Бейнелеу ?нері п?ні бойынша саба?ты? та?ырыбы: ?.?астеев атында?ы Мемлекеттік ?нер м?ражайына саяхат
Ататүрік атындағы №4 мектеп-лицейі, бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі
Байтерекова Шолпанның «Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік
өнер мұражайына саяхат» атты ғылыми мақаласына
АННОТАЦИЯ
Қазіргі заманда мемлекетіміздің білім сапасы мен мәдениетін жоғары деңгейде дамыту үшін елімізде үш тілді қолдау Президенттік «Тілдердің үш тұғырлылығы» бағдарламасы қолға алынды. Мектеп оқушыларына үш тілді меңгерту мақсатында бейнелеу пәні бойынша жазылған сабақ әдістемесі «Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер мұражайына саяхат» атты ғылыми мақаласында көрсетілген. Балалар бейнелеу өнерінің түрлері мен жанр терминдерін жақсы есте сақтап меңгеру үшін интерактивті тақта арқылы видео және слайд көрсетіліп Ә.Қастеев атындағы мемлекеттік өнер мұражайына саяхат жасайды. Терминдер қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде меңгерген сабақты пысықтау кезінде ойын, сөзжұмбақ, қазақстанның атақты суретшілердің туындыларына талдау жасау және компьютерде «Paint» бағдарламасында сурет салу арқылы орындалады.
АННОТАЦИЯ
Научная статья учительницы изобразительного искусства
Байтерековой Ш.И. школы-лицей №4 им.Ататюрка г.Кентау на тему
«Путешествие в Государственный музей искусство имени А.Кастеева».
В настоящее время для улучщения качество знании и развития культуры в государстве, необходимо реализовать проект «Триединство языков» выдвинутого Президентом страны. Для реализации проекта по овладению учениками школы трёх языков по предмету изобразительного искусства. В данной статье написано методика урока на тему «Путешествие в музей искусство имени А.Кастеева» по видео и слайдами на интерактивной доске. Где они изучили виды и жанры изобразительного искусства. Для закрепления терминов на казахском, русском и английском языках, ученики выполняют задание данное на уроке, в котором применены игры, кроссворды, обсуждают картины известных казахстанских художиков и выполняют рисунки программой «Paint» на компьютере.
Жаңартылған білім беру мазмұны жағдайында
көптілді білім беруге әдістемелік қолдау көрсету
Түйін
Тілдерді қолдану мен дамыту бүгінгі таңда мемлекеттік саясаттың маңызды бөлігіне айналып отыр. Себебі, тіл саясаты оның ішінде мемелекеттік тілдің проблемалары еліміздің қауіпсіздігіне, оның мемлекеттілігінің нығаюына тікелей қатысты мәселелер болып табылады.
Қостілділік дегеніміз- бұл тек екі тілде сөйлеу қабілеті ғана емес, сонымен бірге, бұл қос өркенниеттің мәдени құндылықтарын сіңірген ерекше ойлау қабілеті болып табылады. Орыс тілі –біздің мәдениет байлығымыздың ажырамас бөлігі, әлемдік білімдердің қалың қатпарларын танудың, ұлтаралық қарым-қатынастың тілі.
Президенттік «Тілдердің үш тұғырлылығы» бағдарламасының басты мақсаты-қазақ тілінде қысым жасау емес, керісінше оның бәсекеге қабілеттілігін орыс және ағылшын тілі дәрежесіне дейін көтеру. Оның үстіне қазақ тілінің бәсекеге қабілеті осындай міндеттерді қоюға толық мүмкіндік береді. Сондықтан, халықтың орыс тілін білу деңгейін жоғалтпауымыз керек, ал ағылшын тілін – болашаққа жаңа даму шыңдарына бағытталған жол, себебі ол әлем мойындаған халықаралық қатынастар тілдерінің бірі. Сондықтан Н.Назарбаевтың Қазақстандықтарға өскелең ұрпағына үш тілді меңгеру: қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде, орыс тілін ұлтаралық қатынас тіл ретінде және ағылшын тілін халықаралық қатынас тілі ретінде білу мүмкіндігін жасауға деген ұмтылысы өте дұрыс деп ойлаймын[1].
ХХІ ғасырда Қазақстан бейнелеу өнері қолға алынып шет елдерге еліміздің атақты суретшілері мен қолөнер шеберлерінің туындылары көрсетіліп көрмелер қойыла бастады.
Бейнелеу өнері дүние жүзіне сұлулықты, әсемдікті, мәдениетті паш ететін керемет өнердің бірі. Әлемдік кереметтерді меңгере отырып өз еліміздің таң қаларлық өнер кереметтерін дамытуымыз қажет. Мектеп қабырғасынан бастап оқушыларды өнерге баулып бейнелеу өнерінің қыр-сырларын үйретуіміз қажет. Бейнелеу өнерінің түрлерін жоғарғы деңгейде меңгерген баланың дарындылығы одан әрі дамиды.
Еліміздің мәртебесін көтеру мақсатында оқушыны жан-жақты білім беріп үш тілді жетік меңгертіп және өз өнері арқылы шетелдермен мәдени қарым-қатынас жасауға жол бастау керек. Үштұғырлы тілді меңгеру тек қана тіл сабақтарында ғана үйренумен шектелмей барлық пәндермен байланыстырғанда жақсы нәтиже береді.
Президенттік «Тілдердің үш тұғырлылығы» бағдарламасын негізге ала отырып тілді меңгеруді өзімнен бастау алып және бейнелеу өнері сабағына әдіс-тәсілдерді қолдана бастадым. Алға қойған мақсатым:
Оқушынының шығармашылық қасиетін дамыту, өнерге ынталандыру, қызықтыру;
Үштұғырлы тілді меңгеру мақсатында оқушыны жан-жақты ізденімпаз тұлға етіп тәрбиелеу;
Сабақтың әдістерін ойын арқылы түрлендіру;
Қазіргі заманның білімі мен өнердің жаңа технологияларын меңгеру;
Интернет, журнал, газеттердегі пайдалы мәліметтерді қолдану және оқушылардың көркемсурет шығармаларын баспаға шығару;
Сабақтың тақырыбы: «Ә. Қастеев атындағы мемлекеттік өнер мұражайына саяхат
жасау арқылы бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларын меңгеру»
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Ә. Қастеев атындағы мемлекеттік өнер мұражайына саяхат жасау арқылы бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларын меңгеру. HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" Бейнелеу өнері жанрларына арнап салған суретшілердің шығармаларын талдап үйрену. Бейнелеу өнері терминдерін орыс және ағылшын тілінде үйрену. Компьютерде сурет салу.
Дамытушылық: Өнер шығармалары жайлы түсінігін кеңейту, HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" жанрлар ерекшелігін ажырата білу, қабілетін дамыту, өнерге қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік: Эстетикалық тәрбие беру, суретші шығармалары арқылы оқушыларды әсемдікке, сұлулыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: «Мұражайға саяхат», ойын, сурет салу және талдау жасау, үш тілді терминдерді қолдану.
Сабақ көрнекілігі: Интерактивті тақта арқылы видео мен слайд, қазақстанның атақты суретшілер шығармалары, пазл картиналар, карточкалар, сөзжұмбақтар, компьютерлер.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды сабаққа даярлау, үй жұмысын тексеру.
Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарын түгелдеп, жұмыс орнын ұйымдастыру.
2. Қайталау. « HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары»
Бейнелеу өнері дегеніміз – айналамыздағы өмір көріністерін жазықтықта әрі кеңістікте HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" бейнелеу арқылы суреттейтін өнер түрі. HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" Бейнелеу өнері сан ғасырлық даму тарихына байланысты бірнеше түрге бөлінеді. Олар: кескіндеме, графика, мүсін, сәулет өнері, сәндік-қолданбалы және дизайн өнері.
168529052070Бейнелеу өнерінің түрлері
Бейнелеу өнерінің түрлері
30029153937000404495071755Сәулет өнері
0Сәулет өнері
279120639472001503680463550019932656858000260794568580001276350400050028702065405Кескіндеме
0Кескіндеме
369887591440Дизайн
00Дизайн
69278593168Графика
0Графика
237373283210Сәнді қолданбалы өнер
0Сәнді қолданбалы өнер
127698587630Мүсін өнері
0Мүсін өнері
Кескіндеме – қағаз, тақтай, картон, кенеп бетіне әртүрлі бояулармен орындалатын шығарма.
Графика – қағаз, картон бетіне қарындаш, қаламұш, көмір, тушь арқылы орындалатын сурет.
Мүсін — әртүрлі материалдармен (тас, ағаш, металл, сазбалшық, ермексаз) дөңгелек көлемді кеңістікке сомдалған көркем шығарма.
Сәулет өнері – үйлер, ғимараттар, көшелерді жобалау және оны жасау өнері.
Сәндік-қолданбалы өнер – халық тұрмысында кеңінен қолданылатын көп салалы өнер. Әрбір халықтың шығармашылығымен байланысты өнер. Бұл өнер түріне қазақтың ұлттық қолөнері жатады.
Дизайн – бейнелеу өнеріндегі жаңаша сипатқа ие болып отырған өнердің түрі. Дизайн дегеніміз – кез келген бұйымның жаңа үлгісін жан-жақты салыстырып, заман талабына сай жасау деген сөз. Дизайн қызметінің ерекшелігі – әсем әрі көркем жасалған тұтыну заттары мен бұйымдардың қоршаған ортаға лайық үйлесімін жүзеге асырып, ұдайы олардың жаңа үлгілерін ойлап табу.
Бейнелеу өнері түрлерінде орындалу ерекшелігіне қарай бірнеше жанрға бөлінеді: натюрморт, пейзаж, портрет, маринистік жанр, анималистік жанр, тарихи жанр, батальдық жанр.
168529014605Бейнелеу өнерінің жанрлары
Бейнелеу өнерінің жанрлары
1283335156210004294505126365Маринистік жанр
0Маринистік жанр
287489124626Натюрморт
0Натюрморт
28416255207000292955948870027387275259500149796512700001998980438150026670005303600
397510020955Батальдық жанр
0Батальдық жанр
69278512727Портрет
0Портрет
3632835111760Тарихи жанр
0Тарихи жанр
127698587630Пейзаж
0Пейзаж
2087052238760Анималистік жанр
0Анималистік жанр
Натюрморт – жансыз заттар мен бұйымдарды үйлесімді етіп бейнеленген шығарма. « HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" Натюрморт» — француз сөзі, аудармасы «өлі табиғат» дегенді білдіреді. HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" Натюрморт алғаш рет 17 ғасырда Голландияда пайда болды.
Пейзаж –табиғат көріністері бейнеленген шығармалар. HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" Пейзаж жанры әр алуан. Кейбір пейзаж шығармалары өмірде бар нақты көріністерді бейнелесе, кейбіреулері суретшінің ой-қиялынан туады.
Портрет – адамның бет пішіні бейнеленген көркем шығарма. Портрет жазушы суретшінің басты мақсаты – адамның сырт ажары ғана емес, ішкі жан дүниесін, рухани келбетін көрсете білу.
Тарихи жанр – белгілі бір оқиғалар мен тарихи кезеңдер бейнеленген көркем шығармалар. Тарихи жанр, негізінен, өткен тарихқа бағытталғанымен, кейде өз заманындағы күрделі өзгерістерді қамти алады.
Батальдық жанр – соғыс оқиғалары, Отан қорғау, жер қорғау көріністері бейнеленген көркем шығарма.
Маринистік жанр – теңіз, көл, мұхит сияқты табиғат көріністері бейнеленген шығармалар.
Анималистік жанр – жан-жануарларды бейнелеген көркем шығарма. Ол латынның «animal» (хайуанат) деген сөзінен шыққан.
3.Жаңа сабақ. «Ә. Қастеев атындағы мемлекеттік өнер мұражайына саяхат»
1935 жылы көрме негізінде Т.Шевченко атындағы Қазақ Мемлекеттік көркемсурет галереясы құрылған еді. Бастапқыда галереяда небары 43 картина болды. 1936 жылы Мәскеу мен Ленинград мұражайларынан 200-ге жуық картина әкелінді. Мұражай қорын толықтыру ісі 1950 жылдары кең құлаш жайып, Қазақстан суретшілері, мүсіншілері, графиктері мен кескіндемешілерінің ең таңдаулы шығармалары жинақталды. 1976 жылы Қазақ қолөнер мұражайымен біріктіріліп, Қазақ КСР-інің Мемлекеттік өнер мұражайы деген атқа ие болды.
1984 жылы оған Әбілхан Қастеев есімі берілді. Қазір Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік HYPERLINK "http://hl.mailru.su/mcached?q=%D0%B1%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%20%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%B6%20&c=13-1%3A258-1&r=7866012&rch=l&qurl=http%3A//45minut.org/2012/10/14/%25D0%25B1%25D0%25B5%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2583-%25D3%25A9%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2596%25D2%25A3-%25D1%2582%25D2%25AF%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%2596-%25D0%25BC%25D0%25B5%25D0%25BD-%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B0/&fr=webhsm" бейнелеу өнері мұражайы деп аталды. Мұражайда 14 зал бар. Олардың 11-інде Қазақстанның қазіргі заманғы мүсін өнері, Ә.Қастеев мемориалдық залы, қазақ халықының қолданбалы өнері, орыс халқының өнері, батыс еуропалық өнер, кеңес кезіндегі өнер, Шығыс халықтарының өнері сынды тұрақты экспозициялар орналасқан. Үш зал уақытша көрмелер үшін пайдаланылады[2].
Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларымен жақын танысу үшін Ә. Қастеев атындағы мемлекеттік өнер мұражайына видео және слайд арқылы саяхат жасайық.
Әбілхан Қастеев (1904-1973) - қазақтың тұңғыш әйгілі график-суретшісі, кескіндемешісі, қазақ бейнелеу өнерінің негізін салушылардың бірі.
Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер мұражайы (Алматы қаласы).
165735317500
Кескіндеме, тарихи жанр.
Ә.Қастеев «Турксиб» 657225317500Графика,портрет.
Е.Сидоркин «Алпамыс батыр»
Мүсін, портрет.1958ж.
Х.Наурызбаев «Жас Жамбыл»
Сәулет өнері, «Байтерек» ғимараты.
Астана қаласы
Сәнді қолданбалы өнер.
Зергерлік бұйым.
Аяқкиім дизайны. Сызғыш және микрокалькуляторы бар қалам.
Бүгінгі сабағымыздың ерекшелігі жаңа меңгерген сөздерді тек қазақ тілінде ғана меңгеріп қоймай орыс және ағылшын тілдерінде де терминдерді үйренеміз (мұғаліммен бірге тілді жаттықтыра терминдерді хормен айту).
Бейнелеу өнеріндегі терминдер:
Қазақ тілі Орыс тілі Ағылшын тілі
Бейнелеу өнері Изобраз-ное искусство Visual arts, аrt
сурет рисунок рictureсурет салу рисовать drawing
Бейн.өн. түрлері кескіндеме живопись рainting
графика графика graphic arts
мүсін скульптура sculpture
сәулет өнері архитектура architecture
сәнді қолданбалы өнер прикладное искусство applied art
дизайн дизайн design
Жанрлар натюрморт натюрморт still life
портрет портрет portrait
пейзаж пейзаж landscape
анималистік жанр анималистический жанр an animal painter genre
тарихи жанр исторический жанр historical genre
батальдық жанр батальный жанр battle genreмаринистік жанр маринистический жанр a sea genreТүстер қызыл түс красный цвет red colour
сары желтый yellow
көк синий blue
күлгін феолетовый violet
ақ белый white
жасыл зеленый green
қызғылтсары оранжевый orange
қара черный black
қоңыр коричневый brownБалалар, бүгінгі меңгерген жаңа сабағымызды пысықтау үшін сайыс жүргіземіз. Сынып тақтасына галерея ұйымдастырамыз. Галереядағы көркемсуреттер тапсырмаға байланысты қойылады. Берілген тапсырмалардың барлығына бейнелеу өнеріне және жанрларына байланысты талдау жасау, түсіндіру. Бейнелеу өнері түрлерін, жанрларын және түстерін орыс және ағылшын тілінде терминдерді айту.
Оқушыларды 3 топқа бөлу. (үш топ үш негізгі түске байланысты аталады)
1 топ – «Қызыл түс» тобы – «красный цвет» - «red color»
2 топ – «Сары түс» тобы – «желтый цвет» - «yellow color»
3 топ – «Көк түс» тобы – «синий цвет» - «blue color»
4. Сайыс. Сайыс бөлімдерімен таныстыру: 1. «Сөз жұмбақ». 2. Пазл ойыны.
3. «Paint» бағдарласы арқылы компьютерде сурет салу.
«Сөз жұмбақ» тапсырмасы үш топқа беріледі (Сөзжұмбақ терминдерін ағылшын тілінде жазып орындайды): а)Бейнелеу өнерінің түрлеріне сөз жұмбақ;
ә)Бейнелеу өнерінің жанрларына сөз жұмбақ; б)Түрлі түстерге сөз жұмбақ;
а)Бейнелеу өнерінің түрлеріне сөз жұмбақ
1 2 3 4 p g d s 5 a r c h i t e c t u r e
i a s u n p i l t h g p iin t n c u g r 6 a p p l ie d 1. Бояумен салынған сурет (рainting). 4. Ескерткіш, рельеф жасау өнері (sculpture).
2. Штрихпен салынатын сурет (graphic). 5. Ғимараттар (architecture).
3. Қазіргі заман өнері (design). 6. Қолөнері (applied).
ә)Бейнелеу өнерінің жанрларына сөз жұмбақ
1 3 l 2 p a b o 4 n a r s d t t e 5 h is t o r ic a c l
c l a a e ip
e
1.Табиғат бейнесі (landscape).2. Соғыс суреті (battle).
3. Адам бейнесі (portrait). 4.Теңіз суреті (sea).
5. Бұрынғы оқиғалардың бейнесі (historical).
б)Түрлі түстерге сөз жұмбақ.
2 4 r b 5
6 y e l l o w
1 d u h
b 3 e ir g t
7 o r a n g e
w e n e n 1.Жер түсі (brown).2.Қызанақ түсі (red).
3.Өсімдік түсі (green). 4.Аспан, су түсі (blue).
5.Қар түсі (white). 6.Күн, лимон түсі (yellow).
7.Мандарин түсі (orange).
Пазл ойыны (әр топ пазлды құрастырып шыққан суретке талдау жасайды. Бейнелеу өнерінің түрі мен жанрын атау керек. Суреттерді тақтадағы галереяға жабыстыру).
Гүлфайруз Исмаилова
«Қазақ вальсі»,
Кескіндеме, портрет.
Әбілхан Қастеев
«Амангелді Иманов»,
Кескіндеме, тарихи жанр.
Сахи Романов «Хан»
Графика, тарихи жанр
(Бумага, тушь, 1960ж).
«Paint» бағдарласы арқылы компьютерде сурет салу (мұғалімнің берген каточкасы бойынша суретті салып орындау).
Балаларды сабаққа қызықтыру үшін компьютерде суретті салғызу. Карточкадағы берілген суретті салып болған соң түрлі түсті бояулармен бояйды. Әр топ оқушылары орындап болған суреттеріне талдау жасайды (Орындаған сурет бейнелеу өнерінің қандай түріне және қандай жанрына жатады? Суретті қандай түстермен боядың? Жауап орыс және ағылшын тілінде айтылуы керек. Суреттерді принтерден шығарып галереяға қойылады).
475170563944500
Пейзаж- landscape Натюрморт- still life Портрет- portrait
5. Сабақты қорытындылау.
Біз бүгінгі сабақта бейнелеу өнерінің түрлері және жанрларымен таныстық. Терминдерді үш тілде меңгердік. Ә.Қастеев атындағы мемлекеттік өнер мұражайына саяхаттадық. Және өз өнерлеріңді жоғары деңгейде көрсете білдіңдер.
6. Үйге тапсырма.
Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрларына сөзжұмбақты орыс және ағылшын тілдерінде құрастыру. Өзің қалаған жанрға сурет салу.
Әдебиет:
Ұстаздар сайты uskz.org «Үш тілді меңгеру-жарқын болашақтың кепілі».
Айдарова З.Ш. Ә.Қастеев атындағы Мемлекеттік өнер мұражайы. /З.Ш. Айдарова // Бейнелеу өнері, 6-сынып. -2011. –Б.30-31.