Б?лшы? еттерді? ж?мысы. Б?лшы? ет ?оз?алысыны? реттелуі (8 сынып)
К_ні: 15.02.2016
Сыныбы: 8
П‰н: Биология
СабаKтыS таKырыбы: БaлшыK еттер, бaлшыK ет типтері, олардыS Kaрылысы мен маSызы.
СабаKтыS маKсаты:
Білімділік: Тірек-Kимыл ж_йесін сау к_йінде саKтау _шін ж‰не т_рлі еSбек ету барысында Kауіпсіздік техникасы шараларын орындауда жалпы Kауіпсіздік ережелерін саKтау туралы т_сінік беру.
ДамытушылыK: оKушылардыS бaлшыK ет aлпаларыныS Kaрылысы мен Kасиеттері туралы білімдерін тнреSдету.
Т‰рбиелік: ОKушыларды адамгершілікке, жаSашырлыKKа т‰рбиелеу
СабаK типі: ЖаSа сабаK
СабаK ‰дісі: жалпы сaхбат, сауалнама, ™здік жaмыс
К™рнекілігі: «БaлшыK ет», «Адам KаSKасы кестелері», бaлшыK ет aлпаларыны микропрепараттарцы, микроскоптар.
СабаK барысы
І `йымдастыру кезеSі
1. оKушылармен амандасу
2. сыныпты т_гендеу
3. оKушылар бір-біріне тілектерін айтады
4. оKушыларды суреттер арKылы 3 топKа б™лу
ІІ _й тапсырмасын тексеру
«МиCа шабуыл» сaраKтар Kою
сіSірдіS созылуын Kандай белгілері бойынша аныKтауCа болады?
БуынныS шыCу белгілері Kандай?
ОмытрKа жотасы, бас с_йегі,кеуде Kуысы, иыK белдеуініS с_йектері сынCан кезде Kандай алCашKы к™мек крсетілуі керек?
Бас с_йек пен омыртKа жотасыныS сынуы не себепті Kауіпті?
СынудыS неше т_рі бар?
ЖаSа таKырып
БaлшыK еттер біздіS организмдердіS енжар б™лігі – KаSKаны Kимыл-KозCалысKа келтіреді. БaлшыK еттер тірек-Kимыл ж_йесігніS белсенді б™лігін Kaрайды. Олар біздіS денеміздегі тік баCытта aстайды ж‰не денеміздіS т_рлі KалыпKа келуіне м_мкіндік береді. JaрсаK бaлшыK еттері ішкі м_шелерді бірKалыпты жаCдайда aстады ж‰не KорCайды. К™кет (диафрагма) кеуде Kуысын KaрсаK Kуысынан б™леді ж‰не тыныс алуCа Kатысады. К™лденеS жолаKты бaлшыK еттер к™з алмасыныS KозCалуын, жaтуды; KабырCааралыK бaлшыK еттер тыныс KозCалыстарын, т.б. Kамтамасыз етеді. Адамда 600-ден астам KаSKа бaлшыK еттері бар ж‰не олар к™лденеS жолаKты aлпадан т_зілген.
БaлшыK еттіS Kaрылысы. БірыSCай салалы, к™лденеS жолаKты KаSKа, к™лденеS жолаKты ж_рек (миокард) бaлшыK еттері болады.
БірыSCай салалы бaлшыK еттер к™птеген ішкі м_шелер, тамырлар KабырCасын Kaрайды. БірыSCай салалы бaлшыK ет aлпасы бірядролы, aршыK т‰різді жасушалардан тaрады. Олар арKылы Kозу баяу ж_реді ж‰не жиырылыуы адам еркінен тыс ж_зеге асырылады.
К™дденеS жолаKты (KаSKа) бaлшыK еттер к™лденеS жолаKты талшыKтардан тaрады. ТалшыKтар ішінде н‰руыз жіпшелері ™теді. Олар бaлшыK еттердіS жиырылуын Kамтамасыз етеді. ТалшыKтардан бaлшыK ет шоCырлары, ал бaлшыK ет шоCырларынан бaлшыK ет т_зіледі.
БaлшыK еттердіS негізгі топтары. БaлшыK еттерді орналасуына Kарай бас ж‰не мойын, тaлCа ж‰не аяK-Kол бaлшыK еттері деп б™лінеді.
БaлшыK еттеріне мимикалыK ж‰не шайнау бaлшыK еттері жатады. Шайнау бaлшыK еттері жатады. Шайнау бaлшыK еттері _стіSгі ж‰не астыSCы жаK с_йектері арасында орналасады. ОлардыS жиырылуына байланысты тамаKты шайнаCанда ж‰не с™йлегенде астыSCы жаK с_йектері KозCалады.
тапсырма М‰тінмен жaмыс
1 топKа бaлшыK еттердіS маSызы
2 топKа бaлшыK еттедіS негізгі топтары
3 топKа тaлCа ж‰не аяK-Kол бaлшыK еттері
2 –тапсырма
1 топKа ™з м‰тіндерін Постерге салу
2 топKа Жарнама ‰дісі
3 топKа Диалог Kaрастыру
Сергіту с‰ті. ОKушылар сергіту с‰тін жасайды
СабаKты бекіту
С‰йкестігін аSыKтандар
aзын бaлшыK еттер
жалпаK бaлшыK еттер
KысKа бaлшыK еттер
а) трапеция т‰різді бaлшыK ет;
‰) KaрсаKтыS тура бaлшыK еті;
в) KaрсаKтыS к™лденеS бaлщыK еті;
г) иыKтыS екі басты бaлшыK еті;
C) балтыр бaлшыK еті;
д) ішкі KабырCааралыK блшыK ет.
^йге: $ 25 мазмaндау
Рефлексия не білдім? Нені білемін? Нені білгім келеді?
БаCалау