?аза? тілі п?нінен диктанттар жина?ы, 5-9 сыныптар

11-сынып
JазаK тілінен п‰нінен І тоKсандыK баKылау диктанты.
МаKсаты:
1.ТыSдаCан м‰тінніS ерекшелігін аSCарып, орфографиялыK, пунктуациялыK, стильдік ережелерге сай сауатты жазу машыCын байKау.
2. Тіл блімі салаларынан алCан теориялыK aCымдарын т‰жірибеде Kолдануын талдау тапсырмаларын орындау арKылы білім-біліктерін баKылау.

Диктант

Киелі т_йе

АK т_йе кенжесі Жанай Kаза тапKан жоSCар жорыCынан Kайтысымен пайда болCан. JайCыдан ‰лі сейіле KоймаCан Абылай сол к_ні ерте тaрып, АK Ордадан шыKKан. К_здіS Kара суыCы келіп KалCан екен. Бір-екі к_ннен кейін аулы KысKы Kонысы К™кшеніS Kойнауына к™шпек. Jысты Kалай ™ткізудіS Kамын ойлап тaрCан Абылай кенет ауыл сыртындаCы аK т_йеге к™зі т_сті. М_ше бітісі ™згеше, ірі, ж_ні с_ттей аппаK, шудалары шaбатылып жерге т_скен. Абылай баяу басып Kасына барды. Т_йе _ріккен жоK. Мaрны тесілмеген, _стіне Kом салынбаCан. €р ™ркеші баладай. Абылай таCы таяй т_сіп еді, Kашпады, _йіне Kарай беттеп еді, соSынан ере ж_рді. Сол Kыс аK т_йе АбылайдыS т_йелерімен бірге болды. Jыс Kандай Kатты болса да, АбылайдыS бірде-бір Kотыр ешкісін KасKыр тартKан жоK, Kотыр тайы бораннан ыCып, жылымCа т_сіп шыCынCа aшырамады. Жaрт бaл т_йені АбылайдыS ырысы, киесі деп жорысты. Бaл аK т_йеніS шын Cажап Kасиеті кейін байKалды. Абылай жаз шыCа к_нгейі мен к_ншыCысынан мазасын ала берген жоSCар ‰скеріне таCы Kарсы аттанбаK болды. Сaлтан кеSесі Ертіс жаCасыныS торCауытына ма, ‰лде Іле бойыныS ойратына ма, Kайсысына жорыKKа шыCуды шеше алмай тарасты. АбылайдыS таSертеS ™згеден ерте тaратын ежелгі ‰деті. ДалаCа шыKса, аK т_йе орда сыртында жатыр екен./185/

(Ілияс Есенберлин «К™шпенділер»)


ГраматикалыK тапсырмалар:
«Шaбатылып» с™зіне фонетикалыK талдау жасаSыз.
«К™кшеніS» с™зіне морфологиялыK талдау жасаSыз.
Бірінші с™йлемге синтаксистік талдау жасаSыз.




10-сынып
JазаK тілінен п‰нінен І тоKсандыK баKылау диктанты.
МаKсаты:
ТыSдаCан м‰тініS ерекшелігінаSCарып, орфографиялыK, пунктуациялыK, стильдік ережелерге сай сауатты жазу машыCын байKау.
Тіл блімі салаларынан алCан теориялыK aCымдарын т‰жірибеде Kолдануын талдау тапсырмаларын орындау арKылы білім-біліктерін баKылау.
Диктант

ТaCырлы тaлCа

Мен оныS тaлCа-тaрпат, ‰дет-KылыCынан KиялымдаCы, ‰дебиетте сомдалып, ел аузында аSыз боп кеткен батырды іздеумен болдым. Ішкі н‰зік с‰уленіS ‰серімен нaрлана т_скен жарKын бет-пішіні ірі, кесек бола тaра болмашы бір сезім Kaбылысын да Kалт жібермес ‰сем Kалпымен к™рінді. МеSінше, жау ж_рек адамныS бет-ж_зі бaдан г™рі т_сін бермес суыK болса керек еді. Сонда таCы к™здірін айтсаSшы! АлCаш кезіккенде Александр БектіS ™зін тайдырCан да осынау сирек aшырасатын, ™SменіSнен ™ткендей _лкен Kара к™здері еді Cой.
Ер адамныS к™здері _лкен болып келуі батылдыKтыS белгісі саналмайтыны таCы бар. БіраK БаукенніS к™зі KазаK aCымынан м_лде б™лек екен. Керек с‰тте жай отындай жалт етіп, кез келгенніS аузын аштырмай Kоятын сиKырлы к_ш те БауыржанныS к™зінде болса керек. ОныS елден ерекше ерлігі мен Kажыр-KайратыныS сырын ашатын кілт те сол к™здерінде жатKандай. /126/
(Т.Ахтанов «Ер Kасиеті – ел Kасиеті»)


ГрамматикалыK тапсырма:
а) «Jара к™здері» фонетикалыK талдау жасаSыз.
‰) «БаукенніS к™зі» морфологиялыK талдау жасаSыз.
б) бірінші абзацтын соSCы с™йлеміне синтаксистік талдау жасаSыз.










9-сынып
JазаK тілінен п‰нінен І тоKсаныдыK баKылау диктанты.
МаKсаты:
1. ТыSдаCан м‰тнніS ерекшелігін аSCарып,орфогрфиялыK пунктуациялыK , стильдік жазу машыCын байKау.
2. Тіл блімі салаларынан алCан теориялыK aCымдарын т‰жірибеде Kолдануын талдау тапсырмаларын орындау арKылы білім-біліктерін баKылау.

Диктант

ЖарастыK

АбайдыS МаCауия есімді с_йікті aлы ерте _йленген. СоныS сaSCаK бойлы, с‰мбі талдай майысKан, аKKaба, бaрымы тірсегіне т_скен К‰мила есімді, кейде еркелетіп К‰маш дейтін, Kызы болCан. Ол заманда Kызды оKуCа беру _рдіс емес. МаCауия с_йікті Kызын Семейдкгі _ш кластыK мaCалімдер семинариясына оKуCа береді. Сол семинарияныS жоCарCы тобында оKып ж_рген Мaхтар ‰лгі аса сaлу, бірбет, орысша с™йлеп, жаза алатын, періштедей сaSCыла Kызды к™ріп, CашыK боп Kалады. АлCашында К‰мила рай бермейді, ж_ре с™йлеседі. Мaхтар енді шын ™ттенеді. МаCауияныS _йіне аCаларын, ел жуандарын елші Cып салып ж_ріп, аKыры, К‰миланы айттырады, KыздыS келісімін алады. Бaл іске ™зініS ірі мінезін танытып, жанашырлыK к™рсеткен, Kайсар, KылыKты KыздыS иін келтірген Ділда деседі сол кездіS к™з к™ргендері.
Мaхтар 1922 жылы К‰милаCа _йленеді, KалыSдыCын алCашында РазаKтыS _йіне т_сіреді. Екі жастыS с_йіспендік сыры Cажайып. Мына бір к™рініске зер салыSызшы: К‰миланыS Kою aзын бaрымы ж_рген кезде жерге тиеді екен, Kасы-к™зі Kиылып м™лт етіп KараCаны кісіні тірідей ™лтіретін кіршіксіз сaлу. Мaхтар еркелетіп Kана бетін бері KаратKан C™й. Б™рілідегі РазаKтыS кеS отауы. ОS босаCада с_йек сіSіріп соKKан аCаш т™сек, К‰мила сол т™секте киімшеS, Kисайып жатады екен. Мaхтар т™сек жиегінде тізерлеп, ж_гіне отырып, KалыSдыCыныS Cажайып бaрымын бірде тарKатып, бірде ™ріп, ара-арасында келіншегініS саусаCын ™біп, еркелетіп отыратынын кіріп-шыKKан кісілер талай к™рген. /167/
(Д.Досжан «АлыптыS азабы»)

ГрамматикалыK тапсырмалар:
а) ФонетикалыK талдау жасаSыз. (ЖанашырлыK)
‰)МорфологиялыK талдау жасаSыз. (Періштедей)
б) Бірінші с™йлемге синтаксистік талдау жасаSыз.




5-сынып
JазаK тілінен п‰нініен І тоKсандыK баKылау диктанты.
МаKсаты:
Лексика саласынан алCан теориялыK aCымдарды дaрыс т_сініп, талдауCа Kолдану білім-біліктерін к™рсету.
Берілген тапсырмалардан меSгерген т_сініктерін дaрыс тауып, аныKтай алу.
ОрфографиялыK ж‰не пунктуациялыK ережелерді жазба жaмысында дaрыс Kолдану.
Диктант

Кішкентай Kaс

МaKаш таSертеS к_шігімен _йдіS сыртындаCы баKша ішін аралап келе жатты. Ол топ г_лдіS ыCында отырCан балапанды к™ріп Kалды. ЖаKында Cана aшуCа жараCан боз торCайдыS балапаны екен. €бден жаSбыр ™ткен.екі Kанаты салбырап, дір-дір етеді. Ал к_шік балапанныS Kасына ж_гіріп барды. Балапан ™зіне жетіп келген аSнан KорKып кетті. СалбыраCан Kанатын с_йрете топ г_лді сырт айнала берді. БіраK ол к‰дімгі боз торCайдый ж_гіріп кете алмай, жыCылып Kалды. МaKаш балапанды жерден к™теріп алды. /74/

(Н.Bабдуллин)
ГрамматикалыK тапсырма:
а) ^шінші с™йлемдегі «жаKында» с™зіне синонимдер жаз.
‰) Т™мендегі с™здердіS синонимін тaраKты тіркеспен беріSдер:
тез –
алыс –
момын –
аныK –
б) «балапан» с™зіне фонетикалыK талдау жасаSыз.
в) СоSCы с™йлемді с™йлем м_шелеріне талдау жасаSыз.

•ђЗаголовок 1•ђЗаголовок 2•ђЗаголовок 315