Рабочая программа по татарскому языку 4 класс

Татарстан Республикасы
Чирмешән муниципаль районының
“Пётр Семён улы Курасанов исемендәге
Чирмешән 1 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”
гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесе
“Каралды”:
МБ җитәкчесе
________/Исмәгыйлова Н.Ә./
Беркетмә № ______
“______” август 2015 ел
“Килешенде”:
МБГУ “Пётр Семён улы Курасанов исемендәге Чирмешән 1 нче урта
гомуми белем бирү мәктәбе”нең
уку – укыту эшләре буенча директор
урынбасары
________/ Шәрифуллина Э.Ә./“______” август 2015 ел
“Расланды”:
МБГУ “Пётр Семён улы Курасанов исемендәге Чирмешән 1 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе”нең директоры
________/ Плотников В.А./
Приказ № ______
“______” август 2015 ел
I квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Исмәгыйлова Наилә Әнәс кызының
4 НЧЕ Б СЫЙНЫФЫНДА (рус төркеме)
ТАТАР ТЕЛЕННӘН
ЭШ ПРОГРАММАСЫ
Педагогик совет утырышында каралды
Беркетмә № ______
“______” август 2015 ел

2015 – 2016 нчы уку елы
Сыйныф: 4 нче б

Укытучы: Исмәгыйлова Наилә Әнәс кызы
Сәгатьләр саны: 102 сәгать (атнага 3 сәгать исәбеннән)
Сәгатьләр саны:
Барлыгы – 102 сәгать; атнага – 3 сәг.
Планлаштырылган контроль эшләр – 7, мөстәкыйль эш – 1, күчереп язу – 1, контроль диктант – 1, сүзлек диктанты – 4.
Арадаш йомгаклау контроль эше (тест) – 1.
Программалар: 1. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). 1 – 11 сыйныфлар / [басма өчен Ч. М. Харисова, К. С. Фәтхуллова, З. Н. Хәбибуллина җаваплы]. – Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011. – 239 бит.
2. Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1 – 11 нче сыйныфлар). Төзүче – авторлар: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева – Казан. 2014.
Дәреслек: Күңелле татар теле. Р. З. Хәйдәрова, Г. М. Әхмәтҗанова, Л. Ә. Гыйниятуллина. Татар теле. 4 нче сыйныф. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен). Ике кисәктә. 1нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 150 бит. 2 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 128 бит.


Татар теленнән эш программасы4 нче б сыйныфы
(102 сәг.)
Аңлатма язуы
Телләр өйрәнүнең хокукый нигезләре Россия Федерациясенең һәм Татарстан Республикасының югары норматив документлары белән раслана.
1. Россия Федерациясе Конституциясенең 26 нчы маддәсенең 2 нче пункты нигезендә, “һәркем үз туган телен куллану хокукына; аралашу, тәрбия алу, уку һәм иҗат итү өчен телне иреклк сайлау хокукына ия”.
2. Россия Федерациясе Конституциясенең 68 нче маддәсенең 2 нче пункты Россия Федерациясе составындагы республикаларга, Россия Федерациясе дәүләт теле белән беррәттән, үз дәүләт телләрен гамәлгә кую хокукын бирә.
3. Татарстан Республикасы Конституциясенең 8 нче маддәсендә Татарстан Республикасының дәүләт телләре билгеләнгән: “Татарстан Республикасында дәүләт телләре – тигез хокуклы татар һәм рус телләре”.
4. “Россия Федерациясе халыклары телләр турында” гы РФ законының 3 нче маддәсенең 3 нче пункты нигезендә, “Россия Федерациясе субъектлары гражданнарның аралашу, тәрбия,белем алу һәм иҗат итү телен сайлау ирегенә хокукын сакларга кагылышлы законнар һәм башка документлар кабул итәргә хокуклы”.
5. “Россия Федерациясендә мәгариф турында” гы РФ законының 14 нче маддәсендә шундый ук мөмкинлек расланган: “Россия Федерациясе законнары нигезендә, Россия Федерациясе территориясендәге республикаларның дәүләт һәм муниципаль белем бирү оешмаларында Россия Федерациясе дәүләт телләрен өйрәнү һәм укыту гамәлгә куелырга мөмкин”.
6. “Татарстан Республикасында мәгариф турында” гы ТР законы бу мәсьәләгә ачыклык кертә: “Татар һәм рус телләре, Татарстан Республикасының дәүләт телләре буларак, федераль дәүләт гомуми белем бирүнең аерым баскычы (башлангыч, төп урта, гомуми урта белем) өчен билгеләнгән стандартлары нигезендә тигез күләмдә өйрәнелә”.
7. “Россия Федерациясендә мәгариф турында” РФ законының 28 нче маддәсенең 3 нче пункты нигезендә, белем бирү оешмалары уку – укыту программаларын төзү һәм раслау хокукына ия.
Эш программасы статусы.
Эш программасы түбәндәге документларны искә алып төзелде:
1. РФ ның “Мәгариф турында” законы;
2. ТР ның “Мәгариф турында” законы;
3. ТР сы Мәгариф Министрлыгының 478 номерлы боерыгы .
4. Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). 1 – 11 сыйныфлар / [басма өчен Ч. М. Харисова, К. С. Фәтхуллова, З. Н. Хәбибуллина җаваплы]. – Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011. – 239 бит.
5. Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1 – 11 нче сыйныфлар). Төзүче – авторлар: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева – Казан. 2014.
6. Күңелле татар теле. Р. З. Хәйдәрова, Г. М. Әхмәтҗанова, Л. Ә. Гыйниятуллина. Татар теле. 4 нче сыйныф. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен). Ике кисәктә. 1 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 150 бит. 2 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 128 бит.
Эш программасы структурасы.
Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
1992 нче елның 8 нче июлендә “Татарстан Республикасы халыклары турында” гы Татарстан Республикасы Законы кабул ителде. Аның нигезендә татар, рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды.
Укыту планында 4 нче сыйныфта татар теленә атнага 3 сәгать, әдәби укуга 2 сәгать вакыт бирелә. Татар теленнән тематик план “Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар телен укыту программасы” на нигезләнеп төзелде.
Федераль дәүләт башлангыч белем бирү стандартында күрсәтелгәнчә, төп белем бирүнең башлангыч этабы гомуми белем бирүнең нигезе булып тора.
Рус телендә сөйләшүче укучыларга татар теле укытуның төп максаты.
Балаларда белем һәм күнекмәләр булдыру белән беррәттән, аларның уку эшчәнлеген формалаштыруга да нигез салу: гомуми уку күнекмәләрен, ягъни уку максатын куя белү һәм аны гамәлгә ашыру, уку нәтиҗәләрен бәяли алу күнекмәләрен үстерү; татар теле, танып белү чарасы буларак укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә хезмәт итә.
Рус телендә сөйләшүче укучыларга татар телен дәүләт теле буларак укыту түбәндәге максатларны күзаллый:
- телне аралашу чарасы буларак үзләштерүне тәэмин итү, көндәлек тормышта, полиэтник җәмгыятьтә үзара аңлашу һәм хезмәттәшлек итү күнекмәләрен формалаштыру;
- укучыларны рухи һәм әхлакый яктан тәрбияләү;
- аларның аралашу культурасын формалаштыру чарасы;
- башка халыкларга карата хөрмәт хисе, мәдәниара диалогка осталык кебек универсаль күнекмәләр булдыру чарасы.
Укыту – методик комплекты аша татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү түбәндәге максатларны күзаллый:
- башлангыч мәктәп укучысының аралашу даирәсен, аралашу ситуацияләрен исәпкә алып, сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре (тыңлап аңлау, сөйләү, уку, язу) буенча укучыларда коммуникатив компетенция (аралашу осталыгы) формалаштыру;
- укучының танып белү мөмкинлекләрен, гомуми уку күнекмәләрен, сөйләм культурасын үстерү;
- укучыларның күпмилләтле җирлектә аралашу культурасын формалаштыру, татар халкының мәдәниятенә, милли үзенчәлекләренә карата хөрмәт хисе, толерантлык, мәдәниара диалогка осталык кебек универсаль шәхси күнекмәләр формалаштыру;
- укучыларны рухи һәм әхлакый яктан тәрбияләү.
Укыту – методик комплекты Федераль дәүләт стандартларының төп нигезләмәләренә һәм психология, педагогика фәннәренең яңа казанышларына таянып, шулай ук тел өйрәтү процессында коммуникатив технология принципларын (Е. И. Пассов) исәпкә алып төзелде.
Телне аралашу аша өйрәнү принцибы нигезендә УМК өчен материал дүртенче сыйныф балаларының аралашу сфераларын исәпкә алып сайланды. 9 – 10 яшьлекләр тормышында уку хезмәте, дуслар белән аралашу, ел фасылларына карап уен төрләре, үзе яшәгән җирлек, дүрт аяклы дуслар турында сөйләшү зур урын алып тора. Балалар шулай ук табигать турында сөйләшергә, әкиятләр тыңларга яраталар. Дәреслеккә түбәндәге аралашу темалары кертелде: “Белем бәйрәме”, “Туган як табигате”, “Хайваннар дөньясында”, “Кышкы уеннар”, “Дүрт аяклы дусларыбыз”, “Язгы бәйрәмнәр”, “Татарстан Республикасы”, “Күңелле җәй, ямьле җәй”.
Шушы темелар буенча сөйләшү өчен, 1 – 3 нче сыйныфларда үзләштерелгән 400 – 420 сүзгә 4 нче сыйныфта 125 – 130 чамасы яңа сүз кушыла. Продуктив лексика якынча 480 – 500 сүзне тәшкил итә. Дүртенче сыйныфта укыту процессын оештыру үзенчәлеге шунда: нигездә, алдагы сыйныфларда укучыларга таныш булган аралашу сфераларында сөйләшә алулары тирәнәйтелә. Татар телен аралашу чарасы буларак үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда полиэтник җәмгыятьтә үзара аңлашу һәм хезмәттәшлек итү әзерлеге һәм осталыгы тәэмин ителү фаразлана.
Телне ятлап түгел, ә актив фикерләп өйрәнү принцибы – чит тел өйрәнүдәге төп принципларның берсе.
Укучыларның телне актив фикерләп өйрәнүләре, беренче чиратта, аралашуны хәтерләтүче диалоглар, ситуатив күнегүләр аша тәэмин ителә. Мондый күнегүләр яңа лексик, грамматик материал белән таныштырганда да (бу очракта мотивация, ихтыяҗ тудыру ролен башкара), камилләштерү, мөстәкыйль сөйләм үстерү этабында да кулланыла ала.
Аралашу ситуацияләре Коммуникатив бурыч Сөйләм үрнәге
Вы с другом встретились на улице Спроси у друга, есть ли у него лыжи; Синең чаңгың бармы?
позови его кататься на лыжах. Әйдә, чаңгы шуабыз.
Укыту процессын шәхси индивидуальләштерү принцибы.
Балаларның истә калдыру сәләтләре төрлечә. Дәрескә алынган сөйләм материалын дәрес азагында һәр бала да үзләштереп бетермәскә мөмкин. Хәтердә калдыруның индивидуаль үзенчәлекләрен истә тотып, дәреслектәге күнегүләр системасы шундый итеп урнаштырылган, бер үк материалның бер дәрес дәвамында кимендә 9 – 10 тапкыр, аннан соң тема буенча дәресләр дәвамында, шулай ук темалар бәйләнешендә кабатлана баруы тәэмин ителгән. Һәр сүзне, өйрәнелгән грамматик категорияне, аралашу өчен кирәкле сөйләм үрнәкләрен системалы кабатлатып бару УМК ның төп бурычы.
Телне функциональ төстә өйрәнү принцибы.
Бу принцип нигезендә УМК га грамматик материал түбәндәге таләпләр буенча сайланды:
- грамматик материал коммуникатив максаттан, аралашу хаҗәтеннән һәм куллану ешлыгыннан чыгып билгеләнде;
- грамматик материалның күләмен, теоретик авырлыгын билгеләгәндә укучыларның үзләштерү мөмкинлекләре исәпкә алынды;
- грамматиканы сөйләм берәмлеге буларак өйрәнү күздә тотылды: иң беренче чиратта грамматик категориянең формасына түгел, ә аның функциясенә игътибар ителде: хәбәр итү, сорау, риза булу һ.б. Берникадәр грамматик материал теоретик формада бирелмичә, ә лексик – грамматик төзелмәләр формасында тәкъдим ителде. Аларны үзләштерү сөйләм ситуацияләре нигезендә оештырылды. Ә җиңелрәк дип саналган грамматик материал филологик формада, кагыйдәләр нигезендә өйрәнелә.
Шәхси нәтиҗәләр:
- шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләген формалаштыру;
- әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
- әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомумкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
- “Гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”, “башкаларга карата түземлелек” төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
- ярдәмчеллек, башка кешеләргә карата кайгыртучан булу.
Метапредмет (танып – белү, регулятив, коммуникатив) нәтиҗәләре:
танып – белү
- фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп – нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
- классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
- үрнәк буенча эшли белү;
- аерым темаларга караган сорауларга җавап бирә белү;
- рәсем буенча җөмләләр, сораулар төзи белү;
- аңлап укый белү;
- укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
регулятив
- уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
- эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
- уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрльгә ала белү;
- уку хезмәтенә бәя бирә белү;
- укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
- укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;
- дәрескә кирәкле уку – язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;
- дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү;
коммуникатив
- әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, белән аралаша белү күнекмәләрен формалаштыру;
- аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
- парларда һәм күмәк эшли белү;
- әңгәмәдәшең белән контакны башлый, дәвам итә, тәмамлый белү;
Бу нәтиҗәләр дәреснең үстерү һәм тәрбия, белем бирү максаты белән билгеләнәләр.
Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре (дәрес азагында ул предмет нәтиҗәсенә әйләнә) календарь – тематик планда коммуникатив максат графасында дәресләр буенча аерым күрсәтелә барды. Шуны искәртергә кирәк, дәрес планын, эш программасын төзегәндә, дәреснең белем бирү максатын (предмет нәтиҗәсе) шушы графага карап ачыклана. Балаларның белем дәрәҗәләрен контрольгә алу да тематик планның шушы графасына нигезләнә. Гомумән алганда, дәреснең структур төзелеше дә, сайланган күнегүләр системасы да шушы графадагы коммуникатив максатны үтәүгә хезмәт итә.
Укыту процессының уңышлылыгына тәэсир итә торган әһәмиятле факторларның берсе – ул укучыларның белемен контрольгә алу. Билгеле булганча, контроль укыту процессын регулярлаштыра, ягъни, укытучы контроль төренә карап, үз эшен оештыра. Методика фәне билгеләгәнчә, контроль объекты булып укучыларның аерым сүзләрне тәрҗемә итә белүләре, яисә грамматик категорияләрне аңлый алулары гына була алмый. Контрольнең төп объекты булып, укучының өйрәнелгән лексиканы һәм грамматиканы кулланып, мөстәкыйль аралаша алуы тора. Календарь – тематик планның коммуникатив максат графасында күрсәтелгән предмет нәтиҗәләре балаларның белем дәрәҗәсенең, ягъни татарча сөйләшеп аралаша алу күрсәткече булып тора.
Рус телле балаларны татар сөйләменә коммуникатив тезнология нигезендә өйрәтү процессы цикллыкка корылган. Цикл – уку материалын диалогик, монологик, ягъни мөстәкыйль сөйләм дәрәҗәсенә җиткерү өчен кирәк булган дәресләр. Дәрес тибы буенча бу дәресләр лексик күнекмәләр формалаштыру дәресләре (ЛКФ) һәм грамматик күнекмәләр формалаштыру дәресләре (ГКФ), лексик – грамматик күнекмәләрне камилләштерү (ЛГКК), диалогик – монологик сөйләм дәресләре дип атала.
Предметның уку – укыту максатлары:
Рус телле балаларга татар теле укыту максаты күпкырлы, һәм ул берничә аспекттан тора: танып белү, үстерү, тәрбия, белем бирү.
1.Танып белү максатының эчтәлеге: Татарстан Республикасында яшәүче һәр милләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш, шушы төбәктә төп халык булып саналган татар халкы мәдәниятен, гореф-гадәтләрен, тарихи үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар исемнәрен, Татарстанның табигатен, җирлеген, топонимикасын дөрес әйтә белергә өйрәтү, аларның семантикасы белән кызыксындыру, балалар фольклоры, татар халык авыз иҗаты, әдәбият-сәнгать вәкилләре белән беренчел таныштыру башлангыч этапта танып белү максатының төп эчтәлеген тәшкил итә.
2. Үстерү максатының эчтәлеге: балаларның психик үсешен түбәндәге юнәлешләрдә үстерүгә аеруча игътибар таләп ителә: фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп – нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерләү; хәтерне үстерү (ихтыяри, ихтыярсыз), игьтибарлылыкны үстерү; аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре); ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне үстерү.
3. Тәрбияви максатның эчтәлеге: укучыларның тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел. Тәрбия процессы беренче чиратта укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле, шуңа күрә программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләре исәпкә алынды.Татар теленең грамматикасын өйрәнү процессында эчтәлектә әхлакый проблемалар булган кечкенә текстлар үзләре үк коммуникатив мотивациягә ия, ягъни, укучыларның эчке кызыксынуы тәэмин ителгән була. Шунлыктан тексттагы лексика, грамматика җайлырак истә кала һәм аралашу ситуациясе булдыру әллә ни кыенлык тудырмый.
4. Белем бирү максатының эчтәлеге: грамматик материалның өйрәнелү тәртибе академик бирелештә түгел, аралашу хаҗәтеннән һәм куллану ешлыгыннан чыгып билгеләнә.Укучыларның татар теле буенча лексик, грамматик күнекмәләре сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрендә дә аралашуда кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Башлангыч этап өчен грамматик материал күрсәтелгән критерийларга таянып сайланды. Ягъни, укучылар нинди дә булса сүзне, я грамматик категорияне тану, аеру, аңлау, аралашу максатында мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.
Уку-укыту предметының уку планындагы урыны, әһәмияте.
Татарстан Республикасы Чирмешән муниципаль районының “Пётр Семён улы Курасанов исемендәге Чирмешән 1 нче урта гомуми белем бирү мәктәбе” гомуми белем муниципаль бюджет учреждениесенең 2015 – 2016 нчы уку елына укыту планы (№ 1054/15 19.08.2015 ел “Об утверждении методических рекомендаций по проектированию содержания организационного раздела основной образовательной программы начального общего образования для общеобразовательных организаций Республики Татарстан” 1 – 4 классы) буенча татар теленә атнага 3 сәгать бирелә, 34 атна, ел буена 102 сәгать.
Программа материалын өйрәнү барышынды укучыларның Татарстан Республикасында яшәүче милләтләр, Татарстанның дәүләт символлары, республиканың территориясе, географик урыны: башкалабыз Казанның тарихи үткәне, бүгенге йөзе; татар сәнгатенең төрле тармаклары, күренекле шәхесләр турында билгеле бер мәгълүмат алуы зур әһәмияткә ия.
Укыту предметының сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча планлаштырылган нәтиҗәләре.
Тыңлап аңлау
Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;
- тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру;
- сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү;
- сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү;
- ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.
Диалогик сөйләм:
- өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү;
- программада күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына жавап бирү һәм сораулар куя белү;
- дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү, программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу.
Монологик сөйләм:
- җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;
- тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча, өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып, хикәя төзү;
- укыган хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү;
- үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә мәгълүмат бирә белү.
Уку- татар алфавитындагы хәрефләрне таный белү;
- хәреф – аваз системасын аера, татар теленә хас булган авазларны дөрес әйтеп укый белү;
- дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән укый белү;
- тексттагы тыныш билгеләренә карап, тиешле пауза һәм интонацияләрне үтәү, өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре белән уку;
- укыган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълүматны аерып ала белү;
- кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү;
- укыганд,а сүзлекләр куллана белү.
Язу
- татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү;
- дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру;
- бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;
- конверт һәм дәфтәр тышына яза белү;
- программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру.
Уку – укытуны үзләштерүнең шәхси предметы нәтиҗәләре
Укытуның планлаштырылган нәтиҗәләре:
Татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:
- укучыларның коммуникатив компетенциясен (аралашу осталыгын) үстерү, ягъни, татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;
- коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә аралашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, киң күңелле әңгәмәдәш булу;
- “Татар теле” предметына карата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыру һәм, шулар нигезендә, белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.
Укытуның шәхси нәтиҗәләре:
Гомуми белем бирү мәктәбен төгәлләгәндә, укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана:
- шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
- әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
- текстлардагы төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
- “гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек” төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.
Укытуның предмет нәтиҗәләре:
Рус һәм татар телләрен өйрәнү нәтиҗәсендә, башлангыч сыйныф укучылары телнең аралашу чарасы булуына төшенәләр, аны милли мәдәни күренеш буларак кабул итәләр. Тел өйрәнү укучы өчен белем алуның төп нигезе, аны уйларга һәм күзалларга өйрәтүдә, иҗади мөмкинлекләрен үстерүдә төп чараларның берсе булып тора. Шул ук вакытта, укучылар телдән һәм язма формада аралашу өчен, төрле мәгълүмати чараларның мөмкинлекләреннән киңрәк файдалана белергә дә өйрәнәләр. Башлангыч сыйныфларны тәмамлаганда, укучылар телдән һәм язма сөйләмнең дөреслеге кешенең гомуми культурасы дәрәҗәсен билгеләвен дә аңлыйлар. Алар туган телдәге башлангыч орфоэпик, лексик һәм грамматик төшенчәләрне, сөйләм әдәбе кагыйдәләрен үзләштерәләр.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
- фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
- иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
- объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
- төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
- тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
- уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
- эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
- уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
- билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
- укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
- дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
- дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
- әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
- әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
- аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
- парларда һәм күмәк эшли белү;
- мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
- әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре:
- укучы үз халкын, туган ягын һәм туган илен ярата;
- гаиләдәге һәм җәмгыятьтәге кыйммәтләрне хөрмәт итә, аларны кабул итә;
- тирә – якны актив рәвештә танып белергә омтыла;
- белем алу өчен кирәкле һәм файдалы булган эш формаларын үзләштерә;
- гаилә һәм җәмгыять алдындагы бурычларын аңлый, үзенең кылган гамәлләре өчен җавап бирергә сәләтле булуын күрсәтә;
- тирә – яктагыларга игътибарлы һәм ихтирамлы, аларны тыңлый һәм аларга үз фикерен яки мөнәсәбәтен белдерә ала;
- үзенең һәм тирә-юньдәгеләрнең сәламәт яшәү рәвеше кагыйдәләрен үтәвенә булышлык.
Предмет укытуның кыйммәте.
Укыту – тәрбия барышында татар теле предметының кыйммәтләре:
- татар теленә предмет буларак төшенү;
- татар теленә өйрәтү процессы бала өчен “башка дөньяга тәрәзә ачу” булырлык һәм шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак аңлавына ярдәм итү.
Программаның эчтәлеге
№ Тема Сәгать саны Лексика Грамматика
1. Белем бәйрәме. Яңа уку елы котлы булсын! 17 белем бәйрәме, яңа уку елы,башлана, килешә, дәрес, дәреслек, кирәк, түгел, аваз, хәреф, куян, он, камыр, көймә, күмәч, йорт, орлык, озын, кушарга, алырга, бүлергә, мисал, мәсьәлә, тәртип, һәрвакыт, сүндерә, язу өстәле, тырыш, ялкау, игътибар, язма эш, контроль эш, мәсьәлә, чишә, хатасыз бугай, дөрес чиште, дөрес чишмәде, кәефсез, бугай, үкенде, гаеп, сабый, дәрес, әзерли, тышка чакыра, күңел ач, Татарстандагы шәһәр исемнәре, яңгырады, шалтырады Татар теле дәресе төзелмәсе. - мы / - ме сорау кисәкчәләре, “сан + исем” төзелмәсе. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Транскрипция билгеләре. О, ы, э хәрефләренең сүзнең беренче иҗегендә генә язылуы; ң хәрефенең сүз уртасында яки ахырында гына килүе. Ничә? соравы. Микъдар, тәртип, җыю саннары. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре. Татар теленнән төзелмәсе. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Эшләргә кирәк төзелмәсе.
2. Туган як табигате. 21 табигать, ел фасылы билгеләре, вакыт, көз, туңды, суынды, саргая, яңгыр, көньяк, төньяк, эссе, буран, һава торышы, явымсыз, болытлы, кузгалак, сәламәтлек, дару үләннәре, дару, бака яфрагы, әрем, кошлар, кыска, аккош, карга , күгәрчен, песнәк, тукран, кышлый, җылы якка китә, җим, җитез, сандугач, тургай, күке, акчарлак, хәрәкәтчән, туклана, ашата, эчертә, ашыйсы килә, тәрәзә, чукый башлады, шатланды, күз ачып йомганчы, бара, кайта, өстендә, астында, канаты өшеде, томшык, борын, авырта, җим, сөт, эремчек, тары, су коена, өйрәнде, оча башлады, юкка чыкты, сәламәт, җилкә, шартлата, шаяра, курка, кошчыгым, тутый кош, кибет, ярдәм итә, ишегалдында, эскәмия, кайвакыт, бервакыт, коткарды Хикәя фигыльнең заман формалары. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Үткән заман хикәя фигыль. Исемнәрнең төшем килеше белән төрләнеше. Нинди? соравы. Исемнәрнең иялек һәм төшем килешләре белән төрләнеше. Чөнки, шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләр. Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Инфинитив + ярата, эшли башлады төзелмәләре. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Исемнәргә аффикслар ялгану тәртибе.
3. Хайваннар дөньясында. 9 соры, җәнлек исемнәре, гомер, йокы, уяна, тау
файда, ярыш, үкенү, хурланды, ярыша, энә, тун, җәнлек, иснәгән, ышана, сер, еш, гөмбә, үлән, озынлык, юанлык, авырлык, буе Билгесез үткән хикәя фигыль. Сыйфат дәрәҗәләре. Кая? Кайда? Кайдан? сорауларына җавап бирү. Хәзерге заман хикәя фигыль.
4. Кышкы уеннар. 9 иң, бик, кыскара, каплый, туңа, су туңа, кар тәгәрәтә, зурая, күмер, таяк, шатлана, былтыр, быел, кичә, бүген, йокларга ятам, йокыдан торам, соры, киез итек, ошый, сала, авырта, тимераяк, таяк сузды, камыш, сизми калды, тотынды, кешене характерлаучы сыйфатлар, көлеп тора, тыңламый, шугалак, үкенә, я, әлбәттә, ә, түгел Сыйфатның артыклык дәрәҗәсе. Сорау алмашлыкларында басым. Билгесез үткән заман хикәя фигыль. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Кушма сүзләр.
5. Минем дусларым. 14 дустым, дуслаштык, ишегалды, түгәрәк, җитәкче, заманча, җыештыра, күрше, ашарга пешерә, эшчән, батыр, ялкау, юмарт, саран, әйбер, бүләк итү, зурлар, чын дус, бакчачы, төзүче, сатучы, эшче, нефтьче, тегүче, татлы, классташлар, кебек, гел, күңелсез, хуш исле, бергә, кебек, бик, соң, гел, башмак, кадерле, бәхет, шыгырдавыклы, җибәрде, беркем, идән, түшәм, кадәр, ачыла, йомыла, кочаклады, сөенә, эзли, шыгырдый, шакый, һаман, кемдер, нәрсәдер, нидер, чыга, керә Исемнең зат – сан белән төрләнеше. Спорт түгәрәге төзелмәсе. Чөнки теркәгече. Сүз ясагыч кушымчалар: - чы / - че. Ашыйсы килә төзелмәсе. Уйный башлады төзелмәсе. Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. Өйдән мәктәпкә кадәр, Оляның дусты төзелмәләре. Сүзләрнең синоним парлары.
6. Дүрт аяклы дусларыбыз. 12 йомшак, кечкенә, ярата, йөгерә, хуҗа, тәпи, маңгай, ашата, сагына, тап, шаян, арт аяк, аума, юләр, маэмай, кат, йорт, төзи, күчеп килде, яңгырлы, гел, туңган, тамагы туйды, монда, тегендә, яр буе, су буе, койрык, кача, коткара, йөзә, бата, кача, басма, егылып төшә, кычкыра Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Уйныйсы килә төзелмәсе. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. Исемнәрдә – сыз / – сез аффикслары. Хәзерге, үткән заман хикәя фигыль. Буе сүзенең Ю. к., Ч. к., У. в. килешләрендә төрләнүе. Йөгерә башлый төзелмәсе.
7. Яз килә. Язгы бәйрәмнәр. 10 күңелле, тамчы, кош, озын, кыска, ярма, күкәй, шикәр, су буе, карга боткасы, алан, тоз, пешерә, үсеп җиткән, җыештыра, тегә, онык, картайган, булыша ала, күрсәтә, ярдәм итә, саран, тырыс, рәтли, татар исемнәре, яулык, сатып ала, кешене характерлаучы сыйфатлар Чөнки теркәгечен җөмләдә куллану. Хикәя фигыльнең заман белән төрләнеше. Билгесез үткән заман хикәя фигыль. Бирегезче, бирегез әле, бирегез зинһар формалары. Кушма саннар.
8. Минем Ватаным. 4 Ватан, туган як, туган ил, дәүләт теле, сурәтләнгән, тату, милләт, төс, ил, дәүләт, дәүләт гербы, дәүләт флагы, дәүләт гимны, дәүләт теле, башкала, алтын ай, мәчет, манара, истәлекле, Казан кремле, шәһәр, яшьләр, ерак, якын Шәһәр исемнәренең Ю. к., Ч. к., У. – в. к.
9. Чәчәкле җәй, ямьле җәй. 6 Сабантуй, салават күпере, җиләк пешә, көннәр озын, төннәр кыска, урман, эндәшә, уңган, усак, каен, чиләк, җиләк җыя, ерак, җиләк – җимеш исемнәре, чүп утый, су сибә, миләш, татар халык ашлары исемнәре, татарча, русча өйрәнәм Барлыгы: 102 сәгать. Программаның тематик эчтәлеге
4 нче б сыйныфы ( 102 сәг.)
№ п/п Предмет буенча билгеләнгән тематик эчтәлек, якынча сәгатьләр саны Тема буенча предмет нәтиҗәсе, коммуникатив максат,
1. Белем бәйрәме. Яңа уку елы башлана. ( 17 сәгать)
Яңа уку елы башлана. Уку – язу әсбаплары. Яңа уку елына әзерлек. Минем эш урыным. Без дәрестә. Без контроль эш эшлибез. Беренче сентябрь көне ничек узуы турында сөйли белү. 1 нче сентябрь бәйрәме белән котлый белү. Яңа уку елына нинди уку-язу әсбапларын алу турында, уку – язу әсбапларының барлыгы, юклыгы турында әйтә белү. Татар теленең хәреф – аваз системасын сөйли белү. Дәрес әзерли торган эш урыны турында сөйли белү. Фикереңне дәлилли белү. Нинди предметтан контроль эш икәнен, дөрес эшләгәнне, эшләмәгәнне әйтә белү. Урамга чакыра, чыкмау сәбәбен аңлата белү.
2. Туган як табигате. ( 21 сәгать)
Нәрсә ул табигать? Һава торышы. Дару үләннәре. Кошлар – безнең дусларыбыз. Минем канатлы дустым. Нәрсә ул табигать соравына җавап бирү. Ел фасыллары билгеләрен, айларын, һава торышын әйтә белү. Дару үләннәре исемнәрен, аларның кирәклеген әйтә белү. Кош исемнәрен, бездә кышлаучы, җылы якка китүче кошларны сорый, әйтә белү. Кошларга ничек булышуың турында сөйли белү. Кошлар турында кыскача мәгълүмат бирә белү.
3. Хайваннар дөньясында. ( 9 сәгать)
Йорт һәм кыргый хайваннар. Кыргый хайваннар турында кыскача мәгълүмат. Йорт, кыргый хайваннарның исемнәрен атый, аларны сурәтли белү. Укылган текстлар буенча кыргый хайваннар турында кыскача мәгълүмат бирә белү.
4. Кышкы уеннар. ( 9 сәг.)
Кышкы табигать. Кышкы уеннар. Кар бабай ясау. Яңа ел бәйрәменә барабыз.
Кышкы табигать турында сөйли белү. Кышкы уеннар турында сөйләшү. Дустыңны уенга чакыра белү, чыкмауның сәбәбен әйтә белү. Кар бабай ясауны сөйли белү. Дустыңны кар бабай ясарга чакыра белү. Яңа ел бәйрәменең кайчан башланганын, бәйрәмдә нишләгәнне әйтә белү. Гаиләдә бәйрәмне ничек каршылауны, нәрсәләр пешергәнне сөйли белү.
5. Минем дусларым. ( 14 сәгать)
Минем дустым. Дуслар арасындагы мөнәсәбәтләр. Чын дуслык. Дустың турында сөйли белү. Дус белән бергә нинди эшләр эшләү турында сөйләшү. Чын дус нинди булуын әйтә, раслый белү. Дустыңа бүләк алуны, аның нинди икәнен әйтә белү.
6. Дүрт аяклы дусларыбыз. ( 12 сәгать)
Дүрт аяклы дусларыбызның кыяфәтләре, гадәтләре. Дүрт аяклы дусларыбызга карата мөнәсәбәт. Дүрт аяклы дусларыбызның кыяфәтләре, гадәтләре турында сөйли белү. Дүрт аяклы дусларыбызга карата үз мөнәсәбәтеңне белдерә белү. Дүрт аяклы дусларны карау, ашату, алар белән бергә уйнау турында сөйли белү.
7. Яз килә. Язгы бәйрәмнәр. ( 10 сәгать)
Язгы табигать. 8 Март – әниләр бәйрәме. Мин әнигә булышам. Карга боткасы. Язгы табигать турында сөйләшү, язның ни өчен ошаганын, ошамаганын әйтә белү. 8 нче март бәйрәме белән котлау яза, ничек котлаганыңны әйтә белү. Өй хезмәте турында сөйләшә, әти-әниләргә ярдәм итү турында сорый, әйтә белү. Өй хезмәтенә катнашуга карап, геройларга бәя бирү. Карга боткасы турында сөйли белү.
8. Минем Ватаным. Минем туган илем. ( 4 сәгать)
Татарстанның дәүләт символлары. Татарстанда яшәүче милләтләр. Без Казанга барабыз. Татарстан шәһәрләре. Татарстанның символларын әйтә, сөйли белү. Татрстанда яшәгән милләтләрнең исемнәрен әйтә белү. Казанга баруың, анда нәрсәләр күрүең, Казанның нинди шәһәр булуы турында сөйли белү. Казанда Кол Шәриф мәчете, Сөембикә манарасы барлыгын әйтә белү. Россия, Татарстан шәһәрләрен атый, аларны сөйләмдә куллана белү.
9. Чәчәкле җәй, ямьле җәй. ( 6 сәгать)
Җәйге табигать. Җәйге ял. Җиләккә бару. Җәйге табигать турында хикәяләп сөйли белү. Җәй көне кая барганыңны әйтә белү. Урманга, җиләккә бару турында сөйләшә белү.
Рус телендә сөйләшүче балаларның татар теленнән белем һәм күнекмәләрен телдән һәм язмача тикшерү эшләренең күләме һәм күнекмәләрен тикшерү төрләре
Эш төрләре Тыңлап аңлау Диалогик сөйләм Монологик сөйләм Һәр тема буенча аралаша белү күнекмәләрен ситуатив күнегүләр аша тикшерү Уку (сүз саны) Язу: 1. Күчереп язу (җөмлә саны)
2. Сүзлек диктанты (сүз саны)
3. Диктант (сүз саны)
4. Изложение (сүз саны)
5. Сочинение (өйрәнү характерында) (җөмлә саны)
Сыйныф
IV 0,3 – 0,5 минут 6 реплика 7 фраза 4 45 – 55 сүз 5 – 6 җөмлә
8 – 9 сүз
35 – 40 сүз
–
5 – 6 җөмлә
Рус телендә сөйләшүче балаларның татар теленнән белем һәм күнекмәләрен тикшерү төрләре.
Башлангыч сыйныфлар
№ Эш төрләре Сыйныфлар
I II III IV
1. Тыңлап аңлау Сүзләр, сүзтезмәләр 0,1 – 0,2 минут 0,2 – 0,4 минут 0,3 – 0,5 минут
2. Диалогик сөйләм 3 реплика 4 реплика 5 реплика 6 реплика
3. Монологик сөйләм 4 фраза 5 фраза 6 фраза 7 фраза
4. Һәр тема буенча аралаша белү күнекмәләрен ситуатив күнегүләр аша тикшерү 2 2 3 4
5. Уку: 15 – 25 сүз 25 – 35 сүз 35 – 45 сүз 45 – 55 сүз
6. Язу: күчереп язу (гади җөмлә) 1 – 2 җөмлә 3 – 4 җөмлә 4 – 5 җөмлә 5 – 6 җөмлә
сүзлек диктанты 5 – 6 сүз 7 – 8 сүз 8 – 9 сүз
Сочинение (өйрәнү характерында) 4 – 5 җөмлә 5 – 6 җөмлә
Контроль күчереп язуны бәяләү
Пөхтә, төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә «5»ле куела.
Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1—3 төзәтүе яки 1—2 орфографик хатасы булган эшкә «4»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4—5 төзәтүе яки 3—5 орфографик хатасы булган эшкә «3»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә «2»ле куела.
Диктантны бәяләү
Пөхтә һәм төгәл язылган, 1 орфографик хаталы диктантка «5»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылган, 2—3 орфографик хаталы диктантка «4»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4—6 орфографик хаталы диктантка «3»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 7 яки артыграк орфографик хаталы диктантка «2»ле куела.
Язма сөйләмне бәяләү
2—4 нче сыйныфларда укучыларның язма сөйләм күнекмәләрен үстерү өчен, өйрәтү характерындагы изложениеләр һәм сочинениеләр яздырыла. Аларны бәяләгәндә, эшнең эчтәлеге ягыннан тулы һәм эзлекле язылуы, грамоталы булуы исәпкә алына. Башлангыч сыйныфларда изложение һәм сочинениеләр өчен бер билге куела.Эзлекле язылган, 1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела.
Эзлекле язылган, ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән, 2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела.
Эзлекле язылмаган, 4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела.
Эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела.
Татар теленнән язма эшләр һәм аларны бәяләү критериясе
Сүзлек диктанты күләме – 8 – 9сүз
Бәяләү
Билге Рус телле балалар
“5” Хатасыз, пөхтә
“4” 1 – 2 хата
“3” 3 – 5 хата, 4 – 5 төзәтү
“2” 6 һәм күбрәк хата
Контроль диктант күләме – ел башы 35 сүз, ел ахыры – 40 сүз.
Бәяләү
Билге Рус телле балалар
“5” 0/0, 1/0, 0/1
“4” 2/2, 3/2, 2/3
“3” 4/4, 3/6
“2” 6/5, 5/8
Сочинениене бәяләү
Билге Рус телле балалар
“5” Эзлекле язылган һәм эчтәлек тулысынча ачылган; 1 орфографик, 1 пунктуацион яки 2 грамматик хата.
“4” Тема эзлекле язылган, ләкин 2 – 3 эчтәлек ялгышы, 2 – 3 орфографик, 2 – 3 пунктуацион хата.
“3” Тема өлешчә эзлекле язылган; эчтәлек тулысынча ачылмаган; 4 – 5 орфографик, 4 – 5 пунктуацион хата.
“2” Тема эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган; 6 дан артык орфографик, 6 дан артык пунктуацион һәм грамматик хата.
Предмет буенча белем дәрәҗәсенә таләпләр
Тыңлап аңлау
- укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;
- тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру;
- сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер – берсеннән ишетеп аера белү;
- сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү;
- ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү
Диалогик сөйләм:
- өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү;
- программада күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына жавап бирү һәм сораулар куя белү;
- дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү, программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу.
Монологик сөйләм:
- җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;
- тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча, өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып, хикәя төзү;
- укыган хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү;
- үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә мәгълүмат бирә белү.
Уку- татар алфавитындагы хәрефләрне таный белү;
- хәреф – аваз системасын аера, татар теленә хас булган авазларны дөрес әйтеп укый белү;
- дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән укый белү;
- тексттагы тыныш билгеләренә карап, тиешле пауза һәм интонацияләрне үтәү, өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре белән уку;
- укыган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълүматны аерып ала белү;
- кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү;
- укыганд,а сүзлекләр куллана белү.
Язу
- татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү;
- дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру;
- бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;
- конверт һәм дәфтәр тышына яза белү;
- программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру.
Универсаль уку гамәлләренә таләпләр
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
- фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп – нәтиҗә бәйләнешләрен таба, фикерли белә;
- иҗади һәм эзләнү төрендәге проблеманы билгели, аны чишү өчен алгоритм булдыра;
- объектларны чагыштыра, классификацияләү өчен уртак билгеләрне таба;
- төп мәгълүматны аерып ала, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белә;
- укыганны анализлый белә;
- рәсемнәр, иллюстраияләр ярдәмендә сорауларга җавап таба белә;
- тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллана.
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
- уку бурычларын куя белә;
- үз фикерен төгәл җиткерә;
- дөрестән дөрес түгелне аера белә;
- эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белә;
- уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белә;
- билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белә;
- укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый һәм, кирәк булганда, төзәтмәләр кертә белә;
- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек сыйфатларга ия булуга ирешә.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
- башкаларның сөйләмен ишетә, тыңлый һәм аралаша белә;
- әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү;
- үз фикеренә ышандыра белә;
- башкаларга аңлаешлы сөйләм төзи;
- парлап һәм төркемдә эшли белә;
- мәгълүматны туплау өчен, күмәк эшчәнлектә катнаша.
Шәхси универсаль уку гамәлләре:
- туган ягын, туган илен, үз халкын ярата һәм ихтирам тә белә;
- татар теленә хөрмәт белән карый;
- гаиләдәге һәм җәмгыятьтәге кыйммәтләрне хөрмәт итә, аларны кабул итә;
- тирә – якны актив рәвештә танып белергә омтыла;
- белем алу өчен кирәкле һәм файдалы булган эш формаларын үзләштерә;
- гаилә һәм җәмгыять алдындагы бурычларын аңлый, үзенең кылган гамәлләре өчен җавап бирергә сәләтле булуын күрсәтә;
- тирә – яктагыларга игътибарлы һәм ихтирамлы, аларны тыңлый һәм аларга үз фикерен яки мөнәсәбәтен белдерә ала;
- үзенең һәм тирә-юньдәгеләрнең сәламәт яшәү рәвеше кагыйдәләрен үтәвенә булышлык итә.
Грамматик минимум
4 нче сыйныф
1. Исемнәрнең килеш белән төрләнешен сөйләмдә куллануны камилләштерү.
2. Тартымлы исемнәрнең күплек санда төрләнеше белән таныштыру.
3. Кушма, парлы исемнәрнең мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
4. Чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендәге сыйфатларның мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
5. Вакыт рәвешләре (бүген, иртәгә, кичә, иртән) белән таныштыру.
6. Монда, анда рәвешләрен сөйләмдә куллану.
7. Тамыр, кушма, тезмә саннар белән таныштыру.
8. Мин, син зат алмашлыкларының иялек, юнәлеш, урын-вакыт килешләрендә сөйләмдә кулланышы.
9. Кемдер, нәрсәдер алмашлыклары белән таныштыру.
10. Билгесез үткән заман хикәя фигыльне барлыкта 3 затта сөйләмдә куллану.
11. Ашыйсы килә, эчәсе килә формалары белән таныштыру.
12. Кебек бәйлеген сөйләмдә куллану.
13. Кадәр, соң – бәйлекләре белән таныштыру.
14. Ян бәйлек сүзен юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килешендә куллану.
15. Уйнарга яратам, уйный башлады – төзелмәләре белән таныштыру.
Орфоэпик һәм орфографик минимум.
1. Сүз басымы. Аны дөрес куя белүгә ирешү, рус сүзләре белән чагыштырып күрсәтү. Басымлы иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес уку һәм матур язу күнекмәләре булдыру.
2. Басымның үзенчәлекле очракларын белү.
3. Сингармонизм законының асылын гамәли үзләштерү.
4. Жөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язу күнекмәләрен гомумиләштерү.
Мәгълүмат һәм белем бирү чыганаклары
Укыту методик комплекты (УМК)
Укытучы өчен методик әдәбият Укучылар өчен әдәбият
1. Программалар: Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теле һәм әдәбиятыннан үрнәк программалар (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). 1 – 11 сыйныфлар / [басма өчен Ч. М. Харисова, К. С. Фәтхуллова, З. Н. Хәбибуллина җаваплы]. – Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2011. – 239 бит.
Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы (1 – 11 нче сыйныфлар). Төзүче – авторлар: Р.З. Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева – Казан. 2014.
2. Дәреслек: Күңелле татар теле. Р. З. Хәйдәрова, Г. М. Әхмәтҗанова, Л. Ә. Гыйниятуллина. Татар теле. 4 нче сыйныф. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен) Ике кисәктә. 1 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 150 бит. 2 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 128 бит.
3. Р. З. Хәйдәрова, Л. Ә. Гыйниятуллина. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмаларында татар теле укыту. 4 нче сыйныф: Укытучылар өчен методик кулланма. – Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 56 бит.
4. Л. Ә. Гыйниятуллина, Р. З. Хәйдәрова . Татар теленнән эш дәфтәре. Башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең рус телендә сөйләшүче 4 нче сыйныф укучылары өчен. – Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 68 бит.
5. Р. З. Хәйдәрова, Г. М. Әхмәтҗанова. Гомуми белем бирү оешмаларында рус телле балаларның татар теленнән белемнәрен контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы. Укытучылар өчен методик кулланма. Яр Чаллы, 2014.
6. 2014/2015 нче уку елында татар телен укыту үзенчәлекләре: методик тәкъдимнәр/ төзүче Д. Ш. Гыйльманов. – Казан: Татарстан Республикасы Мәгарифне үстерү институты, 2014. – 52 бит. 1. Вагыйзов С. Г., Вәлитова Р. Г. Башлангыч мәктәптә татар телен укыту методикасы. – Казан: Мәгариф, 2001. – 344 бит.
2. Харисов Ф. Ф. Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни – методик нигезләре. - Казан: Мәгариф, 2002. –367 бит.
3. Нуриев Г. С., Кашапова М. Ф. Сөйли белгән морадына ирешкән: укыту-методик ярдәмлек. – Казан: ТДГПУ, 2010. – 204 бит.
4. Р. З. Хәйдәрова, Л. Ә. Гыйниятуллина. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмаларында татар теле укыту. 4 нче сыйныф: Укытучылар өчен методик кулланма. – Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 56 бит.
5. Харисов Ф. Ф. Татар телен чит тел буларак өйрәтүнең фәнни – методик нигезләре. - Казан: Мәгариф, 2002. –367 бит.
6. Нуриев Г. С., Кашапова М. Ф. Сөйли белгән морадына ирешкән: укыту-методик ярдәмлек. – Казан: ТДГПУ, 2010. – 204 бит.
7. Р. З. Хайдарова “Сборник ситуативных упражнений по татарскому языку для русскоязычных учащихся”. Набережные Челны, 2012.
8. Газизова А.Н. Башлангыч сыйныфлар өчен диктантлар җыентыгы/ А.Н.Газизова. – Казан: Яңалиф, 2007.
9. “Фән һәм мәктәп”, “Мәгариф”, “Мәйдан”, “Сөембикә” журналлары, “Мәгърифәт”, “Ачык дәрес” газеталары.
10. Электрон чыганаклар:
www.tatarmultfilm.ru.
http://edu.tatar..ruhttp://kitap.net.ruhttp://www.openclass.ruhttp://tatar.com.ruhttp://edu.tatar..ruhttp://www.mon.gov.ruhttp://belem.ruhttp://www.belem.ruhttp://mon.tatarstan.ru/ana_tele.htm1. Күңелле татар теле. Р. З. Хәйдәрова, Г. М. Әхмәтҗанова, Л. Ә. Гыйниятуллина. Татар теле. 4 нче сыйныф. Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү оешмалары өчен дәреслек (татар телен өйрәнүче укучылар өчен) Ике кисәктә. 1 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 150 бит. 2 нче кисәк. Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 128 бит.
2. Л.Ә.Гыйниятуллина, Р. З. Хәйдәрова . Татар теленнән эш дәфтәре. Башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең рус телендә сөйләшүче 4 нче сыйныф укучылары өчен. – Казан. “Татармультфильм” нәшрияты, 2014. – 68 бит.
3. Ф. С. Сафиуллина “Базовый татарско – русский и русско – татарский словарь для школьников” – Казань, ТаРИХ, 2007.
№ п/п Дәрес темасы. Сәг. са-ны. Дәрес тибы. Төп эчтәлек Планлаштырылган нәтиҗәләр Сүзләр
Үткәрү вакыты
предмет нәтиҗәләре шәхескә кагылыш-лы нәтиҗәләр метапредмет нәтиҗәләре План буенча Фактта
I. Тема: “Белем бәйрәме”. “Яңа уку елы котлы булсын!”. ( 17 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү; укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлау, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
аңлап уку; тиешле мәгълүматны сайлап алу, төп мәгълүматны аеру; фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.
1. Белем бәйрәме. Яңа уку елы котлы булсын! 1 ЛКК Беренче сентябрь – белем бәйрәме белән котлый белү. Бер – береңә комплиментлар әйтә белү. Тартым кушымчаларында к-г, б-п чиратла-шуы. Сүзләрдә чиратлашуны куллана белү.
Регулятив универсаль уку гамәлләре: эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү, укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: аңлап уку, тиешле мәгълүматны сайлап алу; төп мәгълүматны аеру; фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эшчәнлек процессында контроль һәм бәя бирү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: яхшы укучы образын кабул итү. Уку теләге булдыру, мәктәп һәм уку эшчәнлеге турында уңай күзаллау булдыру. белем бәйрәме яңа уку елы
башлана
килешә 02. 09 2. Уку – язу әсбаплары. 1 ЛКК Уку – язу әсбапларының исемен сорый, үзеңә ала, иптәшеңә бирә белү. Уку – язу әсбапла-рының дөрес язылышы. Уку – язу әсбапларының исемнәрен җөмләдә куллана белү. дәрес
дәреслек
кирәк
түгел
03. 09 3. - мы / - ме сорау кисәкчәсе. 1 ГКК -мы/- ме сорау кисәкчәләрен үзләште-рү. Тиешле кушымча-лар ялгап сорауларга җавап бирү. 04. 09 4. “Сан + исем” төзелмәсе. 1 ГКФ Сан + исем конструкциясен дөрес куллану. Лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмә-ләрен ныгыту. Сүзтезмә-ләр төзи белү. 09. 09 5.
Исемнәр-нең тартым белән төрләнеше. 1 ГКК Яңа уку елына нинди уку – язу әсбапларын алу турында, уку – язу әсбапларының барлыгын, юклыгын әйтә белү. Исемнәр-нең тартым белән төрләне-ше турында төшенчә бирү. Тартымлы исемнәрне сөйләмдә куллана белү. 10. 09 6.
Татар алфавиты. 1 ГКК Татар теленең хәреф – аваз системасын сөйли белү. Татар алфави-тында сузык һәм тартык авазлар-ның бирелеше. Хәреф-аваз система-сына анализ ясый белү Татар теленең үзенчәлек-ле авазларын аера белү (къ, гъ, җ, ң, һ, ч, һәмзә авазлары). аваз
хәреф
куян
он
камыр
көймә
күмәч
11. 09 7. О, ы, э хәрефләре-нең дөрес әйтелеше, язылышы. 1 ГКК О, ы, э хәрефләренең дөрес әйтелешен, язылышын үзләштерү. Татар теленең хәреф – аваз системасын сөйли белү. О, ы, э хәрефлә-ренең ике авазга билге булып йөрүе. Алынма сүзләрнең сөйләмдә дөрес әйтелеше О, ы, э хәрефлә-ренең дөрес язылы-шын үзләште-рү. Киң әйтелешле, тар әйтелешле о, ы, э авазларын аера белү,
О, ы, э хәрефләре кергән сүзләрне дөрес яза белү. йорт
орлык
озын 16. 09 8. Кереш контроль эш (тест). 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Алдагы сыйныфта үтелгән грамма-тик материалны искә төшерү. Үтелгән кагыйдәләрне куллана белү. 17. 09 9. Хаталар өстендә эш. 1 – 10 га кадәр һәм дистә саннары. Сан төркемчәләре. 1 ГКК Тәртип саннарын куллана белү. Үзең турында сөйли белү. Сан һәм аның төркемчәләре турында төшенчә бирү. Сан төркемчәләрен сөйләмдә дөрес куллану.
кушарга
алырга
бүлергә
мисал
мәсьәлә 18. 09 10. “Эш урыны” хикәясендә лексик – грамматик материал. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре. 1 ГКК Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре белән җөмләләр төзү. Фикереңне дәлилли белү (шуңа күрә, чөнки). Чөнки, шуңа күрә теркәгеч-ләрен кушма җөмләдә куллану. Кушма җөмләләр төзи белү.
тәртип
һәрвакыт
сүндерә
язу өстәле
тырыш
ялкау
игътибар 23. 09 11. Без дәрестә. 1 ЛКФ Нинди предметтан контроль эш икәнен, дөрес эшләгәнне, эшләмәгәнне әйтә белү. Сәгать ничә? Сәгать ничәдә? сорауларына җавап бирә белү. Лексик – грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. язма эш
контроль эш
мәсьәлә
чишә
хатасыз бугай 25. 09 12. “Контроль эш” хикәясендә лексик – грамматик материал. 1 ГКК 30 .09 13. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 1 ЛГКК Сәнгатьле уку. Геройларны характерлый белү. Геройларны характер-лый белү. Кушма җөмләләр төзи белү. дөрес чиште
дөрес чишмәде
кәефсез
бугай
үкенде
гаеп 01. 10 14. Без хикәя язабыз. Эшләргә кирәк төзелмәсе. 1 ЛГКК Яңа хикәя язу, аны сөйли белү. Хикәя төзү күнекмә-ләрен камилләштерү. Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзү. Характерны бәяләүче лексика 02. 10 15. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 1 ЛГКК Сәнгатьле уку. Урамга чакыра, чыкмау сәбәбен аңлата белү. Геройларны характерлый белү. Геройларны характер-лый белү. Җөмләләр-не дөрес төзи белү. сабый
дәрес
әзерли
тышка чакыра
күңел ач 07. 10 16. “Белем бәйрәме” (“Яңа уку елы котлы булсын!”) темасын кабатлау. 1 ЛГКК Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. Татарстандагы шәһәр исемнәре
яңгырады
шалтырады 08. 10 17. Контроль эш (тест). Тема: “Белем бәйрәме” (“Яңа уку елы котлы булсын!”). 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. 09. 10 II. Тема: “Туган як табигате”. ( 21 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
уку максатын мөстәкыйль билгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау; фикерләрне логик чылбырга салу.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру; әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү.
18. Хаталар өстендә эш. Нәрсә ул табигать? 1 ЛКК Ел фасыллары билгеләре.
Язма эшләргә анализ ясау, хаталар өстендә эшләү.
Үрнәк буенча аңлап эшли белү. Җөмләдә дөрес куллана белү. Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү, эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү, билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү, уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатын мөстәкыйль билгеләү, тиешле мәгълүматны табу, билгеләү, сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу, мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау, төшенчәгә якын килү өчен нәтиҗә ясау, фикерләрне логик чылбырга салу.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аралашу күнекмәләрен формалаштыру, әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү, коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: Туган як табигатенә мәхәббәт һәм сак караш тәрбияләү. табигать
ел фасылы билгеләре
вакыт
көз
туңды
суынды
саргая 14. 10 19. Габдулла Тукай. “Елның дүрт фасылы”. 1 ГКК Грамма-тик кагыйдә-ләрне кабатлау. Юклык формалы фигыльләрне җөмләдә куллану.
15. 10 20. Һава торышы. “Көз” темасы лексикасы. 1 ЛКФ Һава торышын әйтә белү. яңгыр
көньяк
төньяк
эссе
буран
һава торышы
явымсыз
болытлы 16. 10 21. Үткән заман хикәя фигыль. 1 Диалогик, монологик сөйләм. Үткән заман хикәя фигыль-нең юклык формасын белдерү чарала-рын кабатлау. Юклык формалы фигыльләрне җөмләдә куллану. 21. 10 22. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. 1 ГКК Кая? Кайда? Кайдан? сорауларына җавап бирә белү. Кая? Кайда? Кайдан? сораула-рының җөмләдә кулланы-лышы. Тиешле кушымча-лар ялгап сорауларга җавап бирү. кузгалак
сәламәтлек
дару үләннәре
дару
бака яфрагы
әрем 22. 10 23. Дару үләннәре. Үткән заман хикәя фигыль. 1 ЛКК Дару үләннәре исемнәрен, аларның кирәклеген әйтә белү. Дару үләннәре исемнә-рен, аларның кирәкле-ген әйтә белү. Дару үләннәре исемнәрен дөрес итеп яза белү.
23. 10 24. Мин даруханәгә барам. Исемнәр-нең төшем килеше белән төрләнеше. 1 ГКК Төшем килешен-дәге исемнәр-не сөйләмдә ныгыту. Үрнәк буенча аңлап эшли белү. 28. 10 25. Контроль эш (тест). Тема: “Туган як табигате”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Өйрәнел-гән лексик – грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллана белү.
29. 10 26. Хаталар өстендә эш. Көзге табигать. 1 ЛГКК Кабатлау. Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. Үткән дәрес лексикасы 30. 10 27. Кошлар безнең дуслары-быз. 1 ЛГКК Кош исемнәрен, бездә кышлаучы, җылы якка китүче кошларны сорый, әйтә белү. Бездә кышлау-чы һәм җылы якларга китүче кошларны танып белү. Кош исемнәрен истә калдыру, алар белән җөмләләр төзү. кошлар
кыска
аккош
карга
күгәрчен
песнәк
тукран
кышлый
җылы якка китә 11. 11 28. Очты – очты уены. 1 Диалогик, монологик сөйләм. 12. 11 29. Канатлы дуслар. Алар ниндиләр? 1 ЛКК Кошлар турында сөйли белү. Кош исемнәре белән тиешле сыйфат-ларны куллану күнекмә-ләрен камилләштерү. Төзелмәләрне сөйләмдә,
җөмләләр-дә дөрес куллана белү. җим
җитез
сандугач
тургай
күке
акчарлак
хәрәкәтчән
туклана 13. 11 30. Гасыйм Лотфиның “Песнәк белән Әнисә” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛКФ Хикәяне сәнгатьле укый белү. Хикәягә план төзи, план буенча сөйли белү. Хикәя төзү күнекмә-ләрен камилләштерү. Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзү. ашата
эчертә
ашыйсы килә
тәрәзә
чукый башлады
шатланды
күз ачып йомганчы 18. 11 31. Гасыйм Лотфиның “Песнәк белән Әнисә” хикәясендәге лексик – грамматик материал-ны ныгыту. 1 ЛГКК Лексик – грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. 19. 11 32. Хәзерге һәм үткән заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 1 ГКК Сөйләмдә куллана белү. Фигыль-нең заман белән төрләне-шен ныгыту.
Фигыльнең заман формала-рын сөйләмдә куллана белү. бара
кайта 20. 11 33. Җәвад Тәрҗема-новның “Чирик” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛКК Хикәяне сәнгатьле укый, сөйли белү. Бәйлек сүзләрне җөмләдә куллану күнекмә-ләре форма-лаштыру. Бәйлек сүзләр кулланып, сүзтезмә-ләр һәм җөмләләр төзү. өстендә
астында
канаты өшеде
томшык
борын
авырта
җим
сөт
эремчек
тары 25. 11 34. Инфинитив + ярата төзелмәсе. 1 ЛГКК Хикәяне сәнгатьле укый, сөйли белү. Нәрсә эшләргә яратканыңны әйтә белү. Инфини-тив + ярата төзелмә-сен үзләште-рү. Җөмләдә дөрес куллана белү. су коена
өйрәнде
оча башлады
юкка чыкты
сәламәт
җилкә
шартлата
шаяра
курка 26. 11 35. Исемнәр-нең тартым белән төрләнеше. 1 ГКК К, п – хәрефләренә беткән исемнәрнең тартым белән төрләнеше. Нәрсәң бар, нәрсәң юклыгын әйтә белү. Исемнәр-нең тартым белән төрләне-ше турында төшенчә бирү. Тартымлы исемнәрне сөйләмдә куллана белү. кошчыгым 27. 11 36. Җәвад Тәрҗема-новның “Чирик” хикәясендәге лексик – грамматик материал (II кисәк). 1 ГКК Хикәянең эчтәлеген сөйли белү. Чөнки, шуңа күрә теркәгечләрен сөйләмдә куллана белү. Чөнки, шуңа күрә теркәгеч-ләрен кушма җөмләдә куллану-ны камилләштерү. Кушма җөмләләр төзи белү. тутый кош
кибет
ярдәм итә
ишегалдын-да
эскәмия
кайвакыт
бервакыт
коткарды 02. 12 37. Җәвад Тәрҗема-новның “Чирик” хикәясендәге лексик – грамматик материал (III кисәк). 1 ЛГКК Чөнки, шуңа күрә теркәгеч-ләрен кушма җөмләдә куллану-ны камилләштерү. Кушма җөмләләр төзи белү. 03. 12 38. “Туган як табигате” темасын кабатлау. Мөстәкыйль эш. Тема: “Туган як табигате”. 1 ЛГКК Билгесез үткән заман хикәя фигыльнеңкушымчаларын кабатлау.
Фигыльләрнең зат –сан белән төрләнешен ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү.
Үткән дәрес лексикасы 04. 12 III. Тема: “Хайваннар дөньясында”. ( 9 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
Фикерне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру; тиешле мәгълүматны билгеләү; анализлау; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү
39. Хаталар өстендә эш. Йорт һәм кыргый хайваннар. 1 ЛГКК Йорт, кыргый хайваннарның исемнәрен атый, аларны сурәтли белү. Язма эшләргә анализ ясау, хаталар өстендә эшләү. Хикәя төзү күнекмә-ләрен камилләштерү. Үрнәк буенча аңлап эшли белү. Җөмләдә дөрес куллана белү. Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзү. Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлегенең нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен үти белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдырү. Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: үзеңнең белемеңне практикада куллана белү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: яхшы кеше булу теләге тудыру. соры
җәнлек исемнәре
гомер 09. 12 40. Билгесез үткән заман хикәя фигыль. 1 ГКФ “Ташбака белән куян” әкиятенең эчтәлеген сөйли белү. ... дип уйлый, ... дип әйтә – төзелмәләрен сөйләмдә куллана белү. Билгесез үткән заман хикәя фигыльне белдерү чарала-рын үзләште-рү, аларны тексттан танып белү. Билгесез үткән заман хикәя фигыльне җөмләдә куллану.
йокы
уяна
тау
файда
ярыш
үкенү
хурланды
ярыша 10. 12 41. Сыйфат дәрәҗәләре. 1 ГКФ Сыйфатларны чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендә сөйләмдә куллану. Сыйфат дәрәҗәләре турында төшенчә бирү. Сыйфатларны төрле дәрәҗәдә кулланып җөмләләр төзү. Төрле дәрәҗәдәге сыйфатлар 11. 12 42. Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. 1 ГКК Дип уйлаган төзелмәсен сөйләмдә куллану. Хикәяне сәнгатьле уку, эчтәлеген сөйли белү. Яңа ел бәйрәмендә нәрсә эшләгәнеңне әйтә белү. Актив үзләште-релгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмә-ләрен ныгыту. Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллана белү. энә
тун
җәнлек
иснәгән
ышана 16. 12 43. “Яшел энәле керпе” әкиятендә-ге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. 17. 12 44. Хәзерге заман хикәя фигыль. 1 ЛГКК Керпе турында сөйли белү. Диалогны сәхнәләштерү. Фигыль-нең заман белән төрләне-шен ныгыту.
Фигыльнең заман формала-рын сөйләмдә куллана белү. сер
еш
гөмбә
үлән
озынлык
юанлык
авырлык
буе 18. 12 45. “Керпе – табигать-нең бер сере” текстында-гы лексик – грамматик материал. 1 Диалогик, монологик сөйләм. 23. 12 46. “Хайван-нар дөньясын-да” темасын кабатлау. 1 ЛГКК Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. 24. 12 47. Контроль эш (тест). Тема: “Хайван-нар дөньясын-да”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Өйрәнел-гән лексик-грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллана белү. 25. 12 IV. Тема: “Кышкы уеннар”. ( 9 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
уку максатын мөстәкыйль билгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру, анализлау; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
коммуникатив мәсьәләгә таянып фикерне төгәл итеп җиткерү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү.
48. Хаталар өстендә эш. Сыйфат-ның артыклык дәрәҗәсе. 1 ГКК Кыш билгеләрен сөйли белү. Сыйфат-ның артыклык дәрәҗә-сен үзләште-рү. Тема буенча җөмләләр-не дөрес төзи белү. Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучының күрсәтмәләрен үти белү; укудагы уңышларга, уңышсылыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү; уку эшчәнлеген оештыра белү; ук эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: уку максатын мөстәкыйль бяилгеләү; тиешле мәгълүматны табу, билгеләү; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; мәсьәләне чишү өчен уңайлы ысул сайлау; төп һәм ярдәмчел билгеләрне аеру; анализлау, объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: башкаларны тыңлый белү, иптәшләрең фикере белән исәпләшә белү. иң
бик
кыскара
каплый
туңа 13. 01 49. Госман Бакир. “Кышкы уен” текстында-гы лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Кар бабай ясауны сөйли белү. Дустыңны уенга, кар бабай ясарга чакыра белү. Кышкы уеннар турында сөйләшү. Сорау алмаш-лыкларында басымны куя белү. Сүз тәртибен дөрес кулланып , җөмләләр төзү. су туңа
кар тәгәрәтә
зурая
күмер
таяк
шатлана 14. 01 50. Бари Рәхмәт. “Яңа ел килгәч” текстында-гы лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Яңа ел бәйрәме турында сөйләшү. Яңа лексик берәмлекләр үзләште-рү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. былтыр
быел
кичә
бүген
йокларга ятам
йокыдан торам 15. 01 51. Абдулла Алиш. “Куян кызы” әкиятендә-ге лексик – грамматик материал. 1 ЛКФ Хикәяне сәнгатьле уку, эчтәлеген сөйли белү. Кай төшең авыртканын әйтә белү. Нәрсә кигәнеңне әйтә белү. Яңа лексик берәмлекләр үзләште-рү. Җөмләдә дөрес куллана белү. соры
киез итек
ошый
сала
авырта
дәвалый
яланаяк
сөртә 20. 01 52. Абдулла Алиш. “Куян кызы” әкиятендә-ге лексик – грамматик материал. Билгесез үткән заман хикәя фигыль. 1 ЛГКК Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. 21. 01 53. “Елга буенда” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛКФ Кая? Кайда? Кайдан? сорауларына җавап бирү. Буе, буенда, буена бәйлек сүзләрен үзләште-рү. Җөмләдә дөрес куллана белү.
тимераяк
таяк сузды
камыш
сизми калды
тотынды
кешене характерлаучы сыйфатлар 22. 01 54. Җәүдәт Дәрзаман. “Камыраяк” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Дустыңны шугалакка чакыра белү. Уенга чакырмауның сәбәбен әйтә белү. Һава торышын әйтә белү. Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. көлеп тора
тыңламый
шугалак
үкенә
я
әлбәттә
ә
түгел 27. 01 55. “Кышкы уеннар” темасын кабатлау. 1 ЛГКК Актив үзләште-релгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмә-ләрен ныгыту.
Кушма сүзләр, парлы сүзләр турында төшенчә бирү. Күнекмә-ләрне гамәлдә дөрес куллану.
Кушма һәм парлы сүзләрне җөмләдә дөрес куллану. 28. 01 56. Контроль эш (тест). Тема: “Кышкы уеннар”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Актив үзләште-релгән лексик берәмлекләрне камилләштерү. Күнекмә-ләрне гамәлдә дөрес куллану. Үрнәк буенча мисаллар эшләү. 29. 01 V. Тема: “Минем дусларым”. ( 14 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
укытучы ярдәме белән максат кую һәм эшне планлаштырырга өйрәнү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру; тиешле мәгълүматны билгеләү, анализлау; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү; эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү.
57. Хаталар өстендә эш. Исемнәр-нең зат – сан белән төрләнеше. 1 ГКК Схема буенча дустың турында сөйли белү. Тартым кушымчаларын үзләште-рү. Җөмләдә дөрес куллана белү. Регулятив универсаль уку гамәлләре: укытучы ярдәме белән максат кую hәм эшне планлаштырырга өйрәнү, эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: фикерләрне логик чылбырга салу, иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру, тиешле мәгълүматны билгеләү, анализлау; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: мәктәпкә уңай мөнәсәбәтле укучы карашы формалашу. Иптәшең белән аралаша белү. дустым
дуслаштык
ишегалды 03. 02 58. “Минем дустым” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Дустыңны уенга чакыра белү. Дәрескә әзерлек турында сөйләшү. Дустың белән бергә нинди эшләр эшләү турында сөйләшү. Дустың-ны уенга чакыра белү. Дәрескә әзерлек турында сөйләшү. Җөмләдә дөрес куллана белү. түгәрәк
җитәкче
заманча
җыештыра
күрше
ашарга пешерә
эшчән 04. 02 59. “Минем дустым” хикәясендәге лексик – грамматик материал. Спорт түгәрәге төзелмәсе. 1 Диалогик, монологик сөйләм. Хикәянең эчтәлеген сөйли белү. Диалог-лар төзү, төшеп калган реплика-лар кую. Өйрәнгән грамматик структура-ларны дөрес куллану. батыр
ялкау
юмарт
саран 05. 02 60. Гомәр Бәширов. “Сылтау”. Чөнки теркәгече. 1 ЛГКК Чөнки теркәгечен җөмләдә куллану. Чөнки теркәге-чен кушма җөмләдә куллану-ны камилләштерү. Җөмләдә дөрес куллану. әйбер
бүләк итү
зурлар
чын дус 10. 02 61. Сүз ясагыч кушымча-лар: - чы / - че. 1 ГКК Әти – әниеңнең профессиясен әйтә белү. Сүз ясагыч - чы/ -че кушымчасын үзләште-рү. Яңа сүзләр ясый белү. бакчачы
төзүче
сатучы
эшче
нефтьче
тегүче 11. 02 62. Идрис Туктар. “Алма” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК “Алма” хикәясенең эчтәлеген сөйли белү. Кибеттән сатып ала белү. Чулпанның ни өчен чын дус булуын әйтә белү. “Алма” хикәясе-нең эчтәлеген сөйли белү. Кибеттән сатып ала белү. Чулпан-ның ни өчен чын дус булуын әйтә белү. Терәк сүзләр ярдәмендә текстның кыскача эчтәлеген яза белү. татлы
классташлар
кебек
гел
күңелсез
хуш исле
бергә 12. 02 63. Идрис Туктар. “Алма” хикәясендәге лексик – грамматик материал. Без хикәя язабыз. 1 Диалогик, монологик сөйләм. 17. 02 64. Дәрҗия Аппакова-ның “Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ГКК Уйный башлады төзелмәсен сөйләмдә куллану. Фигыльнең заман формаларын аера белү. Фигыль-нең заман белән төрләне-шен ныгыту. Җырлый башлады, елый башлады фигыльләрен төрләнде-рү. Фигыльнең заман формала-рын дөрес кулланып, җөмләләр төзү. кебек
бик
соң
гел 18. 02 65. Дәрҗия Аппакова-ның “Шыгырдавыклы башмаклар” хикәясендәге лексик – грамматик материал. Уйный башлады төзелмәсе. 1 ЛКК 19. 02 66. Дәрҗия Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар”. (I кисәк). Кайдан? Кая кадәр? сораулары. 1 ЛГКК Хикәянең эчтәлеген сөйли белү (I кисәк). Сорау алмаш-лыкларын үзләште-рү. Сорау алмашлык-лары булган җөмләләр-не дөрес тәрҗемә итү. башмак
кадерле
бәхет
шыгырдавыклы
җибәрде
беркем 24. 02 67. Дәрҗия Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар”. (II кисәк). Оляның дусты төзелмәсе. 1 ЛГКК Нинди бүләк алып килгәнеңне әйтә белү. Хикәяне сәхнәләштерү. Нинди бүләк алып килгәнеңне әйтә белү. Җөмләдә дөрес куллана белү. идән
түшәм
кадәр
ачыла
йомыла
кочаклады 25. 02 68. Дәрҗия Аппакова. “Шыгырдавыклы башмаклар”.
(III кисәк). Кемдер, нәрсәдер, нидер? Билгесез-лек алмашлык-лары. 1 ЛГКК Кемдер, нәрсәдер алмашлыкларын сөйләмдә куллана белү. Хикәяне сәхнәләштерү. Гөлшатның чын дус булуын раслый белү.
Билгесез-лек алмаш-лыкларын үзләште-рү. Билгесез-лек алмашлык-лар булган җөмләләр-не тәрҗемә итү. сөенә
эзли
шыгырдый
шакый
һаман
кемдер
нәрсәдер
нидер
чыга
керә 26. 02 69. “Минем дусларым” темасын кабатлау. 1 ЛГКК Язма эшләргә анализ ясау һәм хаталар өстендә эшләү, өйрәнел-гән яңа лексика-ны активлаштыру. Өйрәнгән грамматик структура-ларны дөрес куллану. 02. 03 70. Контроль эш (тест). Тема: “Минем дусларым”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Өйрәнел-гән лексик-грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә дөрес куллану. 03. 03 VI. Тема: “Дүрт аяклы дусларыбыз”. ( 12 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.
71. Хаталар өстендә эш. Минем дүрт аяклы дустым бар. 1 ЛКК Дүрт аяклы дусларны сурәтләп сөйли белү. Шигырьне сәнгатьле укый белү. Үтелгән грамма-тик берәмлекләрне активлаштыру. Язуда актив куллану. Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәтмәләрен үти белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; объектларны чагыштыру; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү; мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: яхшы кеше булу теләге тудыру. йомшак
кечкенә
ярата
йөгерә
хуҗа
тәпи
маңгай
ашата
сагына
тап
шаян 04. 03 72. Минем дүрт аяклы дустым бар. Рөстәм Мингалимнең “Дөньяда бер эт бар иде” шигырендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Шигырь-нең эчтәлеге буенча хикәя язу. Өйрәнгән грамматик структураларны дөрес куллану. 09. 03 73. Теләк белдерү формалары. Уйный килә төзелмәсе. 1 Диалогик, монологик сөйләм. Теләк белдерү формала-рын үзләште-рү. Теләк белдерү формала-рын җөмләдә куллану. 10. 03 74. Габдулла Тукайның “Кызыклы шәкерт” шигырендәге лексик – грамматик материал. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 1 ЛГКК Шигырьне сәнгатьле укый белү, эчтәлеген сөйләү. Шигырь-нең эчтәлеге буенча хикәя язу. Өйрәнгән грамматик структура-ларны дөрес куллану. арт аяк
аума
юләр
маэмай 11. 03 75. Газиз Мөхәммәтшин. “Ак песи” хикәясендәге лексик – грамматик материал. Исемнәрдә –сыз/ -сез аффикслары. 1 ГКК Исемнәрдә – сыз / - сез аффиксларын кулланып сөйләшә белү. –сыз/ -сез аффикс-ларын үзләште-рү. Яңа лексик берәмлек-ләр үзләште-рү. –сыз/ -сез аффикслы сүзләрне дөрес тәрҗемә итү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. кат
йорт
төзи 16. 03 76. Хәзерге, үткән заман хикәя фигыль. 1 ЛГКК Хикәяне сәнгатьле укый белү, эчтәлеген сөйләү. Өйрәнел-гән лексик-грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белем һәм күнекмәләрне гамәлдә дөрес куллану. күчеп килде
яңгырлы
гел
туңган
тамагы туйды
монда
тегендә 17. 03 77. Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 1 ЛГКК Геройларның характер сыйфатларын тасвирлый белү. Үзеңнең яшәү урынын әйтә белү. Дүрт аяклы дусларыңны сөйли белү. Яңа лексик берәмлекләр үзләште-рү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. 18. 03 78. Буе бәйлек сүзенең килеш белән төрләнеше. 1 ГКК Кая? Кайда? Кайдан? сорауларын кулланып, аңа җавап бирә белү. Актив үзләштерелгән лексик берәмлекләрне дөрес язу күнекмәләрен ныгыту. Буе бәйлек сүзенең килеш белән төрләне-шен үзләште-рү. Җөмләдә дөрес куллана белү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. Буе бәйлек сүзен җөмлә төзүдә куллана белү. яр буе
су буе 30. 03 79. Рабит Батулла-ның “Чикыл белән Мырый” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Рабит Батулла турында сөйли белү. Әкиятне сәхнәләштерү. Эчтәлек буенча сөйләшә белү. Егылганың, суга батуың турында әйтә белү, коткарырга чакыра белү. Рабит Батулла турында сөйли белү. Әкиятне сәхнәләштерү. Эчтәлек буенча сөйләшә белү. Диалогик һәм монологик сөйләмдә куллана белү. койрык
кача
коткара
йөзә
бата
кача
басма
егылып төшә
кычкыра 31. 03 80. Рабит Батулла-ның “Чикыл белән Мырый” хикәясендәге лексик – грамматик материал. Йөгерә башлый төзелмәсе. 1 ЛГКК Лексик – грамма-тик күнекмә-ләрне камилләштерү. Җөмләдә дөрес куллана белү. 01. 04 81. “Дүрт аяклы дуслары-быз” темасын кабатлау. 1 ЛГКК Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Хикәя төзү күнекмә-ләрен камилләш-терү. Өйрәнгән грамматик структура-ларны дөрес куллану. Сүз тәртибен дөрес кулланып җөмләләр төзү. 06. 04 82. Контроль эш (тест). Тема: “Дүрт аяклы дуслары-быз”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Лексик – грамма-тик күнекмә-ләрне камилләштерү. Диалогик һәм монологик сөйләмдә куллана белү. 07. 04 VII. Тема: “Яз килә”. “Язгы бәйрәмнәр”. ( 10 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү; укытучының күрсәмәләрен аңлап үти белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау; классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү.
83. Хаталар өстендә эш. Яз килә. Чөнки теркәгечен җөмләдә куллану. 1 ЛГКК Сәнгатьле укучыга конкурс. Яз билгеләрен сөйли белү. Үтелгән грамма-тик берәмлекләрне активлаштыру. Язуда актив куллану. Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку зшчәнлеген оештыра белү, уку эшчәнлеге нәтижәлөрен контрольгә ала белү, укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: ижади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру, сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу, эш башкару ысулларына һәм шартларына анализ ясау, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү, әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү.
Шәхси универсал уку гамәлләре: Туган як табигатенә мәхәббәт һәм сак караш тәрбияләү. күңелле
тамчы
кош
озын
кыска 08. 04 84. Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе. 1 Диалогик, монологик сөйләм. Матуррак,тизрәк, күңеллерәк сыйфатларын җөмләдә куллану. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. 13. 04 85. Карга боткасы. 1 ЛГКК Карга боткасы турында сөйли белү. Карга боткасы турында сөйли белү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. ярма
күкәй
шикәр
су буе
карга боткасы
алан
тоз
пешерә 14. 04 86. Билгесез үткән заман хикәя фигыль. 1 Диалогик, монологик сөйләм. Кушымчаларны үзләште-рү. Җөмләдә дөрес куллана белү. 15. 04 87. Лев Толстой-ның “Әбисе белән оныгы” хикәясендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Өй хезмәте турында сөйли, сөйләшә белү. Билгесез үткән заман хикәя фигыльне сөйләмдә куллана белү. Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Өйрәнгән грамматик структура-ларны дөрес куллану. үсеп җиткән
җыештыра
тегә
онык
картайган 20. 04 88. Үтенечне белдерү формалары. Ничек әдәпле сорарга? 1 ГКФ Итәгатьле сорый белү. Үтенечне белдерү формала-рын үзләште-рү.
Үтенечне белдерү формала-рын җөмләдә куллану.
булыша ала
күрсәтә
ярдәм итә
саран 21. 04 89. Мәхмүт Газизов-ның “Рәхмәт” шигырендәге лексик – грамматик материал. 1 ЛГКК Шигырьне яттан сөйли белү, сәхнәләштерү. Лексик –грамма-тик материалны ныгыту. Җөмләдә дөрес куллана белү. тырыс
рәтли
татар исемнәре 22. 04 90. Гади һәм кушма саннар. 1 ЛГКК Кушма саннарны саный, дөрес яза белү. Үзеңә кирәк әйберләрне алуны сорый белү. Яңа хикәя язу. Контроль язма эшләргә анализ ясау, хаталар өстендә эшләү. Саннарны үзләште-рү. Грамматик кагыйдәләрне аңлап куллану.
яулык
сатып ала
кешене характерлаучы сыйфатлар 27. 04 91. “Яз килә” темасын кабатлау. 1 ЛГКК Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. 28. 04 92. Контроль эш (тест). Тема: “Яз килә”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. 29. 04 VIII. Тема: “Минем Ватаным”. ( 4 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү.
93. Минем Ватаным. Россия, Татарстан дәүләт символ-лары. 1 ЛКК Татарстанның дәүләт символларын әйтә, сурәтли белү. Ялгызлык исемнәр белән танышу. Ялгызлык исемнәр-нең язылышын истә калдыру. Регулятив уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү, бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү, укудагы уңышларга, уңышсызлыкларының сәбәбен аңлый, анализлый белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу, ижади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру, объектларны чагыштыру, классификацияләү
өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару, әнгәмәдәшеңнең аралашу холкы белән идарә
итү, коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп житкерү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: милләтнең, Ватанның бер вәкиле булуың белән горурлану. Ватан
туган як
туган ил
дәүләт теле
сурәтләнгән
тату
милләт
төс
ил
дәүләт
дәүләт гербы
дәүләт флагы
дәүләт гимны
дәүләт теле 04. 05 94. Татарстан-ның башкаласы – Казан. 1 ЛКК Казан турында сөйли белү. Казанга баруың, анда нәрсәләр күрүең турында әйтә белү. Ялгызлык исемнә-рен урын-вакыт, юнәлеш, чыгыш килешлә-рендә сөйләмдә дөрес куллана. Җөмләдә дөрес куллана белү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. башкала
алтын ай
мәчет
манара
истәлекле
Казан кремле 05. 05 95. Татарстан шәһәрләре. 1 ГКК Россия, Татарстан шәһәрләрен атый, аларны Ю. к., И. к., У. – в. килешләрендә сөйләмдә куллану. Ялгызлык исемнә-рен урын-вакыт, юнәлеш, чыгыш килешлә-рендә сөйләмдә дөрес куллана. Җөмләдә дөрес куллана белү. Русчадан татарчага дөрес тәрҗемә итү. шәһәр
яшьләр
ерак
якын 06. 05 96. Контроль эш (диктант). Тема: “Минем Ватаным”. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. Язу күнекмәләрен тикшерү. Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. 11. 05 IX. Тема: “Чәчәкле җәй, ямьле җәй”. ( 6 сәг.)
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра белү; уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
фикерләрне логик чылбырга салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы чишү ысулларын мөстәкыйль рәвештә булдыру; эш башкаруның ысулларына һәм шартларына анализ ясау.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый белү; әңгәмәдәшең белән аралашу калыбын төзү. 97. Шәүкәт Галиев. “Җәйге болында”. 1 ЛКФ Шигырьне сәнгатьле укый белү. Җәйге табигать турында хикәяләп сөйли белү. Җәй көне нишләвең турында әйтә белү. Җәй билгелә-рен белдергән лексика-ны сөйләмдә активлаштыру. Сөйләмдә куллана белү. Регулятив универсаль уку гамәлләре: уку хезмәтендә үзеңә максат куя белү; бурычларны билгели белү; укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү; укудагы уңышларга, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү.
Танып белү универсаль уку гамәлләре: сөйләм берәмлекләрен логик тәртипкә салу; иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү; аларны чишү өчен алгоритм булдыру; объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: мәгълүматны туплау өчен күмәк эш башкару; әңгәмәдәшнең аралашу холкы белән идарә итү; коммуникатив мәсьәләгә таянып, фикерне төгәл итеп җиткерү.
Шәхси универсаль уку гамәлләре: матурлыкка, татар теленә һәм әдәбиятына ихтирамлы мөнәсәбәт тәрбияләү. Сабантуй
салават күпере
җиләк пешә
көннәр озын
төннәр кыска 12. 05 98. Җәйге табигать темасына хикәя төзү. 1 ЛКК Хикәя төзү күнекмәләрен камилләштерү Өйрәнгән грамматик структураларны дөрес куллану 13. 05 99. Арадаш йомгаклау контроль эше. 1 Контроль. Белемнәрне тикшерү. 1 – 4 сыйныф-ларда өйрәнгән лексик – грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Грамматик кагыйдәләрне дөрес куллана белү. 18. 05 100. Газиз Нәбиуллин. “Урман сөйләшә”. 1 ЛГКК Урманга бару, җиләк җыю турында сөйләшә белү. Шигырьне сәнгатьле уку. Урманга бару, җиләк җыю турында сөйләшә белү. Өйрәнгән грамматик структура-ларны дөрес куллану. урман
эндәшә
уңган
усак
каен 19. 05 101. Рафис Корбан. “Җиләктә”. 1 ЛГКК Нинди татар халык ашларын, нинди җиләк – җимеш яратканыңны әйтә белү. Нинди татар халык ашларын, нинди җиләк – җимеш яратка-ныңны әйтә белү. Кушма җөмләләр төзи белү. чиләк
җиләк җыя
ерак
җиләк – җимеш исемнәре
чүп утый
су сибә
миләш
татар халык ашлары исемнәре 20. 05 102. Җәйге ял. “Чәчәкле җәй, ямьле җәй” темасын кабатлау дәресе. 1 ЛГКК Җәйне ничек үткәрү турында сөйләшү. Өйрәнел-гән лексик, грамма-тик материалның үзләште-релү дәрәҗә-сен тикшерү. Алган белемнәрне мөстә-кыйль куллана белү. татарча
русча өйрәнәм 25. 05 4 нче б сыйныфы өчен кереш контроль эш (тест) гамәлдәге программага (Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы 1 – 11 сыйныфлар. Төзүче – авторлары: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы – Казан, 2014), татар телен һәм әдәбиятын укыту буенча фәнни – методик әдәбиятка һәм дәреслеккә нигезләнеп төзелде.
4 нче б сыйныфы (рус төркеме) . Кереш контроль эш (тест).
1. Вставьте пропущенные буквы.
Б…йр…м, б…ген, я…а, м…кт…п, к…ңелле, ш…т, ис...нме, хә...рле, бетерг...ч, д...фт...р, к...л...м, к...ндәл...к.
2. Вставьте пропущенные окончания в предложениях.
1) Синең сумка... кайда? 2) Синең күлмәг... бик матур. 3) Аның дәфтәр... бик чиста.
3. Составьте и запишите предложения из данных слов. Слова, отвечающие на вопрос нинди?, подчеркните простым карандашом.
1) Мәктәптә, бәйрәм, бүген, зур. 2) Кидем, матур, мин, күлмәгемне. 3) Без, яңа, елы, укытучыларны, котладык, уку, белән.
4. Выбери и запиши правильный перевод.
Семь тетрадей – __________________________________________
1) җиденче дәфтәр, 2) җиде дәфтәр, 3) җидәү дәфтәр.
5. Запиши слова в транскрипции.
Кыш [ ____ ], йокы [ ____ ], йорт [ ____ ], котлый [ ____ ], солы [ ___ ], озын [ ___ ]
6. Напиши слова в нужной форме, раскрывая скобки.
Бүген укытучы апа (мин) бишле куйды. Мин (сез) бәйрәм белән котлыйм. Дусларым (без) хат язалар. (Син) ничә яшь?
7. Ответьте на вопросы.
1) Син ничәнче мәктәптә укыйсың?
2) Син ничәнче сыйныфта укыйсың?
3) Сыйныфта ничә малай, ничә кыз?
Контроль эшне бәяләү нормалары
1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела
2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела
4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела
7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела
4 нче б сыйныфы өчен “Яңа уку елы котлы булсын!” темасы буенча контроль эш (тест) гамәлдәге программага (Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы 1 – 11 сыйныфлар. Төзүче – авторлары: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы – Казан, 2014), татар телен һәм әдәбиятын укыту буенча фәнни – методик әдәбиятка һәм дәреслекләргә нигезләнеп төзелде.
4 нче б сыйныфы.
Контроль эш (тест). Тема: “Яңа уку елы котлы булсын!”
1. Переведите.
пример – ___________________ упражнение – _____________________
задача – ____________________ вопрос – _________________________
успехи – ___________________ ответ – __________________________
2. Вместо точек вставьте нужные буквы.
К ... з, ... стәл, Р ... стәм, төлк ..., сөлг ..., бол ... т, оз ... н, көзг ... .
3. Составь словосочетания, подбирая слова из двух колонок.
мисал чиштем мәсьәлә бирдем
контроль эш яздым
җавап эшләдем
сорау әйттем
күнегү
диктант
4. Какие вопросы зададите, чтобы получить такие ответы?
- ...?
- Юк, без диктант яздык.
- ...?
- Мин “дүртле” алдым.
- Ике хәрефне дөрес язмаганмын һәм бер өтерем юк.
- ...?
- Юк, урамга чыкмыйм, мин дәрес әзерлим.
5. Напиши слова в нужной форме, раскрывая скобки.
Бүген укытучы апа (мин) бишле куйды. Мин (сез) бәйрәм белән котлыйм. Дусларым (без) хат язалар. (Син) ничә яшь?
__________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. По вопросам составьте рассказ на тему “Мин мәктәптә”.
1) Син ничәнче мәктәптә укыйсың?
__________________________________________________________________
2) Син ничәнче сыйныфта укыйсың?
__________________________________________________________________
3) Сыйныфта ничә малай, ничә кыз?
__________________________________________________________________
4) Син дәрестә нишлисең?
__________________________________________________________________
5) Син нинди билгеләр аласың?
__________________________________________________________________
Контроль эшне бәяләү нормалары
1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела
2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела
4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела
7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела
4 нче б сыйныфы өчен “Яңа уку елы котлы булсын!” темасы буенча контроль эш (тест) гамәлдәге программага (Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы 1 – 11 сыйныфлар. Төзүче – авторлары: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы – Казан, 2014), татар телен һәм әдәбиятын укыту буенча фәнни – методик әдәбиятка һәм дәреслекләргә нигезләнеп төзелде.
4 нче б сыйныфы.
Контроль эш (тест). Тема: “Яңа уку елы котлы булсын!”
1. Сколько гласных и согласных звуков в татарском языке ?
1) 9 гласных и 28 согласных; 3) 3 гласных и 33 согласных;
2) 8 гласных и 29 согласных; 4) 7 гласных и 30 согласных;
2. Какая буква в татарском языке не может быть заглавной?
1) х; 3) ң;
2) һ; 4) ә;
3. В словах какого ряда произносятся твердые звуки [қ] и [ғ]?
1) каләм, гөл; 3) карга, суган;
2) күгәрчен, бака; 4) кишер, сөлге;
4. В словах какого ряда произносятся краткие звуки [ﬞо], [ﬞﬞы], [эﬞ]?
1) кыш, эт, озын; 3) сыр, оя, эре;
2) йокы, завод, эз; 4) ылыс, орден, эш;
5. В словах какого ряда произносятся мягкие звуки [к] и [г];
1) китап, гаилә; 3) кояш, гөлҗимеш;
2) кәбестә, гөл;4) гөмбә, каз;
6. Найди правильную транскрипцию слова көндәлек.
1) [қөндәлек ]; 3) [көндэлэк ];
2) [көндәлэк ] ; 4) [көндәлэқ ];
7. Назови учебные принадлежности по порядку.

1) татар теле китабы, математика китабы, дәфтәр, көндәлек;
2) көндәлек, татар теле китабы, дәфтәр, математика китабы;
3) китап, дәфтәр, көндәлек, математика китабы;
8. Подбери правильный порядок слов.

1) мәктәпкә бара, мәктәптә укый, мәктәптән кайта;
2) мәктәптә укый, мәктәпкә бара, мәктәптән кайта;
3) мәктәптән кайта, мәктәпкә бара, мәктәптә укый.
9.Подбери правильное окончание к выделенному слову.
Марат урман... бара.
1) –да; 3) – тан;
2) – га; 4) – гә.
10. Подбери правильное окончание к выделенному слову.
Марат урман... кайта.
1) –дан; 3) – нан;
2) – га; 4) – да.
11. Подбери правильное окончание к выделенному слову.
Марат урман... җиләк җыя.
1) –тә; 3) – дә;
2) – га; 4) – да.
12. В каком ряду написаны порядковые числительные?
1) ун, сигез, алты;
2) алтынчы, сигезенче, унынчы;
3) алтау, дүртәү, унау.
13. Во сколько встает Алёша( из рассказа «Көндәлек режим») ?
1) кич сәгать биштә; 3) сәгать сигезенче яртыда;
2) иртән сәгать җидедә; 4) сәгать сигездә;
14. Какие из этих качеств подходят Оле (из рассказа “Эш урыны”)? Исключите лишнее слово.
1) тәртипле; 3) тырыш;
2) ялкау; 4) эшчән;
15. Алсу какая девочка (из рассказа “Контроль эш”)?
1) эшчән; 3) ялкау;
2) тырыш; 4) игътибарлы;
16. По какому предмету была контрольная работа (из рассказа “Контроль эш”)?
1) математика; 3) рус теле;
2) татар теле; 4) физкультура;
17. На каком уроке была контрольная работа (из рассказа “Контроль эш”)?
1) беренче; 3) дүртенче;
2) өченче; 4) бишенче;
Контроль эшне бәяләү нормалары
1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела
2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела
4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела
7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела
4 нче б сыйныфы.
Сүзлек диктанты. Тема: “Үсемлекләр”.
Дару, дару үләннәре, мәтрүшкә, үги ана яфрагы, кычыткан, бака яфрагы, әрем, сәламәтлек, файдалы, дәвалый. (10 сүз)
4 нче б сыйныфы өчен “Көзге табигать” темасы буенча контроль эш (тест) гамәлдәге программага (Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы 1 – 11 сыйныфлар. Төзүче – авторлары: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы – Казан, 2014), татар телен һәм әдәбиятын укыту буенча фәнни – методик әдәбиятка һәм дәреслекләргә нигезләнеп төзелде.
4 нче б сыйныфы.
Контроль эш (тест). Тема: “Көзге табигать”.
1. Какие окончания присоединяются к глаголам в прошедшем времени?
1) – а, – ә, – ый, – и;
2) – ды, – ты, – де, – те.
3) – ды, – де, – а, – ә.
2. Найди приметы осени.
1) Көннәр озын, төннәр кыска. Кояш кыздыра. Кошлар сайрый. Мәктәптә укулар тәмамлана.
2) Көннәр салкын. Яңгырлар ява. Кошлар җылы якка китәләр. Мәктәптә укулар башлана.
3) Кар ява. Салкын. Буран. Балалар кошларга ярдәм итәләр.
3. Какой прогноз погоды подходит к осени?
1) Көн болытлы. Кар. Төньяктан салкын җил. Температура көндез минус 22º.
2) Көн болытлы. Урыны белән кыска вакытлы яңгыр. Температура көндез
плюс 10º.
3) Көн эссе. Явымсыз. Көндез температура плюс 30º.
4.Подбери правильный порядок слов.

1) кошлар ява, яңгыр исә, җил оча, сулар туңды;
2) яңгыр ява, сулар исә, кошлар оча, җил туңды;
3) яңгыр ява, җил исә, кошлар оча, сулар туңды.
5.Найди слово, в переводе которого есть мягкие гласные.
1) дерево;
2) трава;
3) куст.
6. Найди правильный перевод.
Лекарственные травы –
1) даруханә;
2) агулы үләннәр;
3) дару үләннәре.
7. Что есть в корзине осени?(из текста “Көз һәм балалар җыры ”)
1) гөмбә, җиләк, чәчәкләр;
2) кыярлар, помидор, алмалар;
3) мәтрүшкә, кычыткан, ромашка.
9. Найди предложение, где нарушен порядок слов.
1) Сайрамый урманда кошлар.
2) Алар төрле яфраклар җыйдылар, уеннар уйнадылар.
3) Бары тик чыршы, нарат агачлары яшел утыралар.
10.Назови лекарственные травы по порядку.

1) кычыткан, үги ана яфрагы, мәтрүшкә, бака яфрагы;
2) үги ана яфрагы, кычыткан, мәтрүшкә, бака яфрагы;
3) бака яфрагы, кычыткан, үги ана яфрагы, мәтрүшкә.
11. Кто написал эти строки?
Кырлар буш кала
Яңгырлар ява,
Җирләр дымлана
Бу кайчак була?
1) Г. Тукай;
2) Р. Миңнуллин;
3) М. Җәлил.
12. Восстанови диалог.
- ... ?
- Юк, чыкмыйм, бүген көн салкын, яңгыр ява.
1) – Көн нинди?
2) – Мәктәпкә бардыңмы?
3) – Урамга чыгасыңмы?
13. Восстанови диалог.
- Әйдә урманга барабыз!
- ... .
- Гөмбә җыярга.
1) – Кем белән?;
2) – Нигә?;
3) – Кайчан?
Контроль эшне бәяләү нормалары
1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела
2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела
4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела
7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела
4 нче б сыйныфы.
Сүзлек диктанты. Тема: “Туган як табигате”.
Туган як, табигать, ел фасылы, вакыт, көз көне, кыш көне, саргая, яңгыр, һава торышы, җылы якка китә. (10 сүз)
4 нче б сыйныфы.
Мөстәкыйль эш. Тема: “Туган як табигате”.
А – 1. Выберите глагол прошедшего времени:
Кышын балалар кар бабай ...
а) ясадылар; б) ясыйдылар; в) ясагыз; г) ясамыйлар
А – 2. Выберите окончание отрицательной формы глагола:
Минем апам салкын кышны ярат...
а) –ма; б) –мә; в) –мыйм; г) –мый
А – З. Выберите нужное числительное:
Бер атнада ... көн.
а) алты ; б) җиде; в) ун; г) егерме
А – 4. Выберите глагол, который отвечает на вопрос нишләгән:
Бер авылда әби белән бабай ...
а) яши; б) яшәде; в) яшәгән; г) яшәми
А – 5. Выберите глагол настоящего времени:
Без әнине бәйрәм белән
а) котладым; б) котладыбыз; в) котлыйбыз; г) котладык
А – 6. Выберите правильное окончание:
Тәрбия..., төзү..., китапханә...
а) –чы; б) –че; в) –ча; г) –чә
А– 7. Подберите нужное слово:
... йортлар төзи
а) төзүче; б) тегүче; в) пешекче; г) укытучы
А– 8. Найдите глаголы инфинитив:
а) ала, килде, ашый , тыңлый;
б) бирде, кайта, утырмый, сөйләми;
в) ашарга, пешерергә, уйнарга, йөгерергә;
г) барыр, язган, укыячак, җырлады;
А– 9. Определите вопросительное предложение:
а) Бүген китапханәгә бара
б) Дустым, син иртәгә кинога барма
в) Син татарча сөйләшә беләсеңме
г) Әнием кешеләргә матур күлмәкләр тегә
А– 10. Найдите слово, которое показывает отрицательное качество человека:
а) ялкау; б) әдәпле; в) акыллы; г) эшчән
В – 11. О каком времени года идет речь в каждом пункте? Напишите ответы:
җәй, көз, кыш, яз
а) яңгыр ява, сары яфрак коела, көннәр салкын ...
б) кар ява, көннәр суык, буран ...
в) көннәр эссе, җиләкләр пешә, кояш кыздыра ...
г) кар эри, тамчы тама, кошлар кайта ...
В – 2. В каком предложении пишется послелог аша
а) Стадионга мин юл ... чыгам. б)Мәктәпкә дустым ... барам. в)Алсу әнисе ... чәчәк ясый.
С – 1. Напишите продолжение рассказа. (6 – 8 предложений)
Мин кышны бик яратам...
Критерии оценок:
“5” – 16 – 17 балла
“4” – 15 – 13 баллов
“3” – 12 – 9 баллов
“2” – 8 баллов и меньше
В варианте А каждому правильному ответу ставится 1 балл. В варианте В каждому правильно выполненному заданию ставится 2 балла. В задании III части (С1) дайте развернутый ответ по заданной теме из 6 – 8 предложений. Это оценивается 3 баллами
ПРАВИЛЬНЫЕ ОТВЕТЫ
А1 А
А2 Г
А3 Б
А4 В
А5 В
А6 Б
А7 А
А8 В
А9 В
А10 А
В-1 КӨЗ, КЫШ, ҖӘЙ, ЯЗ
В-2 А
4 нче б сыйныфы.
Тест. Тема: “Хайваннар дөньясында”.
1. Найдите слово, в котором буква к обозначает твёрдый звук.
1) керпе 3) көчле
2) кәҗә 4) куркак
2. Найдите неправильно написанное слово.
1) урамлар 3) агачлар
2) күлләр 4) үләннәр
3. Вставьте нужные буквы.
Салк...н, сик...рә, ус...л, кү...дек, кызган...ык, кайтт...к, аш...ттык, яш....
4. Найдите правильный перевод.
в нашем лесу
1) урамыбызда 3) урманда
2) урманыбызда 4) урамыбыз
5. Найдите правильный ответ.
Тиен нинди?
1) энәле 3) зур
2) җитез 4) кара
6. На какой вопрос отвечают эти слова?
җирдә, урманда, авылда
1) кая? 3) кайдан?
2) кайда? 4) нәрсәдән?
7. Подберите подходящее по смыслу слово.
Кошлар ... ашый.
8. Найдите слово, отвечающее на вопрос нишли?
1) үсә 3) хайван
2) үлән 4) агач
9. Ответьте на вопрос.
Урманда нинди хайваннар яши?
__________________________________________________________________
10. Продолжите предложение.
Мин урманга ...
11. Впиши в предложения, подходящие по смыслу слова.
1) Кошчык ______________ ашый, кошчык ______________ эчә. 2) Кошчык алдына _______________, ____________________ куйдык. 3) Кошчык _____ чукыды.
Сүзлек диктанты. Тема: “Кыш”.
Кыш көне, кышкы, салкын, туңа, кар, боз, тимераяк, чана, чаңгы, шугалак, тау. (11 сүз)
4 нче б сыйныфы.
Контроль эш (тест). Тема: “Кышкы уеннар”.
1. Нокталар урынына тиешле хәрефләрне куеп языгыз.
Б ... йр ... м, с ...г ... ть, б ... лт ... р, тим ... р ... як, ча ... гы, ч ... на, ярд ... мч ... л, с ... йл ... шә, й ... мш ... к.
2. Продолжите предложения.
Дима урамга .... . Оля мәктәп... бара.
Дима урамда .... . Оля мәктәп... укый.
Дима урамнан ... . Оля мәктәп... кайта.
3. Поставьте вопросы к подчёркнутым словам.
Мишага әтисе Яңа елга тимераяк алды. Ул дуслары белән кичен шугалакка чыкты. Монда бүген кеше күп. Кайбер малайлар кәшәкә белән хоккей уйныйлар, ә кайбер малайлар тимераякта шуалар.
4. Диалогка төшеп калган репликаларны өстәгез.
- Сәлам, Марат.
- ... .
- ... ?
- Юк, алай салкын түгел.
- ... ?
- Җил көчле түгел.
- ... ?
- Әлбәттә, чыгабыз.
- ... ?
- Әйе, чаңгы белән чыгабыз.
- ... ?
- Я тауга, я урманга барырбыз.
5. Как скажешь другу о том, что у тебя нет лыж.
4 нче б сыйныфы.
Контроль эш (тест). Тема: “Минем дусларым”.
1. Переведите слова на русский язык.
сатучы – __________________ балыкчы – ____________________
тегүче – __________________ төзүче – ______________________
укытучы – _________________ китапханәче – _________________
тәрбияче – _________________ эшче – _______________________
2. Впиши в слова пропущенные буквы.
Г...лшатның, с...ры, күб...ләк, к...бек, б...шмак, к...яш.
3. Соедини слова с противоположным значением.
начар китте килде аз
якын яхшы күп ерак
4. Соедини стрелками вопросы с их ответами.
өстәлгә идәннән Мәскәүдән
фронтта кая? кайда? кайдан? күршегә
өйдән өйгә фронттан
5. Измени слова по образцу и составь с ними предложения.
Образец: елый – елый башлады;
Җырлый, көлә, эшли.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4 нче б сыйныфы
Тест. Тема: “Дүрт аяклы дусларыбыз”.
1. Вместо точек вставьте нужные буквы.
П … с …, маэм … й, Ч … к … л …, т … чк … н, й … мш ... к, М … р … й.
2. Переведите на русский язык.
дус белән – _________________________________________________________
дуссыз – ___________________________________________________________
монда – ____________________________________________________________
яр буена – __________________________________________________________
кычкыра башлаган – _________________________________________________
песи – _____________________________________________________________
тычкан – ___________________________________________________________
3. Из данных слов составьте предложения:
1) кара, Маңгаенда, тап, бар.
_____________________________________________________________________
2) утыра, песи, иде, ап – ак, Почмакта.
_____________________________________________________________________
3) ата, Яр, мәче, буеннан, килә.
_____________________________________________________________________
4. Распределите слова в два столбика.
Йомшак, ярата, ашата, кечкенә, кара, эзли, ашый, югалта, адаша.
Нинди? Нишли?
______________________________ _______________________________
______________________________ ______________________________
______________________________ _______________________________
5. Продолжите предложения.
Аффиксы – мый/ – ми указывают на то, что ________________________________
_____________________________________________________________________
Аффиксы – сыз/ – сез указывают на
4 нче б сыйныфы өчен татар теленнән арадаш йомгаклау контроль эше гамәлдәге программага (Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы 1 – 11 сыйныфлар. Төзүче – авторлары: Р. З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы – Казан, 2014), татар телен һәм әдәбиятын укыту буенча фәнни – методик әдәбиятка һәм дәреслекләргә нигезләнеп төзелде.
4 нче б сыйныфы (рус төркеме) өчен татар теленнән арадаш йомгаклау контроль эше.
I вариант
1. Күплек санга куеп языгыз. ( Поставьте во множественное число. )
куян
яңгыр
төн
күлмәк
2. Тәрҗемә ит. ( Переведите. )
язарга яратам
язарга телим
яза башладым
3. Фигыльләр арасыннан хәзерге заман, үткән заман, киләчәк заман фигыльләрен табып языгыз. ( Выпишите глаголы в три столбика. )
Хәзерге заман Үткән заман Киләчәк заман
( настоящее время ) ( прошедшее время ) ( будущее время )
Нишли? Нишләде? Нишләр?
Җырлый, барыр, килер, килә, җырлады, бара, кисте, җырлар, барды
4. Зат – сан белән төрләндерегез.
утыра, бәйли
мин
син
ул
без
сез
алар
5. Саннарның дөрес укылышын тап. ( Найдите правильное чтение чисел. )
37 кырык биш
туксан ике 45
92 утыз җиде
6. О каких городах идёт речь?
1. Бу шәһәр – Татарстанның башкаласы. Аңа мең яшь. Бу шәһәрдә Кремль, Кол Шәриф мәчете, Сөембикә манарасы бар.
2. Бу шәһәр автомобильчеләр шәһәре. Ул зур һәм матур шәһәр. Бу шәһәрдә яшьләр күп.
3. Бу шәһәр химиклар һәм шинчылар шәһәре. Аңа 47 яшь. Шәһәр Кама елгасы буена урнашкан.
7. Продолжите диалог.
- Әйдә урманга барабыз.
- ... .
- Урманда нәрсәләр үсә?
- ... .
- Урманда нишлибез?
- ... .
- Сәгать ничәгә барабыз?
- ... .

4 нче б сыйныфы (рус төркеме) өчен татар теленнән арадаш йомгаклау контроль эше.
II вариант
1. Күплек санга куеп языгыз. ( Поставьте во множественное число. )
тиен
чалбар
борын
түбәтәй
2. Тәрҗемә ит. ( Переведите. )
укырга яратам
укырга телим
укый башладым
3. Фигыльләр арасыннан хәзерге заман, үткән заман, киләчәк заман фигыльләрен табып языгыз. ( Выпишите глаголы в три столбика. )
Хәзерге заман Үткән заман Киләчәк заман
( настоящее время ) ( прошедшее время ) ( будущее время )
Нишли? Нишләде? Нишләр?
Җырлый, барыр, килер, килә, җырлады, бара, кисте, җырлар, барды
4. Зат – сан белән төрләндерегез.
ята, тегә
мин
син
ул
без
сез
алар
5. Саннарның дөрес укылышын тап. ( Найдите правильное чтение чисел. )
37 кырык биш
туксан ике 45
92 утыз җиде
6. О каких городах идёт речь?
1. Бу шәһәр – Татарстанның башкаласы. Аңа мең яшь. Бу шәһәрдә Кремль, Кол Шәриф мәчете, Сөембикә манарасы бар.
2. Бу шәһәр автомобильчеләр шәһәре. Ул зур һәм матур шәһәр. Бу шәһәрдә яшьләр күп.
3. Бу шәһәр химиклар һәм шинчылар шәһәре. Аңа 47 яшь. Шәһәр Кама елгасы буена урнашкан.
7. Продолжите диалог.
- Син кайда яшисең?
- ... .
- Татарстан республикасының гербында нинди җәнлек сурәтләнгән?
- ... .
- Татарстан республикасының флагында нинди төсләр бар?
- ... .
- Татарстанның башкаласы нинди шәһәр?
- ... .
Фән Сыйныф Барлык сәгатьләр саны Атнага сәгатьләр саны Контроль эшләр саны Мөстәкыйль эш. Күчереп язу Контроль эш (диктант). Сүзлек диктанты Арадаш йомгаклау контроль эше (тест).
Татар теле 4 б 102 3 7 1 1 1 4 1
Татар теленнән контроль һәм практик эшләр графигы
№
Тема
Үткәрү вакыты
План буенча Фактта
“Яңа уку елы башлана”.
1. Кереш контроль эш. 17. 09 2. Контроль эш (тест). Тема: “Белем бәйрәме” (“Яңа уку елы котлы булсын!”). 09. 10 3. Сүзлек диктанты. Тема: “Үсемлекләр”. 28. 10 4. I чирек контроль эше. Тема: “Туган як табигате”. 29. 10 “Туган як табигате”.
5. Сүзлек диктанты. Тема: “Туган як табигате”. 19. 11 6. Мөстәкыйль эш. Тема: “Туган як табигате”. 04. 12 “Хайваннар дөньясында”.
7. II чирек контроль эше (тест). Тема: “Хайваннар дөньясында”. 25. 12 “Кышкы уеннар”.
8. Сүзлек диктанты. Тема: “Кыш”. 21. 01 9. Контроль эш (тест). Тема: “Кышкы уеннар”. 29. 01 “Минем дусларым”.
10. III чирек контроль эш (тест). Тема: “Минем дусларым”. 03. 03 “Дүрт аяклы дусларыбыз”.
11. Контроль эш (тест). Тема: “Дүрт аяклы дусларыбыз”. 07. 04 “Яз килә”. “Язгы бәйрәмнәр”.
12. Сүзлек диктанты. “Яз килә”. 21. 04 13. Контроль эш (тест). Тема: “Яз килә”. 29. 04 “Минем туган илем”.
14. Күчереп язу. “Татарстан шәһәрләре” тексты. 06. 05 15. Контроль эш (диктант). Тема: “Минем Ватаным”. 11. 05 16. Арадаш йомгаклау контроль эше. 18. 05