораулары, аларга җавап формасы 1 78 Ләкин,чөнки,шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләр. 1 79 “Әдәпле булыйк”темасын ныгыту. 1 Кечкенә дусларыбыз (11 сәг.) 80 Ул алмашлыгын килешләрдә төрләндерү. 1 81 Җөмлә төрләре. Җөмләгә сораулар кую. 1 82 Теркәгечле кушма җөмләләр 1 83 Тартымлы исемнәрне иялек килеше белән төрләндерү 1 84 “ фигыль+ килә” конструкциясе. 1 85 Кебек,турында бәйлекләре. 1 86 Б.С.Ү.“Минем песием(этем)” Хикәя язу 1 87 Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр.Татар теленә генә хас авазлар 1 88 Билгеле үткән заман хикәя фиг. 1 89 Төрле дәрәҗә сыйфатлар . 1 90 “Кечкенә дусларыбыз” темасын кабатлау 1 Күңелле җәй (11 сәг.) 91 “Җәй” лексик материал. Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше 1 92 Сыйфат. Сыйфатның чагыштыру, артыклык дәрәҗәләре. 1 93 ХӨЭ. Җөмләдә сүзләр тәртибе . 1 94 Кушма сүзләр.Рәсем буенча терәк сүзләр кулланып җөмләләр төзү. 1 95 Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлык ,юклык формасы. 1 96 Сабантуй -күңелле бәйрәм. 1 97 Диктант. Сабантуй . 1 99 ХӨЭ. “Минем җәйге ялым”-диалогик сөйләм. 1 100 Йомгаклау контроль эше. 1 101 Хәзерге заман хикәя фигыльнең берлек санда зат белән төрләнеше 1 102 Цикл буенча алган грамматик лексик материалны кабатлау 1 нче сыйныф
Татар теле предметы буенча укучылардан көтелгән нәтиҗәләр:
Укытуның шәхси нәтиҗәләре:
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык, кеше кадерен белү кебек хисләр формалашу.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:
Танып белү нәтиҗәләре:
фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив нәтиҗәләр:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
парларда һәм күмәк эшли белү;
мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.
Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре:
программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза белү;
аралашу өчен бирелгән темаларга караган сүзләрнең дөрес әйтелешенә һәм язылышына ирешү;
төрле калыптагы диалоглар төзеп яза белү;
өйрәнелгән грамматик, лексик материаллар нигезендә мөстәкыйль рәвештә күнегүләр эшли белү.
язмача эшләрне грамоталы башкара белү.
конкрет бер тема буенча хикәя төзеп яза белү;
прагматик текстларны (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.) дөрес язу;
әкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.
4 нче сыйныф укучыларына татар теленнән белем бирүнең лексик-грамматик минимумы:
Исемнәрнең килеш белән төрләнешен сөйләмдә куллануны камилләштерү.
Тартымлы исемнәрнең күплек санда төрләнешен белү.
Кушма, парлы исемнәрнең мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
Чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендәге сыйфатларның мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
Вакыт рәвешләре (бүген, иртәгә, кичә, иртән) белән танышу, сөйләмдә куллану.
Монда, анда рәвешләрен сөйләмдә куллану.
Тамыр, кушма, тезмә саннар белән танышу. Саннарның өйрәнелгән төркемчәләрен гамәли куллана белү.
Мин, син зат алмашлыкларының иялек, юнәлеш, урын-вакыт килешләрендә сөйләмдә дөрес куллану.
Кемдер, нәрсәдер алмашлыклары белән танышу, сөйләмдә куллану.
Билгесез үткән заман хикәя фигыльне барлыкта 3 затта сөйләмдә куллану.
Ашыйсы килә, эчәсе килә формаларын дөрес куллану.
Кебек бәйлеген сөйләмдә куллану.
Кадәр, соң – бәйлекләре белән танышу, сөйләмдә куллану.
Ян бәйлек сүзен юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә куллану.
Уйнарга яратам, уйный башлады – төзелмәләрен сөйдәмдә дөрес куллана белү.
16. Башында, уртасында, ахырында бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану.
17. Боерык фигыльнең барлык, юклык формаларын белү.
Орфоэпик һәм орфографик минимум.
Сүз басымы. Аны дөрес куя белүгә ирешү, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү. Басымлы иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес уку һәм матур язу күнекмәләре булдыру.
Басымның үзенчәлекле очракларын белү.
3. Сингармонизм законының асылын гамәли үзләштерү.
4. Жөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язукүнекмәләрен гомумиләштерү.
2. Уку предметының эчтәлеге
1. Белем бәйрәме
1 нче сентябрь – белем бәйрәме белән котлау, бер-береңә комплиментлар әйтү. Уку-язу әсбапларын исемнәре. -мы/- ме сорау кисәкчәләре , әйе, юк, түгел сүзләрен куллану. Сан + исем конструкциясе. Уку-язу әсбапларын үзеңә сорап алу, иптәшеңә бирүне сөйләмдә күрсәтү. Татар теленең хәреф-аваз системасы турында кагыйдә. О, ы, э хәрефләренең дөрес әйтелеше, язылышы. Микъдар, тәртип, җыю саннарын сөйләмдә куллану, җөмләләр, сүзтезмәләр төзү. “Эш урыны” тестындагы лексика. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен сөйләмдә куллану. “Контроль эш” хикәясендәге лексик материал. Татар теленнән, математика дәресендә төзелмәләрен сөйләмдә куллану. Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? сораулары, аларга җавап бирү. Дөрес чиште, дөрес чишмәде, эшләде, эшләмәде фигыльләрен сөйләмдә куллану. “Контроль эш” хикәясе, текстның эчтәлеге буенча яңа хикәя төзү. Вакыт берәмлекләре.
2. Туган як табигате
“ Туган як табигате” хикәясендәге лексик материал. “Табигать” темасы буенча сөйләмдә үткән заман хикәя фигыль. “Һава торышы” темасы лексикасы, һава торышы турында сөйләшү. “Дару үләннәре” темасы лексикасы. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары, кушымчаларын сөйләмдә куллану. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре. “Шифалы табиблар” тексты лексикасы, сүзлек диктанты. “Кошлар - безнең дусларыбыз” темасы лексикасы. Бездә кышлаучы һәм җылы якларга китүче кошлар, аларны танып белү. Нинди? соравы, кошлар турында сөйләшү. Исемнәрнең иялек һәм төшем килешләрен сөйләмәдә куллану. Чөнки, шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләр. Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Алдында, артында, астында, өстендә бәйлек сүзләре. Җ.Тәрҗемановның “Чирик” хикәясендәге лексик-грамматик материал. Исемнәргә тартым һәм төшем килеш кушымчаларын ялгау. Исемнәргә аффикслар ялгану тәртибе. “Туган як табигате” темасы буенча программа кысаларында аралашу.
3. Хайваннар дөньясында.
Йорт, кыргый хайваннар темасындагы лексик-грамматик материал, хайваннарның исемнәрен атау, аларны сурәтләү. Хайваннар турында кроссвордлар төзү, чишү. Тиен турында сөйләшү. Билгесез үткән заман хикәя фигыльне белдерү чаралары. Сыйфатларны чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендә сөйләмдә куллану. Яны бәйлек сүзенә кая? кайда? кайдан? сорауларын кую, аңа җавап бирү. “Яшел энәле керпе” әкиятендәге лексик-грамматик материал. Хайваннар турында башка чыганаклардан өстәмә мәгълүмат табу.
4. Кышкы уеннар.
Кыш билгеләре, кыш турында сөйләшү. Г. Бакирның “Кышкы уен” текстындагы лексик-грамматик материал. Былтыр, быел, кичә, бүген,(... ) рәвешләрен сөйләмдә куллану. “Яңа елны ничек бәйрәм итәләр” тексты, яңа ел бәйрәме турында сөйләшү, диалоглар төзү, бәйрәмгә чакыру, бәйрәм белән котлау. А.Алишның “Куян кызы” хикәясендәге лексик-грамматик материал. Буе, буенда, буена бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану. Кешене характерлый торган сыйфатлар, аларны кулланып, геройга характеристика бирү. Сыйфатларны сүзлек диктанты итеп язу. Шуа белә, шуа белми төзелмәләре. Фигыльләрнең юклык һәм барлык формаларын кабатлау, җөмләләр төзү, сөйләмдә куллану. “Кышкы уеннар” темасы буенча программа кысаларында аралашу.
5. Минем дусларым.
Исемнәрнең 1, 2, 3 затта тартым белән төрләнеше, кушымчалары. “Дуслык” темасы буенча лексик-грамматик материал. Чөнки теркәгечен кулланып, чын дуслык турында сөйләшү.
-чы/че кушымчалары белән яңа сүзләр ясау.Кем булып эшли? соравына җавап бирү, әти-әниләрнең профессиясе турында сөйләшү. Д. Аппакованың “Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясендәге лексик-грамматик материал. Уйный башлады төзелмәсен сөйләмдә куллану. Фигыльнең заман формаларын кабатлау күнегүләре. Өйдән мәктәпкә кадәр, Оляның дусты төзелмәләрен өйрәнү, күнегүләрдә куллану. Кемдер, нәрсәдер, нидер алмашлыклары белән танышу, аларны сөйләмдә куллану. Теләк белдерү формасын өйрәнү, уйныйсым килә (килми) төзелмәсе.
6. Дүрт аяклы дусларыбыз
Минем дүрт аяклы дустым бар. Ашыйсым килә, уйныйсым килә, ятасым килә, эчәсем килә конструциясе. Фигыльнең юклык формасы. Г. Мөхәмәтшинның “Ак песи” хикәясендәге лексик-грамматик материал. Г. Мөхәмәтшинның “Ак песи” хикәясе буенча күнегүләр. Кая? кайда? кайдан? сораулары. Р. Батулла. “Чикыл белән Мырый” хикәясендәге лексик- грамматик материал. “Дүртаяклы дусларыбыз” темасын кабатлау.
7. Язгы бәйрәмнәр
Яз билгеләре. Билгесез үткән заман хикәя фигыль. «Карга боткасы» хикәясендәге лексик-грамматик материал. Парлы сүзләр. Үтенеч белдерүче сүзләр. М. Газизовның “Рәхмәт” шигырендәге лексик-грамматик материал. Гади һәм кушма саннар. “Яз килә” темасын кабатлау.
8. Минем туган илем.
“Татарстан – туган ягым” темасындагы лексик-грамматик материал. Татарстандагы шәһәр һәм елга исемнәре. Яны бәйлек сүзенең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә кулланылышы. Ерак, ерак түгел, якын, якын түгел рәвешләре. Татарстан шәһәрләре исемнәрнең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә кулланылышы, кушымчалары. “Минем Ватаным” темасын кабатлау дәресе.
9. Чәчәкле җәй, ямьле җәй.
“Мин җәйне яратам“т емасындагы лексик-грамматик материал.“Җәйге табигать” темасына хикәя төзү. “Без урманга барабыз” темасындагы лексик-грамматик материал. Монологик сөйләм “Минем җәйге ялым”. 4 нче курс материалын кабатлау.
Тематик планлаштыру
№ Бүлекләр исеме Сәгатьләр саны
1. Белем бәйрәме 15 с
2 Туган як табигате 20 с
3 Хайваннар дөньясында. 10 с
4 Кышкы уеннар. 12 с.
5 Минем дусларым. 13 с
6 Дүрт аяклы дусларыбыз 10 с
7 Язгы бәйрәмнәр. 10 с
8 Минем туган илем. 7 с
9 Чәчәкле җәй, ямьле җәй. 5 с
Барлыгы: 102 сәгать
Язма эшләр – темалар саны буенча (эш төрен укытучы үзе билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи, бу план үрнәк формасында гына бирелә)
№ Бүлек исеме, темалар Сәгать
саны Үткәрү вакыты
план факт
Белем бәйрәме 15 сәг. 1 Яңа уку елы котлы булсын!Котлау язу. 1 2.09 2 Уку – язу әсбаплары. -мы/-ме сорау кисәкчәләре. 1 5.09 4 Сан+исем төзелмәсе 1 7.09 5 Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. 1 9.09 6 Татар алфавиты. 1 14.09 7 О, ы, э хәрефләренең дөрес әйтелеше, язылышы 1 17.09 8 Кереш контроль эш 1 19.09 9 Хаталар өстендә эш. 1-10 га кадәр һәм дистә саннары. Сан төркемчәләре 1 21.09 10 “Эш урыны” хикәясендәге лексик - грамматик материал 1 24.09 11 “Дәрестә” темасы буенча лексик берәмлекләр 1 26.09 12 “Контроль эш” хикәясе буенча күнегүләр. –лы/ле, -сыз/сез кушымчалары 1 28.09 13 Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? 1 01.10 14 Без дәрестә. “Белем бәйрәме” Тема буенча кабатлау 1 03.10 15 Белем бәйрәме. Тема буенча контроль язма эш 1 05.10 1 Туган як табигате. 20 сәг. 16 Хаталар өстендә эш. Нәрсә ул табигать? 1 08.10 17 Үткән заман хикәя фигыль. 1 10.10 18 “Көз” темасы лексикасы. Һава торышы. 1 12.10 19 Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. 1 15.10 20 Мин даруханәгә барам. Дару үләннәре. Сүзлек диктанты. 1 17.10 21 Кошлар - безнең дусларыбыз 1 19.10 22 Кемне? Нәрсәне? сораулары. 1 22.10 23 Канатлы дуслар. Алар ниндиләр? 1 24.10 24 “Песнәк белән Әнисә” хикәясендәге лексик-грамматик материал 1 26.10 25 1 нче чирек өчен административ язма эш. 1 29.10 26 Хаталар өстендә эш.Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы 1 27-28 Җ.Тәрҗемановның “Чирик” хикәясендәге лексик-грамматик материал.Өстендә,астында,янында бәйлек сүзләр. 2 29 Инфинитив +ярата төзелмәсе. 1 30 Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. 1 31 Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе. Сүзлек диктанты 1 32-33 Чирик” хикәясендәге (III кисәк) лексик- грамматик материал. 2 34 “Туган як табигате” темасын кабатлау. 1 35 Туган як табигате” циклындагы лексиканы, грамматик конструкцияләрне үзләштерүне тикшерү (контроль эш) 1 Хайваннар дөньясында. 10 сәг. 36 Йорт хайваннары һәм кыргый хайваннар. Хайваннарны тасвирлау 1 37-38 Билгесез үткән заман хикәя фигыль. 2 39 Сыйфат дәрәҗәләре. Сүзлек диктанты. 1 40 Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлык, юклык формалары 1 41-42 Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Янында бәйлек сүзе 2 43 “Керпе –табигатьнең бер сере” тексты буенча күнегүләр 1 44 2 нче чирек өчен контроль язма эш 1 45 Хаталар өстендә эш. “Хайваннар дөньясында” темасы буенча кабатлау 1 Кышкы уеннар. 12 сәг. 46 Сыйфатның артыклык дәрәҗәсе. 1 47 Сорау алмашлыклары 1 48 Кышкы уеннар . 1 49 Б. Рәхмәт. “Яңа ел килгәч” шигырендә лексик-грамматик материал 1 50 Яңа ел белән котлау язу 1 51 Билгесез үткән заман хикәя фигыль. 1 52 А.Алиш. “Куян кызы” хикәясендә лексик-грамматик материал 1 53 Кая?Кайда?Кайдан? соравы. 1 54 “Елга буенда” хикәясендәге лексик – грамматик материал 1 55 Шуа белә,шуа белми конструкциясе. 1 56 «Кышкы уеннар» темасын кабатлау. 1 57 “Кышкы уеннар” Хикәя төзеп язу 1 Минем дусларым. 13 сәг. 58-59 Исемнәрнең зат-сан белән төрләнеше.
“Минем дустым” темасы буенча ЛГМ 2 60 “Минем дустым” хикәясе. 1 61 Исемнәргә тартым һәм килеш кушымчалары ялгану. Төшем килеше 1 62 Сүз ясагыч кушымчалар: -чы/-че 1 63 Теләк белдерү формасы “ашыйсым килә” төзелмәсе 1 64 Без хикәя язабыз “Минем чын дустым”. 1 65 Уйный башлады,эшли башлады конструкциясе 1 66 Д. Аппакованың “Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясендәге лексик- грамматик материал 1 67 Кайдан? Кая кадәр? төзелмәләре 1 68 Билгесезлек алмашлыклары. 1 69 “Дуслык” темасын кабатлау 1 70 “Дуслык” темасы буенча контроль эш 1 Дүрт аяклы дусларыбыз 10 сәг. 71-72 Минем дүрт аяклы дустым бар . 2 73 Ашыйсым килә, уйныйсым килә,ятасым килә, эчәсем килә конструциясе. 1 74 -фигыльнең юклык формасы. 1 75 Г. Мөхәмәтшин. “Ак песи” хикәясендәге лексик, грамматик материал 1 76 Г. Мөхәмәтшин. “Ак песи” хикәясе буенча күнегүләр 1 77 Кая? кайда? кайдан? сорауларына җаваплар бирү 1 78 Р. Батулла. “Чикыл белән Мырый” темасы буенча ЛГМ 1 79 “Дүртаяклы дусларыбыз” темасын кабатлау 1 80 “Дүртаяклы дусларыбыз” темасы буенча язма эш 1 Язгы бәйрәмнәр. 10 сәг. 81-82 Яз билгеләре 2 83-84 Билгесез үткән заман хикәя фигыль
«Карга боткасы» хикәясендәге лексик-грамматик материал. 2 85 Парлы сүзләр. 1 86 Үтенеч белдерүче сүзләр 1 87-88 М. Газизов. “Рәхмәт” 2 89 Гади һәм кушма саннар. 1 90 “Яз килә” темасын кабатлау.Үз-үзеңне тикшер 1 Минем туган илем. 7 сәг 91 “Татарстан – туган ягым” темасындагы ЛГМ 1 92-93 Татарстандагы шәһәр һәм елга исемнәре. Сүзлек диктанты 2 94 Яны бәйлек сүзенең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә кулланылышы. 1 95 Ерак, ерак түгел, якын, якын түгел рәвешләре 1 96 Татарстан шәһәрләре исемнәрнең юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә кулланылышы кушымчалары 1 97 “Минем Ватаным” темасын кабатлау дәресе 1 Чәчәкле җәй, ямьле җәй. 5 сәг. 98 “Мин җәйне яратам “темасындагы лексик- грамматик материал 1 99 “Җәйге табигать” темасына хикәя язу 1 100 Без урманга барабыз” темасындагы лексик- грамматик материал 1 101 Арадаш еллык язма эш. 1 102 Хаталар өстендә эш. Монологик сөйләм “Минем җәйге ялым” 1 3. Белемнәр, осталыклар һәм күнекмәләрне бәяләүнең нормалары hәм критерийлары
№ Эш төрләре Сыйныфлар
I II III IV
1. Тыңлап аңлау Сүзләр, сүзтезмә
ләр 0,1-0,2 минут 0,2-0,4
минут 0,3-0,5
минут
2. Һәр тема буенча аралаша белү күнекмәләрен ситуатив күне-гүләр аша тикшерү 2 2 3 4
3. Язу: күчереп язу (гади җөмлә) 1-2 җөмлә 3-4 җөмлә 4-5 җөмлә 5-6 җөмлә
сүзлек диктанты 5-6 сүз 7-8 сүз 8-9 сүз
Сочинение (өйрәнү характерында) 4-5 җөмлә 5-6 җөмлә
Язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:
аерым сүзләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстны үзгәрешсез күчереп язу;
нокталар урынына кирәкле хәрефләрне, сүзләрне куеп , җөмләләрне күчереп язу;
сүзләрне хәтердән язу, диктант язу һ.б.
имла, инша өйрәтү рәвешендәге язма эшләр буларак кына кулланыла;
татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү;
дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру;
бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;
конверт һәм дәфтәр тышына яза белү;
программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру.
Агымдагы, тематик тикшерүләрне оештыру өчен тестлар, шул исәптән компьютер тестлары куллану файдалы. Алар тикшерү эшен тиз һәм төгәл оештыруны тәэмин итә.
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары
Контроль күчереп язуны бәяләү
Пөхтә, төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә «5»ле куела.
Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1—3 төзәтүе яки 1—2 орфографик хатасы булган эшкә «4»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4—5 төзәтүе яки 3—5 орфографик хатасы булган эшкә «3»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә «2»ле куела.
Сүзлек диктантын бәяләү
Пөхтә һәм төгәл язылган, 1 орфографик хаталы диктантка «5»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылган, 2—3 орфографик хаталы диктантка «4»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4—6 орфографик хаталы диктантка «3»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 7 яки артыграк орфографик хаталы диктантка «2»ле куела.
Язма сөйләмне бәяләү
2—4 нче сыйныфларда укучыларның язма сөйләм күнекмәләрен үстерү өчен, өйрәтү характерындагы изложениеләр һәм сочинениеләр яздырыла. Аларны бәяләгәндә, эшнең эчтәлеге ягыннан тулы һәм эзлекле язылуы, грамоталы булуы исәпкә алына. Башлангыч сыйныфларда изложение һәм сочинениеләр өчен бер билге куела.
Эзлекле язылган, 1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела.
Эзлекле язылган, ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән, 2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела.
Эзлекле язылмаган, 4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела.
Эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела.
5-9 нчы сыйныфлар
Татар теле предметы буенча укучылардан көтелгән нәтиҗәләр.
Укытуның шәхси нәтиҗәләре:
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык, кеше кадерен белү кебек хисләр формалашу.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре:
Танып белү нәтиҗәләре:
фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив нәтиҗәләр:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
парларда һәм күмәк эшли белү;
мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.
Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре:
Тыңлап аңлау:
төрле төрдәге тыңлап аңлау күнегүләрен үти белү;
сүзләрне, җөмләләрне аңлап тәрҗемә итә белү; тәкъдим ителгән текстны тыңлап, эчтәлеге буенча сорау бирә, сорауларга җавап бирә белү;
зур булмаган аутентив яки адаптацияләнгән әдәби әсәрләрдән өзекләрне, информацион характердагы текстларны, газета-журналлардан мәкаләләрне тыңлап аңлап, эчтәлеге буенча фикереңне әйтә, аралашуга чыга белү;
сыйныфташларыңның сөйләмен тыңлап аңлау һәм аларга үз фикереңне аңлата белү, алар белән әңгәмә кору, әңгәмәдә катнаша белү.
Диалогик сөйләм:
сорау, җавап, килешү-килешмәү, шикләнү һәм башка репликаларны дөрес кулланып, әңгәмә кору, сөйләшә белү;
парда, төркемдә сөйләшү барышында үз фикереңне аңлата, раслый, дәлилли белү, ситуация аңлашылмаганда, сорау биреп, сөйләм барышын ачыклый белү;
терәк схемалар кулланып, ситуация буенча әңгәмә төзеп яза белү;
татар сөйләм этикеты үрнәкләреннән урынлы файдаланып әңгәмә кору, сөйләшә һәм яза белү.
Монологик сөйләм:
программада тәкъдим ителгән темалар буенча тиешле эзлеклелектә текст төзи һәм аның эчтәлеген язма сөйләмдә бирә белү;
конкрет ситуациягә үз карашыңны әйтә, төрле вакыйгалар, яңалыкларны хәбәр итә белү;
монологик сөйләмдә кереш, эндәш сүзләрне кулланып, орфоэпик һәм грамматик нормаларны саклап, үз фикереңне төгәл җиткерә белү;
өйрәнелгән лексик һәм грамматик берәмлекләрне дөрес кулланып, өйрәнгән текстның эчтәлеген язма сөйләмдә бирә белү;
Язу:
өйрәнелгән темалар буенча актив куллануда булган сүзләрне дөрес яза белү;
конкрет бер тема буенча хикәя төзи белү;
прагматик текстлар (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.), эпистоляр жанр текстлары (хатлар, котлаулар һ.б.) яза белү;
үзеңне борчыган проблемага карата үз фикерләреңне язмача җиткерә белү;
программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру
тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.
Уку предметының эчтәлеге.
нче сыйныф
1. Без мәктәптә.
Дәресләр расписаниесе, дәресләр әзерләү, өй эше эшләү, билгеләр алу турында сөйләшү. Уку-язу әсбаплары, аларны тәртиптә, саклап тоту кагыйдәләре. “Китапханәдә” темасына караган лексика. Тартым һәм килеш белән төрләнгән исемнәрнең берлек һәм күплек сандагы кушымчалары. Микъдар, тәртип, җыю саннары. Хәзерге заман һәм билгеле үткән заман хикәя фигыльләрнең барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше. Боерык фигыльнең барлыкта һәм юклыкта 2 нче затта төрләнеше. Өйрәнелгән, актив куллануда булган сүзләрне дөрес язу. Хикәя язу.
2. Мин – өйдә булышчы
“Без әти-әнигә булышабыз”, “ Өйдәге эшләр”, “ Без бергә эшлибез”, “Кем эшләми - шул ашамый” темаларына караган лексика, аларны сөйләмдә куллану. Өй хезмәте өчен рәхмәт белдерү һәм мактау. Өйрәнелгән сүзләрне дөрес язу. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше. Фигыльнең инфинитив формасын сөйләмдә куллану. Фигыльнең инфинитив формасын модаль сүзләр (кирәк, кирәкми, ярый, ярамый) белән сөйләмдә куллану. Өчен, шикелле бәйлекләрен сөйләмдә куллану. Эшләргә телим төзелмәсен сөйләмдә куллану.
3. Дуслар белән күңелле
Дустың турында сөйләргә өйрәнү. Дус була белү сыйфатлары. Дуслар белән итәгатьле сөйләшү үрнәкләре. Дуслар, өлкәннәр белән телефоннан сөйләшү әдәбе. Дуслар белән туган көн үткәрү турында сөйләшү. Кибеттән ризыклар алу, табын әзерләү, табын янында үз-үзеңне тоту турында сөйләшү өчен яңа лексиканы үзләштерү, аларны сөйләмгә кертү. Өйрәнелгән , актив куллануда булган сүзләрне дөрес язу. Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе. Исемнәрнең килеш белән төрләнешен кабатлау. Сыйфат дәрәҗәләре, аларны сөйләмдә куллану. Боеруны һәм үтенечне белдерү формалары.
4. Дүрт аяклы дусларыбыз
Дүрт аяклы дусларның токымнары, кыяфәтләре, гадәтләре турында сөйләшү өчен кирәкле сүзләр, аларны үзләштерү, дөрес язу. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәре, аларны сөйләмдә куллану. Мин, син, ул зат алмашлыкларын төшем, урын-вакыт килешләрендә сөйләмдә куллану.
5. Без спорт яратабыз
Тән әгъзаларының атамалары. “Табибта” темасына караган лексика. Сәламәт булу кагыйдәләре, спорт белән шөгыльләнү турында фикер алышу. Тамыр, кушма, парлы, тезмә исемнәрнең ясалышы, аларны сөйләмдә куллану. Кереш сүзләрне (минемчә, синеңчә, билгеле, әлбәттә, беренчедән, минем фикеремчә) сөйләмдә куллану. Актив куллануда булган сүзләрне дөрес язу күнегүләре.
Грамматик минимум:
Ялгызлык һәм уртаклык исемнәре.
Тартым һәм килеш белән төрләнгән исемнәрнең берлек һәм күплек сандагы кушымчаларын аера белү.
Тамыр, кушма парлы, тезмә исемнәрнең ясалышы, аларның сөйләмдә куллануын кабатлау.
Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе.
Сыйфат дәрәҗәләре белән таныштыру, аларны сөйләмдә куллану.
Микъдар, тәртип, җыю саннарын аера белү.
Мин, син, ул зат алмашлыкларының, төшем килешләрендә сөйләмдә куллана белү.
Зат алмашлыкларының урын-вакыт килешендә сөйләмдә куллану.
Хәзерге заман хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше.
Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнеше.
Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше белән танышу.
Боерык фигыльнең барлыкта һәм юклыкта 2нче затта төрләнешен сөйләмдә куллану.
Фигыльнең инфинитив формасын сөйләмдә куллану.
Фигыльнең инфинитив формасын модаль сүзләр (кирәк, кирәкми, ярый, ярамый) белән сөйләмдә куллану
Эшләргә телим – төзелмәсен сөйләмдә куллану.
Өчен, шикелле бәйлекләрен сөйләмдә куллану.
Кереш сүзләрне (минемчә, синеңчә, билгеле, әлбәттә, беренчедән, минем фикеремчә) сөйләмдә куллану
Тематик планлаштыру
№
п/п Темалар Сәгать саны
1 Без мәктәптә 27
2 Мин – өйдә булышчы 35
3 Дуслар белән күңелле 25
4 Дүрт аяклы дусларыбыз 9
5 Без спорт яратабыз 9
Барлыгы 105
Язма эшләр - темалар саны буенча (кайбер темаларда 2-3 тә була ала, язма эш төрен укытучы үзе билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи)
№ Бүлек исеме, темалар Сәгать
саны Үткәрү вакыты
план факт
1 2 3 .. .. .. нчы сыйныф
Яңа уку елы башлана
Котлау, мактау формалары."Без мәктәпкә әзерләнәбез". Уку-язу әсбапларының исемнәре. "Инфинитив+ ярыймы (мөмкинме)" төзелмәсе. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше, тартым кушымчалары. Тартымлы исемнәрнең сөйләмдә кулланышы. Транскрипция билгеләре. Без китаплар укыйбыз. Исемнәргә кушымчаларның ялгану тәртибе. Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше, килеш кушымчалары, калын һәм нечкә сүзләрнең төрләнеше. Сорау алмашлыклары. Китап басу тарихына караган лексика. Татар китабы туу тарихы. Исем ясагыч кушымчалар. Татар телендә сүзлекләр. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. К.Насыйри - бөек галим. ... булып эшли төзелмәсе. Бәйлекләрнең сөйләмдә кулланылышы. Без китапханәдә. Мәктәп (шәһәр) китапханәсенә экскурсия, формуляр тутыру, китап алу. Китап укуның файдасы. Минем яраткан китабым. Иялек килеше, сораулары, кушымчалары, иялек килешенең сөйләмдә кулланылышы. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы, кушымчалары. Көндәлекне тутыру кагыйдәләре. Укучыга көндәлек ни өчен кирәк? Үз көндәлегең, көндәлектәге билгеләр турында сөйләү. Уку-язу әсбапларын тәртипле тоту киңәшләре. Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.
Мин - зур ярдәмче
Гаиләдә эшләнә торган эш төрләре. 3 нче зат берлек сан хәзерге заман х.ф. + беләм төзелмәсе. Боерык фигыль + әле төзелмәсе. Шарт фигыль. Шарт фигыльнең юклык формасы. Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше, сөйләмдә кулланылышы. Сыйфат дәрәҗәләре, предметларда дәрәҗә билгеләре. Өй хезмәте турында язма монологик сөйләм төзү (сочинение). Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. "Әхмәт нигә елады?" текстында лексик-грамматик материал. Кереш сүзләрнең сөйләмдә кулланылышы. Образга бәя бирү. Эшли ала төзелмәсе. Сорау җөмләләр. Шарт фигыльле җөмләләрдә сүз тәртибе. Супермалай нәрсәләр эшли ала? Теләк белдерү формасы: инфинитив + телим төзелмәсе. Мин – супермалай (суперкыз) - яңа хикәя төзү. Бәйлек сүзләр, бәйлек сүзләрнең җөмләдәге урыны. Малайларның берсе төзелмәсе. "Уллар" хикәясе.
Дуслар белән күңелле
Исемнәргә тартым һәм килеш кушымчаларының ялгану тәртибе. "Минем чын дустым" темасы буенча лексика. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Дуслар дискотекада. Үтенеч һәм рөхсәт сорау формалары: барыйм инде, барыйм әле төзелмәләре. Теләк белдерү формасы: эчәсе килә төзелмәсе. Билгеле киләчәк заман хикәя фигыль. Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Билгесез киләчәк заман хикәя фигыль. Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Рөхсәт сорау формалары. Рөхсәт сорау - кирәкле эш. “Зәңгәр яфраклар” хикәясендәге лексик-грамматик материал. Катя чын дусмы? Характер сыйфатларын ачучы сыйфатлар. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен сөйләмдә куллану. Хикәя фигыльнең заман формаларын кабатлау. Ошый, ошамый сүзләре. Антонимнар, синонимнар. “Туган көндә” хикәясе. Туган көн бәйрәменә чакыру, өстәл әзерләү турында сөйләү. Ашарга пешерү тәртибе, төрле рецептлар. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Өйдә юк, өйдә түгел төзелмәләре.
Туган җирем – Татарстан
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Туган илем, туган җирем төшенчәләре. Россиядәге, Татарстандагы диңгезләрне, елгаларны, шәһәрләрне атау. Татарстанның табигате. Татарстан Республикасының дәүләт символлары. “Англиядән килгән кунаклар” тексты буенча лексик-грамматик материал. Урын, вакыт, охшату-чагыштыру рәвешләре. Рәвеш төркемчәләрен сөйләмдә куллану. Үткән заман сыйфат фигыльләр. “Татарстанда яшәүче милләтләр” темасы буенча ЛГМ. Татарстанда яшәүче милләтләр, аларның туган теле. “Татарстан – туган җирем” темасы буенча ЛГМ. Татарстанның климаты, анда яшәгән хайваннар, үскән үсемлекләр. Ия белән хәбәр арасында сызык. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен сөйләмдә куллану. Аркылы бәйлеге. Идел Чулманнан зуррак төзелмәсе. Казаннан Яр Чаллыга кадәр төзелмәсе. Исем сүзтезмәләр. Казан шәһәре турында мәгълүмат. Г. Камал театры. Без театрга барабыз. Татарстанның танылган сәнгать вәкилләре.
Табигать белән бергә
Нәрсә ул табигать? Безнең әйләнә-тирәбез. Кешеләрнең урманга салган зыяны. Табигатьне саклау турында киңәшләр. Инфинитив + кирәк төзелмәсе. Боерык фигыльнең 3нче зат берлек һәм күплек сан формалары. Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше, сөйләмдә кулланылышы. Бездә яшәүче кошлар. Колибри – иң кечкенә кош. Кошлар, хайваннар тормышыннан кызыклы мәгълүматлар. “Кыргый хайваннар дөньясы” темасы буенча ЛГМ. Дүрт аяклы дусларыбызның токымнары, кыяфәтләре, гадәтләре, тугрылыклыклары, аларны саклау, карау. Ачыклау максатыннан чыгып, төрле сорау алмашлыклары, кисәкчәләр кулланып, сорау җөмләләр оештыру.
Сәламәт тәндә – сәламәт акыл
Спорт төрләре. Инфинитив + яратам (телим) төзелмәсе. -чы, -че исем ясагыч кушымчалары. Нинди спорт төрләре белән шөгыльләнү турында сөйләшү. Олимпия уеннары, Олимпия уеннарындагы спорт төрләре, олимпия уты, олимпия флагы. Шарт фигыльнең барлык һәм юклык төрләре. Шуңа күрә, чөнки теркәгечләрен кулланып, сәбәп белдерү. Тән әгъзалары. Табибта. Авыручыга киңәшләр бирү. Авыруның сәбәпләре, кайсы җирең авыртуы турында сөйләү. Инфинитив(барлыкта һәм юклыкта) + кирәк (ярамый) төзелмәсе. Сәламәт булу өчен, нинди кагыйдәләр үтәргә кирәк?
Светофор – минем дустым
Юлда сак булу. Юл йөрү кагыйдәләре. Юл йөрү кагыйдәләрен сакларга киңәш бирү.
Грамматик минимум:
1. Тартымлы исемнәрнең килешләрдә төрләнеше белән танышу, текстта аңлый белү.
2. –лык/-лек, -чы/-че исем ясагыч кушымчалары белән таныштыру.
3. Рәвеш белән таныштыру.
4. Сорау, күрсәтү алмашлыкларын сөйләмдә тану, дөрес куллану.
5. Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше белән танышу.
6. Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше белән танышу.
7. Боерык фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат-сан белән төрләнешен сөйләмдә куллану.
8. Шарт фигыльнең барлыкта һәм юклыкта зат-санда төрләнеше белән таныштыру.
9. Процессның башлануын, дәвам итүен, тәмамлануын (укый башлады, укып тора, укып бетерде); теләкне (барасым килә); мөмкинлек/мөмкин түгеллекне (бара алам, бара алмыйм) белдерә торган модаль мәгънәле аналитик формалы фигыльләрнең сөйләмдә кулланылышы.
10. Белән, кебек, өчен, соң, аша бәйлекләренең исемнәр һәм алмашлыклар белән кулланылышы.
11. Бәхеткә каршы, кызганычка каршы, киресенчә кереш сүзләрен сөйләмдә куллану.
3. Тематик планлаштыру
№
п/п Темалар Сәгать саны
1 Яңа уку елы башлана 32
2 Без — булышчылар 24
3 Дуслар белән күңелле 26
4 Туган җирем — Татарстан 23
5 Табигать белән бергә 14
6 Сәламәт тәндә - сәламәт акыл 14
7 Светофор — минем дустым 7
Барлыгы 140
Язма эшләр - темалар саны буенча + 2-3 (язма эш төрен укытучы үзе билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи)
№ Бүлек исеме, темалар Сәгать
саны Үткәрү вакыты
план факт
1 2 3 нче сыйныф
1. Белем һәм тормыш.
“Яңа уку елы” темасы буенча лексик-грамматик материал. Сыйфатлар ясалышы. Яңа уку елындагы яңалыклар, җәйге ялны ничек уздыру, классташларыңның ничек укуы, нинди билгеләр алу, өй эшен ничек эшләү, дәрестә ничек катнашу турында сөйләшү. Билгеле һәм билгесез үткән заман хикәя фигыль. Хәл фигыль, хәл фигыльнең 4 төре, аларны сөйләмдә куллану. “Мәктәптә беренче көн”, “Без киңәшләр бирәбез” темалары буенча сөйләм үрнәкләре. Боерык фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Китапханәдә формуляр тутыру, кирәкле китапның исеме, авторы. Рәвеш төркемчәләре. Сәбәп белдерү формасы. Исемнәргә кушымчалар ялгану тәртибе. “Көндәлек – документ, көндәлек - синең көзгең” темасы буенча лексик-грамматик материал. Яхшы уку серләре, яхшы уку өчен кирәкле сыйфатлар. “Инфинитив+кирәк” төзелмәсе.
2. Без бергә ял итәбез.
Сыйфат фигыльнең заман формалары, сөйләмдә кулланылышы. Җөмләнең баш кисәкләре. “Буш вакыт” темасына караган лексик-грамматик материал. Ия белән хәбәр арасындагы сызык. Буш вакыт. Буш вакытны файдалы, файдасыз үткәрү. Яшьтәшләрнең үз-үзләрен тотышы турында сөйләшү, бәя бирү. Теркәгечләр. “Минем буш вакытым” темасына сөйләшү. Исем фигыльнең барлык, юклык формасы. Кереш сүзләр. “Ялгыш адым” шигырендәге лексик-грамматик материал. “Нәрсә ул егетлек?” проблемасы буенча лексик грамматик материал. Бездәге үрнәк сыйфатлар. Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше. “Безнең йортның подъезды”темасына сыйләшү.
3. Өлкәннәр һәм кечкенәләр.
Җөмләнең иярчен кисәкләре – тәмамлык, хәл. Тәрбиялелек сыйфатлары. “Без бер-беребезгә булышабыз”, “Ярдәмләшеп яшәү күңелле” темасы буенча сөйләм үрнәкләре. Исем фигыльнең килешләр белән төрләнеше, сөйләмдә кулланылышы. “Ата-анага хөрмәт” темасына караган лексик-грамматик материал. Кисәкчәләр. Аралашу әдәбе, “Тәрбияле булу заманчамы?” проблемасы буенча сөйләшү. Билгеләү алмашлыклары. Өлкәннәр һәм кечкенәләрнең гаиләдә үзара мөнәсәбәте, кушкан эшкә җаваплы караш турында сөйләшү. Өлкәннәргә үзеңнең кая барырга, нишләргә теләгәнеңне, кайчан кайтасыңны әйтү, рөхсәт сорау формалары. Гаиләдә бергә бәйрәмнәр үткәрү турында сөйләү. Әти-әниләрне бәйрәм белән котлау үрнәкләре.
4. Без Татарстанда яшибез.
“Туган ягым – Татарстан” темасына караган лексик-грамматик материал. Татарстанның географик урыны, климаты, байлыклары. Татарстанның сәнәгате. “Без Татарстанда яшибез” темасы буенча сыйләшү. Теләк белдерү формалары, теләк фигыль. Максат белдерү формалары. Атаклы композитор Сара Садыйкова.
3. Тематик планлаштыру
№ Бүлекләр исеме Сәгатьләр саны
1 Белем һәм тормыш 22
2 Без бергә ял итәбез 20
3 Өлкәннәр һәм кечкенәләр 18
4 Без Татарстанда яшибез 10
Барлыгы: 70
Язма эшләр саны – һәр тема буенча 1 ( 2-3 тә була ала, эш төрен укытучы билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи)
№ Бүлек исеме, темалар Сәгать
саны Үткәрү вакыты
план факт
1 2 3 8 нче сыйныф
Күп укыган – күп белер
Мәктәп" темасы буенча лексика. Комплимент әйтү формалары. Уку әсбаплары. Хәзерге заман хикәя фигыль. Тартык һәм сузык авазларга беткән исемнәрнең тартым белән төрләнешен кабатлау. Сорау кисәкчәләре. Минем җәйге ялым. Р.Вәлиеваның “Мәктәбем” шигырендәге лексик-грамматик материал. Классташларның укуы, билгеләр алуы, өй эшен эшләү, дәрестә катнашу турында сөйләм үрнәкләре. Интернет аша үз белемеңне күтәрү. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Хәл фигыль, аның ясалышы һәм сөйләмдә кулланылышы. "Өлгерәм әле" тексты буенча лексик-грамматик материал. “Өлгерәм әле" тексты героена киңәшләр бирү. Шарт фигыль турында төшенчә, ясалу ысуллары, зат-сан белән төрләнеше. Инфинитив. Инфинитивны сөйләмдә куллану. Яхшы уку кагыйдәләре, яхшы уку өчен кирәкле сыйфатлар. Р. Вәлиеваның “Барый телевизор карый” шигырендә начар укуның сәбәпләре. Татарстан Республикасының Милли китапханәсе тарихы.
Мин һәм минем яшьтәшләрем.
Яшьтәшләрең белән аралашу. “Аралашу серләре” текстында лексик-грамматик материал. Яшьтәшләр белән аралашу кагыйдәләре. Яшьтәшләрнең тышкы кыяфәте һәм эчке сыйфатлары. Тышкы кыяфәтне һәм характерны белдерүче сыйфатлар. Шарт фигыльнең барлык һәм юклык формалары. Инфинитив+модаль сүзләр төзелмәсе. “Әдәп кагыйдәләре” текстындагы лексик-грамматик материал. Әдәп кагыйдәләрен үтәү кирәкме? Исем фигыль, аның килешләр белән төрләнеше. Психолог киңәшләре. М.Галиевның “Җиңәсем килде” әсәрендәге лексик-грамматик материал. Геройга характеристика бирү, аның уңай һәм тискәре сыйфатларын күрсәтү, ялганлашуга карата үз фикереңне әйтү. Сыйфат фигыль, аның заман формалары. “Ал кирәк, гөл кирәк” текстындагы лексик-грамматик материал. Сиңа нинди кызлар (егетләр) ошый? Алмашлыклар. Аларның төркемчәләре. Билгеләү алмашлыклары, аларның ясалышы һәм кулланылышы. “Минем төсем – яшел? Ә синеке?” текстында лексик-грамматик материал. Киемгә карата комплиментлар. Сиңа нинди кием килешә? Төсләр кәефкә ничек тәэсир итә? Матур киенү серләре. “Музыка дөньясында” тексты. Яраткан шөгыльләр: музыка, бию, рәсем ясау, уку һ.б. Музыкаль бәйрәмнәр. Танышу өчен хатлар, хат язу үрнәкләре.
Табигать һәм кеше.
Нәрсә ул табигать? Табигать төшенчәсе. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре. Җыйнак һәм җәенке җөмләләр. Ия белән хәбәр арасында сызык. Бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр. Табигать –безнең әйләнә-тирәбез. Табигатьне саклау оешмалары турында мәгълүмат. Теләк фигыль, аның барлыкта һәм юклыкта кулланылуы. Башка теләк белдерү формалары. Теркәгечләр, тезүче һәм ияртүче теркәгечләр. Теркәгечләрне җөмләдә куллану. “Урман” текстында лексик-грамматик материал. Урман – кешенең якын дусты. Безнең як урманнары. Исемнәрнең ясалыш ысуллары. Парлы, кушма, тезмә, кыскартылма исемнәр. Сыйфат дәрәҗәләре. “И ямьле соң бу дөнья” текстында лексик-грамматик материал. Минем яраткан ел фасылым. Дару үләннәре. Табигать һәм кеше. Табигатьтәге кызыклы күренешләр. Бүгенге экологик проблемалар. Табигатькә сак караш.
Туган җирем – Татарстан.
“Туган ягым – Татарстан” темасына караган лексик-грамматик материал. Татарстанның урнашкан урыны, климаты, мәйданы, табигый байлыклары. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. “Исем+исем” сүзтезмәсе. Татарстанның табигате. “Казан” тексты. Татарстанның башкаласы Казан, аның бүгенге йөзе. Казанның истәлекле урыннары: Казан Кремле, Сөембикә манарасы, Татарстанның Милли музее, Бауман урамы, музейлар. Казанда яшәгән атаклы шәхесләр. Казан – спорт шәһәре. Казандагы спорт корылмалары. Казанда уздырылган спорт ярышлары. Казанда ял итү урыннары. Сөембикә манарасы, аның турында легендалар, интернет-экскурсия. Татарстанда яшәүче халыклар. Шәһәребездә Сабантуй бәйрәме, Сабантуйдагы уеннар, күңел ачу урыннары. Максат, теләк белдерү формаларын кабатлау. 8 нче сыйныф курсы материалын кабатлау.
Грамматик минимум
Хикәя фигыльнең заман формаларын (хәзерге, үткән, киләчәк) сөйләмдә куллануны ныгыту.
Сан төркемчәләрен гомумиләштереп кабатлау.
Билгеләү, билгесезлек, юклык, тартым алмашлыкларының сөйләмдә еш кулланыла торган очраклары белән таныштыру.
Сыйфат фигыльнең барлыкта һәм юклыкта заман формаларын сөйләмдә куллану.
Хәл фигыльне сөйләмдә куллану.
Бәйлек һәм бәйлек сүзләрне сөйләмдә куллану.
Җыйнак һәм җәенке җөмләләрне сөйләмдә куллану.
Гади фигыль хәбәрле (Мин татарча беләм), исем хәбәрле (Безнең гаиләбез тату) һәм тезмә фигыль хәбәрле (Мин укырга яратам) гади җөмләне таный, аера белү.
Тиңдәш кисәкле җөмләләрне таный, аера белү.
3. Тематик планлаштыру
№ Бүлекләр исеме Сәгатьләр саны
1 Күп укыган – күп белер. 19 сәг.
2 Мин һәм минем яшьтәшләрем. 25 сәг.
3 Табигать һәм кеше. 16 сәг.
4 Туган җирем – Татарстан. 10 сәг.
БАРЛЫГЫ 70 сәгать
Язма эшләр саны – һәр тема буенча 1 ( 2-3 тә була ала, эш төрен укытучы билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи)
№ Бүлек исеме, темалар Сәгать
саны Үткәрү вакыты
план факт
1 2 3 9 нчы сыйныф
Без Татарстанда яшибез
Дәреслек белән эш кагыйдәләре. Без Татарстанда яшибез. Татарстанның географик урыны, шәһәрләре, елгалары. Татарстанда яши торган халыклар. Татарстанның табигате. Татарстанның табигый байлыклары. Татарстанның икътисади үсеше. Танылган сәнгать әһелләре. Александр Ключарёв – танылган татар композиторы. Танылган рәссам Харис Якупов. Харис Якуповның “Хөкем алдыннан” картинасы буенча хикәя язу. Якташыбыз композитор София Гобәйдуллина. Татар театры. Татарстанда чыга торган газета-журналлар. Изафә бәйләнешен кабатлау. Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре. Кушма җөмлә. Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр Теркәгечле һәм теркәгечсез кушма җөмләләр. Сыйфат+исем сүзтезмәләрен кабатлау. Иярченле кушма җөмләләр. Аналитик һәм синтетик бәйләүче чаралар. Бердәм республика тестларына әзерлек күнегүләре. Шәхси хат язу күнегүләре.
Һөнәр сайлау.
Исем ясагыч кушымчалар. ... булып эшли төзелмәсен искә төшерү. Иярчен җөмлә төрләре. Иярчен ия җөмлә, бу төр җөмләдә бәйләүче чаралар. Яраткан һөнәр турында сөйләшү. Иярчен хәбәр җөмлә, аның аналитик төре генә булуы.. Һөнәр сайлау - җаваплы эш. Аналитик һәм синтетик иярчен аергыч җөмләләр, аларның бәйләүче чаралары. Кайсы һөнәрләргә ихтыяҗ зур? Иярчен тәмамлык җөмләнең аналитик һәм синтетик төрләре. Хәл турында кабатлау. Шарт фигыль. Р. Вәлиеваның “Гомәр һәм һөнәр” шигыре буенча тел күнегүләре. “Минем булачак һөнәрем” темасына хикәя язу. Иярчен вакыт җөмләле кушма җөмлә, аның аналитик һәм синтетик төрләре. Яшүсмерләргә рөхсәт ителгән хезмәт төрләре. Хикәя фигыль, аның хәзерге, үткән, киләчәк заман формаларын кабатлау. Укытучы һөнәре турында сөйләшү. Килешләр турында кабатлау. Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр (кабатлау). Иярчен урын җөмләле кушма җөмлә, аның аналитик һәм синтетик төрләре. Г. Әпсәләмовның “Ак чәчәкләр” әсәреннән өзек уку, табиб һөнәренә хас сыйфатлар. Иярчен максат җөмләле кушма җөмлә, аның аналитик һәм синтетик төрләре. Хезмәт кешесенә хөрмәт. Соң бәйлеге. Икмәккә сак караш. Бердәм республика тестларына әзерлек күнегүләре. Шәхси хат язу күнегүләре.
Сәламәтлек – зур байлык.
Инфинитив, инфинитивның барлык һәм юклык формасы. Сәламәт яшәү кагыйдәләре. Исем фигыльнең килешләр белән төрләнеше. Тәмәке тартуның зарары. Исерткеч эчемлекләрнең зарары. Барасым килә, эшлисем килә ( килми) теләк белдерү формалары. Наркотик – ак үлем. Гаджетларга бәйлелек. “Сәламәт яшәү рәвеше” темасына проект эше. Бердәм республика тестларына әзерлек күнегүләре. Шәхси хат язу күнегүләре.
Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый.
Беренче Советлар Союзы Герое Никита Кайманов. Бөек Ватан сугышы турында өстәмә мәгълүмат туплау. Шарт фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Ш. Маннурның “Муса” романнынан өзек буенча лексик-грамматик материал. Андре Тиммерманс белән Муса Җәлил арасындагы дуслык мөнәсәбәтләре. Кемнәр ул – җәлилчеләр? Тема буенча иҗади эш ( реферат, презентация, проект эше һ.б.). Очучы Мәгубә Сыртланова. Советлар Союзы Герое Газинур Гафиятуллин. Бөек Ватан сугышы турында рус язучыларының әсәрләре. Бердәм республика тестларына әзерлек күнегүләре. Шәхси хат язу күнегүләре.
Грамматик минимум
Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләренең исемнәрен әйтә, аларга сорау куя, аера белү.
Гади һәм кушма җөмләләрне аера белергә өйрәтү.
Теркәгечле һәм теркәгечсез тезмә кушма җөмләләрне сөйләмдә куллана белү күнекмәләрен булдыру.
Җыючы, каршы куючы, бүлүче теркәгечле кушма җөмләләрне сөйләмдә куллану.
Иярчен хәл җөмләләрнең иярчен урын җөмлә, вакыт җөмлә, сәбәп җөмлә, максат җөмлә, шарт җөмлә, кире җөмләләре белән таныштыру һәм аларны сөйләмдә урынлы кулланылуына ирешү.
Тезмә һәм иярченле кушма җөмләләрдә тыныш билгеләрен дөрес куя һәм аларны тиешле интонация белән әйтә белү.
3. Тематик планлаштыру
№ Бүлекләр исеме Сәгатьләр саны
1 Без Татарстанда яшибез 32 сәг.
2 Һөнәр сайлау 35 сәг.
3 Сәламәтлек – зур байлык 12 сәг
4 Беркем дә, бернәрсә дә онытылмый 23 сәг
БАРЛЫГЫ 102 сәг
Язма эшләр саны – һәр тема буенча 2 ( күбрәк тә була ала, эш төрен укытучы билгели)
Календарь-тематик план (укытучы үзе төзи)
№ Бүлек исеме, темалар Сәгать
саны Үткәрү вакыты
план факт
1 2 3 Белемнәр, осталыклар һәм күнекмәләрне бәяләүнең нормалары hәм критерийлары
№ Эш төрләре Сыйныфлар
5 6 7 8 9
1. Тыңлап аңлау 0,5-0,7 минут 0,8-0,9 минут 1 минут 1,2 минут 1,5 минут
2. Һәр тема буенча аралаша белү күнекмәләрен ситуатив күнегүләр аша тикшерү 4 4 4 4 5
3. Язу: сүзлек диктанты 8-10 сүз 10-15 сүз 15-18 сүз 18-22 сүз 22-25 сүз
Сочинение 5-7 җөмлә 7-8 җөмлә 8-9 җөмлә 9-10 җөмлә 10-12 җөмлә
Изложение 5-7 җөмлә 7-8 җөмлә 8-9 җөмлә 9-10 җөмлә 10-12 җөмлә
Контроль язма эш күләме 50-55 сүз 55-60 сүз 60-70сүз 70-80 сүз 70-80 сүз
Язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен тикшерү өчен биремнәр:
аерым сүзләрне, җөмләләрне, бәйләнешле текстны үзгәрешсез күчереп язу;
нокталар урынына кирәкле хәрефләрне, сүзләрне куеп, җөмләләрне күчереп язу;
сүзләрне хәтердән язу, диктант язу һ.б.
бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;
конверт һәм дәфтәр тышына яза белү;
программада тәкъдим ителгән эчтәлек нигезендә актив куллануда булган сүзләрне дөрес язу;
төрле калыптагы диалоглар төзеп язу;
конкрет бер тема буенча хикәя төзү;
прагматик текстларны (рецептлар, белдерүләр, афиша һ.б.) дөрес язу;
эпистоляр жанр текстларын (шәхси һәм рәсми хатлар, котлаулар һ.б) дөрес язу;
проблемага карата фикерне язмача җиткерә белү;
тәкъдим ителгән текстның эчтәлегенә нигезләнеп, аны үзгәртеп яки дәвам итеп яза белү.
Бәяләү нормалары
Тыңланган текстның эчтәлеге буенча сорауларга язмача җавап бирү
Эчтәлекне тулаем аңлап, барлык сорауларга язмача дөрес җавап бирелгән, 1 орфографик хатасы яки эчтәлеккә бәйле 1 хаталы эшкә “5” ле куела.
Эчтәлекне аңлап, сорауларга дөрес җавап бирелгән, әмма 2-3 орфографик, 3 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 2-3 хаталы эшкә “4”ле куела.
Эчтәлекне өлешчә генә аңлап, сорауларга төгәл җавап бирелмәгән, 5 орфографик, 5 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 4-5 хатлы эшкә “3” ле куела.
Сорауларга бирелгән җавапларның яртысы дөрес түгел, 6 орфографик, 6 пунктуацион яки эчтәлеккә бәйле 5 тән артык хата булса, “2” ле куела.
Сүзлек диктанты
Эш пөхтә, төгәл һәм орфографик хаталарсыз язылган булса, “5” ле кула.
Эш пөхтә, төгәл язылган, әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хата булса, “4” ле куела.
Эш пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-5 төзәтүе яки 3-5 орфографик хата булса, “3” ле куела.
Эш пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки аннан артыграк хата булса, “2” ле куела.
Диктант
Диктант пөхтә һәм төгәл язылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион хата булса, “5” ле куела.
Диктант пөхтә һәм төгәл язылган, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хата булса, “4” ле куела.
Диктант пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4-6 орфографик, 6 пунктуацион хата булса, “3” ле куела.
Диктант пөхтә язылмаган, 7 дән артык орфографик, 7 дән артык пунктуацион хата булса, “2” ле куела.
Изложение
Тыңланган текстның эчтәлеге тулы, эзлекле һәм дөрес язылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 1 грамматик хата булса, “5” ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге эзлекле һәм дөрес язылган, ләкин 1-2 эчтәлек ялгышы җибәрелгән, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион яки 2-3 грамматик хата булса, “4” ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге өлешчә эзлекле язылган, 4-5 орфографик, 4 пунктуацион яки 4-5 грамматик хата булса, “3” ле куела.
Тыңланган текстның эчтәлеге бөтенләй ачылмаган, эзлекле язылмаган, 6 дан артык орфографик, 5 тән артык пунктуацион яки 6 дан артык грамматик хата булса, “2” ле куела.
Сочинение
Эш тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган һәм эчтәлеге тулы ачылган, 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хата хата булса, “5” ле куела.
Эш тәкъдим ителгән темага эзлекле язылган, ләкин 2-3 эчтәлек ялгышы, 2-3 орфографик, 2-3 пунктуацион хата булса, “4” ле куела.
Эш тәкъдим ителгән темага өлешчә эзлекле язылган, эчтәлеге тулысынча ачылмаган, 4-5 орфографик, 4-5 пунктуацион һәм җөмлә төзелешендә хата булса, “3” ле куела.
Эш тәкъдим ителгән темага эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик хата булса, “2” ле куела бар.
Тест формасында, БРТ биремнәре формасындагы эшләрне түбәндәгечә бәяләргә мөмкин:
Эшнең 85-100%ы дөрес булса, «5»ле куела.
Эшнең 65-84%ы дөрес булса, «4»ле куела.
Эшнең 35-64% ы дөрес булса, «3»ле куела.
Эшнең дөреслеге 35%тан ким булса, «2»ле куела.